استان‌های دیگر

در استان بابل نیز تظاهرکنندگان به دفاتر دو حزب الدعوه و الفضیله در شهر القاسم در جنوب استان حمله کردند. تظاهرکنندگان همچنین خیابان‌های اصلی شهر الحله مرکز استان بابل را بستند. در این تظاهرات‌ها دفاتر حزب الدعوه، جریان الحکمه و مجلس اعلای عراق در استان میسان به آتش کشیده شدند و مردم در شهر نجف فرودگاه را به تعطیلی کشاندند و معترضان در بصره نیز به خانه استاندار یورش بردند. این در حالی است که منابع در سازمان اطلاعات نظامی و وزارت دفاع عراق اعلام کردند، نیروهای امنیتی برای برخورد با تظاهرات‌ها در استان‌های جنوبی به حالت آماده‌باش درآمده‌اند. شورای وزارتی امنیت ملی عراق نیز در جلسه‌ای فوق العاده در ساعات پایانی شنبه به ریاست حیدر العبادی عاملان خشونت‌های اخیر را توطئه‌چینان خواند. شورای مذکور پیامدهای اعتراض‌ها در برخی استان‌ها را که همراه با تخریب‌هایی بود، بررسی کرد. شورای امنیت ملی عراق تاکید کرد، مقامات عراق تدابیر بازدارنده را در حق این افراد در نظر می‌گیرند و آنها را تحت پیگرد قانونی قرار می‌دهند. این شورا افزود: اهانت به نیروهای امنیتی اهانت به کشور و حاکمیت آن است. شورا در عین حال حمایت خود را از تظاهرات مسالمت‌آمیز و درخواست‌های قانونی تظاهرکنندگان اعلام کرد و ادامه داد، دولت نهایت تلاش خود را برای ارائه خدمات به شهروندان مبذول می‌دارد.

آماده‌باش کویتی‌ها

از سوی دیگر، خطوط اینترنت تقریبا در بغداد و استان‌های جنوبی عراق طی ساعات گذشته قطع شده بود که دوباره وصل شد. همچنین روزنامه الانباء کویت به نقل از یک منبع امنیتی کویتی نوشت که اوضاع امنیتی در مرزهای دو کشور با ثبات همراه است با این حال برای افزایش میزان امنیت، وزارت کشور کویت دستور داده ۴۰۰ نیروی امنیتی به مرزهای مشترک دو کشور اعزام شوند. این منبع تاکید کرد: نهادهای امنیتی این کشور در بخش‌های دریایی و زمینی تحولات عراق را با هماهنگی مسؤولان عراقی دنبال می‌کنند. با این حال گارد ملی کویت هم در حالت آماده باش قرار دارد. همچنین به دلیل نامناسب بودن اوضاع امنیتی فرودگاه نجف سازمان هواپیمایی کویت اعلام کرد که پروازهای خود به مقصد نجف را از روز شنبه تا اطلاع ثانوی به حالت تعلیق در آورده‌ است. در همین راستا، سفارت کویت در عراق ضمن تاکید بر سلامتی و امنیت شهروندان کویتی مقیم شهرهای عراق که شاهد تظاهرات مردمی هستند، از این افراد خواست تا از حضور در اماکنی که معترضان در آن تجمع می‌کنند، خودداری کنند. چند روزی است که ساکنان استان‌های جنوبی عراق در اعتراض به وضعیت معیشتی و اوضاع نابسامان اقتصادی و خدمات‌رسانی در روزهای گرم تابستان تظاهرات می‌کنند، طوری که این تظاهرات روز جمعه با به آتش کشیدن دفاتر حزب الدعوه، جریان الحکمه و مجلس اعلای عراق در استان میسان، به تعطیلی‌کشاندن فرودگاه نجف و همچنین یورش به خانه استاندار بصره از سوی معترضان، به اوج خود رسید.

