به گزارش ایسنا، نتایج این تحقیق تحت عنوان "طراحی مدل معرف پاسخگویی مراکز امدادی در حوادث و فوریت‌ها و استخراج راهکارهای اصلاحی در ایران" توسط دکتر بابک فرزین‌نیا از محققان طرح در حضور جانشین رییس پلیس راهور ناجا ، قائم مقام قرارگاه ثارالله، رئیس سازمان مدیریت بحران شهر تهران، اساتید و صاحبنظران حوزه ارتقای ایمنی و پیشگیری از حوادث دانشگاه‌های شهید بهشتی و تهران، رئیس و معاون پژوهشی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی و رئیس و اساتید گروه آموزشی و مرکز تحقیقات سلامت در حوادث و بلایا دانشگاه علوم بهزیستی ارائه شده است.

دکتر حمیدرضا خانکه، رئیس گروه آموزشی و مرکز تحقیقات سلامت در حوادث و بلایای دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی و استاد راهنمای این پایان‌نامه در جلسه دفاعیه آن که حائز کسب نمره ۲۰ از سوی هیات داوران شد، گفت: طرح پایلوت ادغام شماره‌های امدادی در شهر قم اجرا شده است و برای بررسی و ارزیابی نتایج آن، نیاز به طرح تحقیقاتی داشتیم که دکتر فرزین‌نیا برای پایان‌نامه خود، این موضوع را انتخاب کرد.

وی افزود: ادغام شماره‌های امدادی تجربه ثابت شده‌ای است که در بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا در حال اجراست، ولی در کشور ما نیاز به زیرساخت‌های فرهنگی و ثبات آن در طولانی مدت دارد.

 دکتر بابک فرزین نیا، محقق این طرح تحقیقاتی نیز با اشاره به بلاخیز بودن ایران و کسب مقام چهارم ایران در آسیا و مقام ششم در دنیا، گفت: از نظر آماری، هر ساله بیش از ۱۲۸ هزار نفر در اثر حوادث طبیعی در جهان، جان خود را از دست می‌دهند.

به گفته وی، حوادث طبیعی طی دو دهه‌ اخیر در دنیا، زندگی حداقل ۸۰۰ میلیون نفر را تحت تاثیر قرار داده و تنها در سال ۲۰۱۰ حدود ۳۸۵ حادثه‌ طبیعی در ۱۳۱ کشور جهان به وقوع پیوست و این حوادث، جان بیش از ۲۹۷هزار نفر از مردم دنیا را گرفت و منجر به میلیاردها دلار خسارت شد و این جدای از مرگ و میر ناشی از تصادفات و خسارات مادی و معنوی آن است که متاسفانه در کشور ما از آمار بالایی برخوردار است.

فرزین‌نیا خاطرنشان کرد: کمیسیون ایمنی راه در سال ۹۲ و پس از  به جا ماندن ۴۴ کشته و ۴۷ زخمی در تصادف دو اتوبوس در آزادراه تهران - قم و با توجه به اینکه در تمام حوادث، اولین اولویت، پاسخگویی سریع، موثر و هماهنگ به منظور کاهش مرگ و میر و معلولیتها است،  مصوب کرد، کمیته ای با محوریت وزارت بهداشت و مشارکت تمام سازمان‌های درگیر شامل پلیس، راهداری، هلال احمر، آتش‌نشانی تشکیل شده و با طراحی، وظایف و ساختار برای پاسخگویی سریع، موثر و هماهنگ  ایجاد شود.

وی با توجه به این مصوبه و وجود پنج شماره امدادی در ایران و همچنین تجربه کشورهای پیشرفته در استفاده از یک شماره امدادی برای پاسخگویی به تمامی نیازهای فوریتی و اضطراری مردم، تاکید کرد: یکی شدن تدریجی کانال دریافت تماس‌های امدادی (نهایتا، ایجاد شماره ملی امداد اضطراری) در کنار دیسپچ مشترک امدادی می‌تواند زمینه‌ساز پاسخگویی موثر امدادی (به موقع، به جا و کافی) در شکل ایده‌آل شود.

این محقق همچنین اظهار کرد: چالش‌های دیسپچ سازمان‌های امدادی در بستر جنبه‌های انسانی تماس‌های اضطراری (تاثیرات متقابل کمک خواهان و پاسخگویان امدادی) و موانع سازمانی تعاملات به یک هماهنگی شکننده منتج می‌شود که سازمان‌های امدادی در یک تلاش تعاملی (بکارگیری راهبردهای سازگارانه و ناسازگارانه)، این هماهنگی شکننده را به سمت پاسخ تعاملی و یا یک هرج و مرج عملکردی سوق می‌دهند که بترتیب به تبعات مثبت و منفی منجر می‌شود.

وی بر اساس نتایج نشست خبرگان در این پژوهش و برای ارتقای وضع موجود نیز، توجه سیاستگذاران را به فرهنگ‌سازی کمک‌خواهی بجا، ارتقای فرایندهای دیسپچ نظیر آدرس‌گیری، ایجاد بانک اطلاعات یکپارچه سوانح و حوادث و استفاده از بستر شبکه‌های اجتماعی برای ارتباطات و اطلاع‌رسانی، تقویت فرهنگ کار داوطلبانه و آموزش‌های تخصصی جلب کرد.

