القدس العربی چاپ لندن در مطلبی به قلم عاموس هرئیل نوشت: تفسیر احتمالی تحولات اخیر در خاورمیانه تا کنون به صورت کامل ارائه نشده؛ اما خطوط ارتباط بین این حوادث در حال پدیدار شدن است. در طول کمتر از یک هفته، بمباران هوایی پیچیده ای علیه شبه نظامیان شیعه در نزدیکی مرزهای سوریه-عراق اتفاق افتاد؛ حمله ای که برخی منابع در دولت آمریکا به اسرائیل منتسب می کنند. حمله سعودی شدیدی با حمایت ایالات متحده و دولتهای اروپایی علیه پایگاههای حوثی های مورد حمایت ایران اتفاق افتاد. نخست وزیر اسرائیل به صورت ناگهانی با پادشاه اردن دیدار کرد و همچنان نمایندگان آمریکایی و روسی در حال رفت و آمد در منطقه خاورمیانه هستند.
این رسانه عرب زبان ادامه داد: در پشت صحنه این حوادث، محور آمریکایی متشکل از اسرائیل، عربستان و امارات، برای متوقف نمودن نفوذ ایران در منطقه تلاش می کنند و این مساله ادامه مستقیم تصمیم ترامپ در مورد خروج از برجام است. تنها جزئی از حوادث مربوط به این گرایش های دراماتیک تا به حال برای ما آشکار شده است.
حملات به سوریه در سحرگاه روز دوشنبه، از حیث مکان و حجم آن، حملاتی استثنایی محسوب می شود؛ بمباران در نزدیکی شهر بوکمال در شرق سوریه اتفاق افتاد؛ در حالی که پیش از این حملات اسرائیل در مرکز یا جنوب سوریه صورت می گرفت. ابتدا نظام سوریه مسئولیت حمله را متوجه ایالات متحده کرد، که البته با انکار شدید آمریکا مواجه شد؛ در ادامه گزارشهای سی ان ان حکایت از آن داشت که اسرائیل این حملات را انجام داده است.
این حمله به دنبال تلاشهای روسیه برای رسیدن به توافقی تازه در جنوب سوریه انجام شد. ارزیابی های خوش بینانه در اسرائیل مبنی بر امکان توافق بین لیبرمن و وزیر دفاع روسیه تا کنون محقق نشده است؛ از این رو، حمله هوایی اسرائیل به شرق سوریه می تواند بعنوان یک عملیات مکمل باشد که در صورت شکست تلاشهای سیاسی برای خروج ایران از جنوب سوریه، عمل می کند.
همه اینها در چارچوب سفرهای دیپلماتیک رو به افزایشی در منطقه صورت می گیرد که گوشه ای از آن، سفر نتانیاهو به امان اردن، رسیدن فرمانده نیروهای نظامی روسیه به اسرائیل و نیز سفر کوشنر و جیسون به تعدادی از پایتخت های منطقه است.
موافقت و همراهی سعودیها با این گونه اقدامات، بی دریغ است و این مساله می تواند نشان دهنده قدرت تصمیم بین المللی برای طرد ایران از سوریه باشد. در این اثناء، سعودیها خود وارد عمل شده، یک موفقیت نظامی نادر کسب کرده و حمله ای گسترده را به بندر الحدیده در ساحل غربی یمن ترتیب دادند.
وقتی مسئولان ایرانی به شرایط در خاورمیانه می نگرند، نارضایتی آن ها از وضعیت کنونی بسیار معقول به نظر می رسد. در هفته های اخیر، ایالات متحده از توافق هسته ای خارج شده و با تحریمهای خود اقتصاد ایران را هدف قرار داد. مقتدی صدر رهبر جریان مستقل شیعی پیروز شد و این مهم، ایران را بر آن داشته است که برای رسیدن به توافق سیاسی با صدر وارد عمل شده و تلاش کند. علاوه بر اینکه فشارهای نظامی به ایرانی ها در سوریه و یمن نیز ادامه می یابد.
با این حال، این شرایط به معنای عقب نشینی تهران از برنامه های خود در خاورمیانه نیست؛ اوراق زیادی در دست ایران باقی مانده است. اما درگیری نفوذ منطقه ای شدیدتر می شود و این بار به نظر می رسد واشنگتن اماده آن است که نقشی مفیدتر از آنچه در سالهای گذشته ایفا کرده است را عهده دار شود.
∎
نظر شما