شناسهٔ خبر: 26667295 - سرویس سیاسی
نسخه قابل چاپ منبع: جام‌جم آنلاین | لینک خبر

روایت معتضد در گفتگو با جام جم آنلاین

خشونت در واقعه مسجدگوهرشاد غیر عادی بود

خسرو معتضد تاریخ‌نگار در رابطه با قتل عام تاریخی مسجدگوهرشاد که دلیلش تحمیل کلاه شاپویی به مردم بود یادداشتی ارائه می دهد.

صاحب‌خبر -

جام جم آنلاین - واقعه مسجد گوهرشاد در واقع تندخویی استاندار وقت یعنی فتح الله پاکروان بود. در آن واقعه به جای آنکه کلاه بیاورند سر آوردند.

عده ای از مردم به ریاست بهلول این بحث را مطرح کردند که اجبار استفاده از کلاه شاپو توسط حکومت مرکزی بر روی تغییر مذهب تاثیرگذاراست.

مردم ترس از این داشتند که غرب زده شوند، به خصوص مردم از سرنوشت هند می‌ترسیدند. انگلستان در قرن 19 هند را به استعمار خود در آورد. مساله دیگر قفقاز بود که دیگر جزئی از خاک ایران محسوب نمی‌شد. زمانی که قفقاز از ایران جدا شد به تدریج فرهنگ، خط و زبانش نیز تغییر کرد. مردم نیز از این مساله می ترسیدید که نکند کلاه شاپویی مقدمه ای برای تغییر فرهنگ باشد.

از سویی استاندار وقت خراسان به جای آنکه با مردم معترض در اینباره مذاکره داشته باشد و با علمای آگاه جلسه ای بگذارد با رئیس شهربانی تماس گرفت.

محمد ولی اسدی نایب التولیه آستان قدس رضوی اعتقاد داشت کلاه شاپویی نباید بین عموم مردم تعمیم یابد و باید به صورت دل بخواهی باشد.

نکته بسیار مهم این است که معمولا دیکتاتورها بسیار به ظاهر مردم اهمیت می دهند و می‌خواهند همه به صورت یک شکل باشند و لباس متحدی بپوشند. در واقع سعی بر این بود که ایران مثل ترکیه شود.

با وجود کشتاری که انجام شد دو،سه سال بعد کلاه شاپویی و اجبار برای استفاده از آن از بین رفت. در واقعه مسجد گوهرشاد اما همه چیز یک دفعه بزرگ شد.

شیخ محمدتقی بهلول معروف به شیخ بهلول واعظ که در آن جلسه بر منبر سخن می‌راند، مردم را به ایستادگی در برابر حکومت فراخواند. او هشدار داد آداب و رسوم به سمت «فرنگی» شدن پیش می رود.

پاکروان استاندار وقت خراسان قبلا در روسیه سفیر بود و آنجا دید که هر چه می شود استالین به سرعت دستور تیراندازی می دهد. او نیز به تبعیت از استالین به سرعت دستور تیراندازی به معترضین مسجد گوهرشاد را داده بود. بسیاری از کسانی که در مسجد گوهرشاد حضور داشتند برای زیارت و نماز آمده بودند نه اعتراض.

در واقعه گوهرشاد خشونتی که به کار رفت کاملا غیرعادی بود.

نظر شما