صاحب‌خبر - با اعلام نرخ رسمي دلار 4200 توماني و تشکيل بازار سياه ارز، استيو هانکه، اقتصاددان آمريکايي و استاد اقتصاد کاربردي دانشگاه جانز هاپکينز، محاسباتي را از تورم سالانه ايران منتشر کرد که اختلاف بسيار زيادي با آنچه بانک مرکزي اعلام کرد داشت. در گزارش قبلي به اين پرداختيم که چرا محاسبات هانکه درست نيست و چرا اعتبار علمي ندارد؟ در اين گزارش به اين سوال پاسخ مي‌دهيم که «هدف هانکه از انتشار چنين توييت‌هايي چيست؟» ** توييت‌هاي پي در پي هانکه از يک ماه پيش تاکنون، چندين بار تورم ايران را بر اساس متودولوژي خودش محاسبه کرده است. او نرخ ارز در بازار سياه را مبناي محاسبات خود قرار داده و بر اين اساس عددي را براي تورم ايران اعلام مي‌کند که حاکي از وجود ابرتورم در کشور است. به عبارت ديگر هانکه تمامي داده‌هاي بانک مرکزي را رد مي‌کند و همچنين آمارهاي ارائه‌ شده از سوي آن را دروغ مي‌داند. براي آخرين بار، هانکه در 11 تير 97 (2 ژولاي 2018) تورم سالانه ايران را 127 درصد تخمين زد و اين در حالي بود که خودش در يک نمودار نشان داه که بانک مرکزي تورم سالانه ايران را 9.7رصد اعلام کرده است. در ادامه به اين موضوع مي‌پردازيم که چرا پشت محاسبات هانکه مي‌تواند اهداف سياسي وجود داشه باشد. زمان‌بندي مشکوک، قرار دادن ايران در کنار ونزوئلا و حمايت از سوي رسانه‌هاي رژيم صهيونيستي و حزب جمهوري‌خواه آمريکا مي‌توانند دلايلي باشند که محاسبات هانکه را به جنگ نرمي که آمريکا با ايران دارد ربط مي‌دهند. **زمان‌بندي مشکوک نکته‌اي که در اين جريان اهميت بالايي دارد اين است که زمان‌بندي هانکه براي انتشار اين آمار و ارقام در توييت‌هايش عادي به نظر نمي‌رسد. درست زماني که کشور به لحاظ ارزي دچار مشکل است، آمريکا از برجام خارج شده، ترامپ وعده تحريم‌هاي جديد مي‌دهد و به کشورهاي خريدار نفت ايران مهلت مي‌دهد تا خريد نفت از ايران را به صفر برسانند و همچنين زماني که ممکن است ايران مجددا وارد ليست سياه FATF شود، هانکه به عنوان يک اقتصاددان که کارهاي زيادي در حوزه ابرتورم انجام داده است، به طور مداوم اعلام مي‌کند که ايران ابرتورم دارد. جالب اين که هانکه قبلا هم چنين کاري را انجام داده بود. در سال 92 و قبل از انتخابات رياست‌جمهوري که کشور با تورم‌هاي نزديک به 40 درصد رو به رو بود، هانکه تورم ايران را بالاي 100 درصد تخمين مي‌زد و در آن زمان نيز آمار منتشر شده از سوي بانک مرکزي ايران را دروغ مي‌دانست. ** ايران، ونزوئلايي ديگر؟ ونزوئلا کشوري است که وجود ابرتورم در آن را نمي‌توان انکار کرد. در سال 92 شمسي تورم ايران و ونزوئلا در يک مسير قرار داشت. اما بعد از انتخابات رياست جمهوري سياست‌گذاري درست دولت و بانک مرکزي براي کنترل تورم جواب داد و تورم در کشور کنترل شد. اما در ونزوئلا اين اتفاق رخ نداد و به طور پي در پي قيمت‌ها افزايش يافت؛ تا جايي که چند روز پيش هانکه همزمان با اينکه تورم ايران را 127 درصد اعلام کرد، تورم ونزوئلا را 44 هزار درصد تخمين زد. اما واقعيت اين است که نمي‌توان ايران را در کنار ونزوئلا گذاشت. امروز ونزوئلا به طور خودجوش دلاريزه شده است و ارزش بوليوار (پول ملي اين کشور) به شدت پايين آمده است. تحت اين شرايط مي‌توان نوسانات نرخ ارز را مبناي تورم پنداشت. اما براي کشوري چون ايران که نهادهاي آن همواره با تورم‌هاي بالاي مقابله کرده‌ و روند آن را به هر قيمتي معکوس کرده‌اند، نمي‌توان گفت که ايران ونزوئلايي ديگر است. به نظر مي‌رسد هانکه نيز اين موضوع را مي‌داند، اما به طور عمدي از اين واقعيت که شرايط ايران با ونزوئلا متفاوت است، چشم‌پوشي مي‌کند و زماني که مي‌خواهد تورم سالانه را براي ايران تخمين بزند، در کنار اين تخمين، ابرتورم ونزوئلا را نيز اعلام مي‌کند؛ کاري که در ذهن مردم، ايران را ونزوئلايي ديگر جا مي‌اندازد. همچنين بارها ديده شده که هانکه از سوي رسانه‌هاي رژيم صهيونيستي و و حزب جمهوري‌خواه آمريکا مورد حمايت واقع شده است. البته اگر هانکه از سوي حزب دموکرات هم مورد حمايت بود فرقي نمي‌کرد، زيرا ايران با آمريکا در جنگ نرم است و تفاوت ميان عملکرد دو حزب به ابزاري که از آن استفاده مي‌کنند و استراتژي‌‌هاي آنها باز مي‌گردد. ** اثر روي انتظارات شايد اين سوال در ذهن به وجود آيد که اگر واقعا تورم در ايران همان عددي است که بانک مرکزي اعلام مي‌کند و اگر آنچه هانکه مطرح کرده کذب است، پس چرا بايد نگران توييت‌هاي هانکه و حمايت شدنش از سوي رسانه‌هاي آمريکايي و صهيونيستي بود؟ انتظارات نقش مهمي را در تورم بازي مي‌کند. اگر افراد انتظار داشته باشند که در آينده‌اي نزديک تورم دو برابر شود، انتظار دارند که در آينده قدرت خريدشان کاهش يابد. از همين رو امروز خريد مي‌کنند و اين افزايش تقاضا تورم را نهايتا دو برابر مي‌کند (در حالت حدي). اگرچه در بلندمدت عرضه پول تورم را تعيين مي‌کند، اما در کوتاه‌‌مدت انتظارات روي تورم تاثير معناداري مي‌گذارند و حتي در بلندمدت هم انتظارات روي تورم تاثير دارد. زيرا عرضه پول هم از انتظارات متاثر است. در سال 92 که تورم به شدت کاهش يافت، بخش مهمي از اين دستاورد به اين دليل بود که به دليل وجهه تيم اقتصادي دولت و وعده‌هاي آن، مردم انتظار داشتند تورم پايين آيد و همين اتفاق هم افتاد. از همين رو رسانه‌هاي رقيب از محاسبات هانکه حمايت مي‌کنند و آنچه که مي‌تواند ابزار ايران براي مقابله با دشمن در اين جنگ نرم باشد، افرايش سرمايه اجتماعي است که در گزارشهاي بعدي به آن مي‌پردازيم. گزارش از مرتضي مرادي * اداره کل اخبار چندرسانه‌اي * ايرناپلاس** انتهاي پيام /*∎​