صاحب‌خبر - ماجرای درخواست‌های عجیب و مکرر استقلال اهمیت سوپرجام در چیست؟ وصال روحانی Vesal Rohani تلاش مجدانه استقلال برای لغو بازی سوپرجام فوتبال باشگاه‌های کشور و یا انتقال آن به نیم فصل (که البته حالت دوم یک مورد عجیب و کمتر دیده شده در ورزش فوتبال است) بلافاصله این سوال را به وجود می‌آورد که سوپرجام اصولا چیست، جایگاه آن در فوتبال کشورها کدام است و سایرین با کدامین چشم و نگاه به آن می‌نگرند و اصولا چه موضع اصولی و قابل فهمی را باید در قبال آن اتخاذ کرد. برگزاری مسابقه‌ای بین تیم فاتح لیگ یک کشور با قهرمان جام حذفی از اواسط قرن گذشته در کشورهای مختلف باب شد و هر سال به کشور دیگری بسط یافت و به تدریج این ایده جا افتاد که این مسابقه شروعی نمادین بر فصل تازه فوتبال باشگاهی در آن کشور باشد. این چنین بوده است که ما از سال‌های 1970 به بعد این جام را تقریبا در تمامی کشورهای اروپایی و سپس آمریکای جنوبی و حتی آسیایی و آفریقایی و اقیانوسیه‌ای هم داشته‌ایم و به یک رسم جالب و جدی و رسمی تبدیل شده است. روی دو ویژگی آخر (جدی و رسمی) باید تاکیدی تازه صورت دهیم زیرا در سال‌های اخیر وقتی انگلیس و آلمان که هر یک مکاتب بزرگی در ورزش فوتبال دارند، سوپرجام خود را جدی نگرفتند و سعی در لغو و یا تغییر بافت آن کردند، یوفا و سپس فیفا برخوردی جدی و هشداردهنده با آنها داشتند و سوپرجام این کشورها را به شکل سنتی و شناخته شده آن عودت دادند. ماجرای برخوردهای توأم با تغییر و ترمیم با سوپرجام با انگلیس آغاز شد که مدتی پس از جنگ جهانی دوم اعلام کرد این دیدار را فقط با قصد خیریه برگزار می‌کند و ارزش «رسمی» بر آن قایل نمی‌شود و در همین راستا آن را «مسابقه خیریه آغاز فصل» نامید و سال‌ها «چریتی شیلد» نامیده می‌شد و با تغییر اسپانسر آن در سال‌های اخیر کامیونیتی شیلد نامگذاری شده است. فیفا که از این تغییر صریح و توجیه نشده ناراحت بود پس از چند فقره اخطار به اتحادیه فوتبال انگلیس (که البته قدرتمندترین و مستقل‌ترین فدراسیون فوتبال دنیا است) به طرف مقابل حکم کرد که حتی اگر مقاصد خیریه و اهدای درآمدی مسابقه به نیازمندان ایرادی نداشته باشد اما این مسابقه تحت هر شرایطی سوپرجام انگلیس است و رسمی محسوب می‌شود و این جام جزو جام‌های دوران حیات باشگاه‌ها به حساب می‌آید و از لحاظ رسمی بودن هیچ تفاوتی با سایر کاپ‌های کشورها ندارد و در نتیجه نسخه جدید سوپرجام انگلیس که دهه سوم مردادماه امسال بین منچسترسیتی و چلسی برگزار خواهد شد به رغم حفظ عنوان Commnity Shield سوپرجام انگلیس به حساب می‌آید و نتیجه آن جزو نتایج جام‌های رسمی انگلیس و اروپا به شمار خواهد آمد. تخلف آلمان در این زمینه نیز به آرامی توسط یوفا برچیده و سوپرجام آلمان دوباره از سه سال پیش در مردادماه (برابر با آگوست) برقرار شد. ژرمن‌ها از اواخر دهه 2000 و پس از چند سال لغو کلی سوپرجام سلسله مسابقه‌ای را جانشین آن کرده و آن را جام اتحادیه آلمان نامیده بودند. با این تفاوت که آن جام فقط 5 تیم صدر جدول فصل قبلی لیگ و تیم فاتح جام حذفی را در بر می‌گرفت. آن شش تیم به طور یک حذفی مصاف می‌کردند تا سرانجام یکی با فتح فینال، جام اتحادیه را به خانه ببرد. یوفا اما همانطور که قبلا آمد با این روند مخالفت ورزید و اولا حکم کرد که دیدار سوپرجام فقط برای فاتحان لیگ و جام حذفی است و ثانیا ترتیب و روال و زمان برگزاری آن حدود یک هفته قبل از شروع فصل جدید لیگ است و تاکید کرد شاید با ایجاد فاصله‌ای دو هفته‌ای بین این بازی و دیدارهای افتتاحیه لیگ در فصل جدید موافقت کند اما هرگز نمی‌پذیرد که برای سوپرجام بیش از دو تیم وارد عرصه کارزار شوند و یا نام جام عوض شود و به جام اتحادیه تغییر یابد. مبنای استدلال یوفا آنجا قوی‌تر می‌شد که در نظر بگیریم تعدادی از کشورهای اروپا به خودی خود یک جام اتحادیه دارند که نه در ابتدای فصل بلکه در طول فصل برگزار می‌شوند و حتی بهره‌های اروپایی نیز به آن مترتب است زیرا تیم‌های فاتح این جام‌ها مجوز شرکت در «لیگ اروپا» (دومین جام بزرگ فوتبال این قاره) را کسب می‌کنند. از کشورهای سه جامه‌ای که یکی از مسابقات‌شان جام اتحادیه است می‌توان به فرانسه، سوییس، اتریش و البته انگلیس اشاره کرد. به این ترتیب دیدار امسال سوپرجام آلمان را نیز اواسط مردادماه بین بایرن مونیخ که قهرمان لیگ شده و اینتراخت فرانکفورت که فاتح جام حذفی شده نظاره‌گر خواهیم بود و فاتح آن یک جام رسمی را از منظر فیفا و یوفا به خانه می‌برد و نه یک جام غیررسمی و الکی و باری به هر جهت را. بنابراین معلوم نیست چرا در ایران استقلال با چنین جامی برخوردی اینطور سطحی و از سر بی‌مسوولیتی دارد و دایما تقاضای لغو آن را مطرح می‌کند و یا خواستار تعویق 5 تا شش ماهه در آن است. مگر می‌توان سوپرجام را در زمانی غیر از آنچه نشانگر سنت و عرف آن است (ابتدای فصل) به اجرا گذاشت و مگر منطقی است جامی را که فرآیند و محصول فصل قبل است، به جای مقدمه قرار دادن برای فصل بعد به وسط آن فصل انتقال داد؟ زمانی که هیچکس برای آن تره هم خرد نمی‌کند و شاید تحولات و تغییرات طول فصل و نزول و صعود تیم‌ها از آن دیداری بی‌نمک و بی‌مناسبت بسازد.∎​