آرامش نسبی در نجف

درپی خروج تظاهرکنندگان از فرودگاه نجف پروازهای این فرودگاه از سرگرفته شده و ممنوعیت آمدوشد در این شهر برداشته شد. به گزارش سایت شبکه سومریه نیوز، فرماندهی عملیات فرات میانی دستور لغو ممنوعیت آمد و شد در استان نجف را صادر کرد. یک منبع امنیتی به «سومریه‌نیوز» گفت، دستور لغو ممنوعیت آمد و شد بعد از آن بود که پلیس نجف روز جمعه تا اطلاع ثانوی در خصوص تظاهرات‌های این استان قانون منع آمد و شد را به اجرا گذاشت. در عین حال درپی خروج تظاهرکنندگان از فرودگاه نجف وضعیت این فرودگاه به حالت عادی بازگشته و پروازها از سرگرفته شده است. این در حالی است که صدها تظاهرکننده شنبه‌شب به سالن اصلی فرودگاه نجف حمله‌ور شدند که منجر به توقف پروازها در این فرودگاه شد. وزارت حمل و نقل عراق فورا هواپیماهای فرودگاه نجف را به بغداد منتقل و اقدام به انتقال زمینی مسافران کرد. اداره فرودگاه نجف اعلام کرد که علیه مقامات امنیتی در استان به دلیل عمل نکردن به وظایفشان در قبال خرابکاران اقامه دعوی خواهد کرد. این اداره، دولت محلی و نیروهای امنیتی را در خصوص حمله به فرودگاه مسئول دانست. این شهر که دارای ثقل دینی و دربرگیرنده مرقد امام علی(ع) است شاهد تظاهراتی نظیر تظاهرات شهرهای دیگر مانند بصره، ناصریه و العماره در اعتراض به خدمت رسانی نامناسب دولت‌ و فساد اداری بود، به طوری که مقامات محلی اقدام به اعمال قانون منع آمد و شد کردند. اداره بهداشت استان میسان در جنوب نیز اعلام کرد، یک تظاهرکننده کشته و ۱۵ تن دیگر در تظاهرات شهر العماره زخمی شدند. در ادامه ناآرامی‌ها در نجف و دیگر بخش‌های استان، پلیس نجف در همه مناطق این استان برای ساعاتی مقررات منع آمد و شد وضع کرد. علاوه بر این تظاهراتی در شهرهای العماره و الناصریه (مرکز استان ذی‌قار) نیز با افزایش نارضایتی مردم به بیکاری و نقص در ارائه خدمات عمومی برگزار شد که در پی آن معترضان ساختمان استانداری در العماره را اشغال کرده و با نیروهای پلیس درگیر شدند.

واکنش صدر و علاوی

رهبر جریان صدر عراق ضمن ابراز مخالفت با تعرض به تظاهرکنندگان عراقی، تاکید کرد، اموال عمومی ملک مفسدان نیست. رهبر ائتلاف الوطنیه نیز اعتراضات در بصره را نتیجه روی هم انباشتگی سوءمدیریت‌ها و شکست در رسیدگی به مطالبات ساکنان آن دانست. به گزارش سایت شبکه تلویزیونی «سومریه‌نیوز» عراق، مقتدی صدر، رهبر جریان صدر عراق در توئیتی تاکید کرد: از تعرض به تظاهرکنندگان مظلوم (در استان‌های جنوبی عراق) خرسند نیستیم. از تظاهرکنندگان می‌خواهیم اموال عمومی را حفظ کنند، این اموال متعلق به مردم و نه مفسدان هستند. از حدود یک هفته قبل اعتراضات در استان‌های جنوبی عراق علیه کاهش سطح خدمات و گسترش فقر و بیکاری بالا گرفته است و تا این لحظه منجر به کشته‌شدن دو تظاهرکننده و زخمی شدن ده‌ها تن دیگر از معترضان و نیروهای امنیتی عراق شده است. ایاد علاوی، معاون رئیس‌جمهوری عراق و رهبر ائتلاف الوطنیه نیز توئیت کرد: «انتفاضه» استان بصره در اعتراض به خدمات، نتیجه یک لحظه نیست بلکه نتیجه روی هم انباشته شدن سوءمدیریت‌ها و شکست در برخورد با ساده‌ترین خواسته‌های مردم از دولت‌هایشان است. علاوی افزود: بصره به مسکن نیاز نداشته بلکه به راه‌حل‌هایی ریشه‌ای نیازمند است که مطابق با برنامه‌ها و طرح‌هایی واقعی در چارچوب‌های زمان تعیین شده به رنج و مشکلات ساکنان آن پایان دهند.

نگاه دقیق‌تر به ماجرا

برخی تحلیلگران اتفاقات اخیر را به کشمکش‌های سیاسی اخیر در عراق ربط می‌دهند و از نظر آنان شانس العبادی و العامری به نزاع‌های داخل و خارج بستگی دارد. العبادی همچنان از حمایت آمریکا و اعراب برخوردار است اما العامری از حمایت آمریکا برخوردار نیست. موضوع تشکیل دولت آینده عراق به کنش‌ها و واکنش‌های چهره‌های سیاسی عراق مربوط است. درباره مقتدی صدر که همدلی آشکاری با تظاهرکنندگان در بصره و دیگر شهرهای عراق دارد، خبرهای ضد و نقیضی درباره شروط حمایت جریان صدر از حیدرالعبادی به گوش می‌رسید. این خبرها در اوج تظاهرات توسط جاسم محمد جعفر، از رهبران حزب الدعوه تکذیب شد. تکذیبی که می‌تواند نشان دهند پیچیدگی شرایط سیاسی عراق باشد. شرایطی که در آن مقتدی صدر نسبت به نشان دادن چهره‌ای موثرتر از آنچه که هست، خود را بی‌علاقه نشان نداده است؛ حتی اگر با تکذیب دیگر رهبران مواجه شود. در همین حال ارسال پیام تبریک پادشاه عربستان به رئیس‌جمهور عراق نشان دهنده علاقه‌مندی عربستان برای داشتن نقش بیشتر در عراق است. به گزارش ایسنا، خبرگزاری عربستان (واس) گزارش داد که سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان به فواد معصوم، رئیس‌جمهوری عراق به مناسبت اعلام نظام جمهوری در این کشور تبریک گفت.