صاحب‌خبر - صاحب این قلم در طول بیست و چند شماره از ضمیمه «کلاس» همواره در قالب سرمقاله این ضمیمه یا در روند گفت‌وگو با اساتید و پیش از سفارش یادداشت به اعضای محترم هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی، بر این نکته تاکید کرده است که مهارت‌محور بودن دانشجویان دانشگاه مهم‌ترین مسئله‌ای است که باید از سوی مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی و البته دیگر دانشگاه‌های کشور مورد توجه و عنایت قرار بگیرد. علی‌رغم اعلام آمارهای مختلف از جوانان بیکار و جویای کار درکشور، موقعیت‌های کاری درکشور ما کم نیستند. اما آنچه عرصه را برای جوینده موقعیت کاری تنگ می‌کند و بهانه پیمانکاران در جذب نیروی کار را افزایش می‌دهد، نبود یا کمبود تخصص در فرد جویای کار است. اگرچه به هیچ وجه نمی‌توانیم منکر اهمیت دانش‌های نظری باشیم؛ چون به قطع یقین متخصص بودن از مجرای کسب دانش‌های نظری حاصل می‌شود اما همه این پروسه صرفا وابسته به آموزش نیست. شاید برخی انتقاد کنند که به‌عنوان مثال یک دانشجوی رشته علوم انسانی چطور می‌تواند مهارت‌محور بار بیاید، درحالی که مثلا در رشته فلسفه یا جامعه‌شناسی تحصیل کرده است! پاسخ این سوال کاملا روشن است! یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی که یک دانشجو و محصل در گرایش‌های علوم انسانی می‌تواند با فراگیری و تسلط به آن برای آینده کاری خود برنامه‌ریزی کند، تخصص در پژوهش و تحقیق است. امروز، فراوانی و تکثر عجیب موسسات و نهادهای علمی خصوصی و دولتی باعث شده است بودجه زیادی صرف فعالیت‌های پژوهشی شود. بنابراین تامین نیازهای این موسسات با حضور پژوهشگران مختلف صورت خواهد گرفت که البته ضروری است در این حوزه تخصص و مهارت لازم را داشته باشند. توجه به مهارت‌آموزی از دوران دبیرستان طبیعتا اقدام برای کسب تخصص و مهارت در اکثر حوزه‌ها باید از دوران دبیرستان آغاز شود و دانش‌آموز عزیز ما باید لااقل الفبای کار و کسب مهارت را بیاموزد تا پس از ورود به سیستم آموزش عالی، اطلاعات قبلی او تکمیل و مشغول به کسب مهارت‌های پیشرفته شود. البته این اقدامی است که نیاز به عزم جدی و برنامه‌ریزی بلندمدت دارد تا اینکه درحد حرف و سخن و بخشنامه‌های اداری باشد. همه آنچه گفته شد شاید به این معنا باشد که ضروری است ما تلاش کنیم که عنصر کار را وارد حیطه آموزشی کنیم و بتوانیم به دانشجویان مهارت‌های تخصصی را آموزش دهیم. دراین راستا دانشگاه آزاد اسلامی در یکی از زیرمجموعه‌های خود -که مدارس سما - است برنامه‌ریزی‌هایی را صورت داده است. از آنجا که یکی از رسالت‌های سازمان مدارس سما در زمینه آموزش مهارت‌ها و فراگیر کردن آموزش‌های فنی و حرفه‌ای است؛ توجه ویژه‌ای از سوی مسئولان سازمان به این مهم وجود دارد. طرح کاربنیان دراین راستا مدتی است «طرح کاربنیان» در این سازمان مطرح شده و درحال عملیاتی شدن است که به گفته سیدمحمدنیما صفا، رئیس اداره آموزش‌های کوتاه‌مدت و فعالیت‌های کاربنیان سازمان سما این طرح تاکنون برای رشته‌هایی فعال شده است که آموزشکده‌های سما امکانات و تعداد دانشجویان کافی مرتبط با آن را داشته باشند، به‌عنوان مثال طرح کاربنیان برای رشته‌های طراحی دوخت، مکانیک خودرو یا پرورش گل و گیاه در برخی واحد‌های آموزشی دایر شده است. به گفته این مقام مسئول طرح کاربنیان به‌عنوان واحد درسی جداگانه ارائه نمی‌شود و دانشجویان کارورزی یا کار دانشجویی خود را در قالب این طرح در واحد‌های خود می‌گذرانند. اما تا پیش از اجرای طرح کاربنیان دانشجویان باید دوره کارآموزی یا کار دانشجویی خود را در یکی از شرکت‌ها یا کارگاه‌های خارج از آموزشکده‌های سما می‌گذراندند، اما درحال حاضر دانشجویان مرتبط با رشته‌های مشخص شده برای دوره‌های خود در کارگاه‌های سما آموزش می‌بینند. این درحقیقت یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که می‌تواند به مهارت‌محور شدن دانش‌آموزان پیش از ورود به دانشگاه کمک کند و فرد بعد از ورود به سیستم آموزش عالی لااقل باید با یک مهارت خاص به عرصه دانشگاه قدم بگذارد. علیرضا منظری‌توکلی، رئیس سازمان سما هم همین چند روز پیش در مراسم افتتاح آزمایشگاه دانشکده سما در واحد انار از اجرای «طرح کاربنیان» با حمایت دانشگاه آزاد اسلامی و دولت خبر داده و گفته است براساس این طرح فارغ‌التحصیلان هم می‌توانند از دانشگاه یا سازمان سما امکاناتی مثل ساختمان یا تجهیزات را دریافت کنند. از طرف دولت هم تسهیلاتی به این افراد اختصاص می‌یابد تا با استفاده از این دو ظرفیت «فعالیت‌های خرد» توسعه پیدا کند. منظری‌توکلی به این نکته هم تاکید کرده است که سازمان سما در کنار دانشگاه آزاد اسلامی به‌عنوان یک مجموعه علمی در ترویج فکر و دیدگاه صحیح، انسان‌سازی و تربیت نیروی کار ماهر با گسترش و ارتقای واحدهای سما خود حرکت می‌کند. با همه آنچه گفته شد امیدواریم این اقدامات و برنامه‌ریزی‌ها تا حد زیادی بتوانند به تامین بهتر آینده دانش‌آموزان و دانشجویان این مرز و بوم کمک کنند و چقدر خوب است که روزی فرا برسد تا همه دانشجویان ما پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه با چنته‌ای پر از مهارت‌های مختلف پا به عرصه جدی جامعه و اجتماع بگذارند.∎​