به گزارش وبدای دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، فرزین‌نیا  بر اساس یافته‌های پژوهش انجام شده موارد پیشنهادی برای سیاستگذاران و مسئولان و همچنین توصیه‌هایی برای عموم مردم، خصوصا کمک خواهان از سازمان‌های امدادی ارائه کرده است.

توصیه‌های ارائه شده برای عموم مردم خصوصا کمک‌خواهان از سازمان‌های امدادی موارد ذیل است:

"فعالیت‌های پیشگیرانه قبل از بروز حوادث می‌تواند نقش بسزایی در کاهش صدمات ناشی از حوادث ایفا کند. اما اگر حادثه‌ای رخ داد این سازمان‌های امدادی هستند که وظیفه نجات جان مردم در شرایط خطرناک و اضطراری را دارند. این جان بر کفان همواره در کنار مردم در شرایط سخت و دشوار حضور داشته‌اند و از هیچ تلاشی حتی به قیمت به خطر افتادن جان خود برای زندگی بخشی به هموطنان دریغ نکرده‌اند. لیکن انجام وظایف امدادی مستلزم همکاری و همیاری هموطنان است.

شهروندان باید بدانند برای چه موارد می‌توانند از سازمان‌های امدادی طلب یاری کنند و در مقابل چه مسئولیت‌هایی برای کمک به انجام وظایف به نحو احسن این سازمان‌ها دارند. مردم می‌توانند با ارتقای درک و شناخت از وظایف سازمان‌های امدادی و تفکیک نیازهای امداد اضطراری از نیازهای غیر فوریتی گامی بلند برای سرعت بخشی به امدادرسانی موثر به دیگر شهروندان گرفتار در حوادث بردارند.

بطور مثال امداد و نجات جزو وظایف فوریت‌های پزشکی نیست و در بروز سوانح و حوادث تکنسین‌های این مرکز وظیفه درمان و انتقال بیمار را برعهده دارند. بنابراین در شرایطی که فقط مبحث نجات از یک حادثه بدون آسیب جانی مطرح است، نباید شهروندان بی دلیل شماره امداد فوریت‌های پزشکی یا پلیس را مشغول کنند و با این اقدام امکان تماس فرد نیازمند خدمات پزشکی را برای تماس سلب کنند. همچنین شهروندان برای نیازهای درمانی غیر فوریتی با سازمان‌های امدادی تماس برقرار نکنند تا امکانات محدود امدادی به افراد واقعا نیازمند امداد فوریتی اختصاص یابد.

بدلیل شوک ناشی از حادثه و یا آشنایی ناکافی با اصول امداد و نجات، عملا در زمان وقوع حوادث، افراد حاضر در صحنه نمی‌توانند کمک زیادی به مصدومان بکنند و دخالت آنها حتی می‌تواند موجب آسیب بیشتر به مصدومان شود. افزایش مهارت خود امدادی و دیگر امدادی و اطفای حریق می‌تواند سبب نجات جان و یا جلوگیری از گسترش حریق و افزایش خسارت شود؛ لذا اکیدا توصیه می‌شود که عموم مردم این آموزش‌ها را بصورت علمی فرا بگیرند.

در صورتی‌که با اصول کمک‌های اولیه آشنا نیستید، بهتر است ضمن حفظ خونسردی ضمن تماس با شماره‌های امدادی، بطور دقیق و کامل مکان و نوع حادثه را اطلاع‌رسانی کنید و تا رسیدن امدادگران صبر پیشه کرده و به توصیه‌های پاسخگویان امدادی توجه ویژه مبذول کنید.

رسیدن به موقع خودروهای امدادی بر سر صحنه حادثه در کمترین زمان ممکن بسیار حیاتی است و همکاری عموم مردم برای باز کردن معبر برای عبور سریع خودروهای امدادی در این زمینه راهگشا است. اطلاع رسانی دقیق از محل حادثه و آدرس‌دهی دقیق هم نکته مهم دیگری برای تسهیل‌گری امدادرسانی است. آدرس اشتباه می‌تواند زمان رسیدن به مکان حادثه را افزایش دهد و موجب از دست رفتن زمان طلایی نجات جان مصدوم یا مصدومان بشود. بنابراین در دادن آدرس محل حادثه دقت شود و تلفن فرد تماس گیرنده در دسترس باشد.

جلوگیری از تماس اتفاقی با شماره‌های امدادی توسط کودکان و آموزش آنها برای تماس گرفتن به‌جا با سازمان‌های امدادی می‌تواند زمینه‌ساز ارتقای کیفیت خدمات امدادی باشد.

خودداری از تماس‌هایی با جنبه‌های شوخی و مزاحمت‌های تلفنی از دیگر وظایف شهروندان در مقابل سازمان‌های امدادی است. مزاحمت‌هایی نظیر تماس بی مورد با شماره‌های امدادی مثلا برای چک کردن کارکرد گوشی همراه نو، ضمن داشتن پیامدهای حقوقی برای افراد متخلف می‌تواند باعث خستگی و کاهش تمرکز پاسخگویان امدادی شده و در نهایت ضریب اشتباهات آنها را بالا ببرد.

بنابراین بعنوان یک شهروند وظیفه‌شناس، با شناخت حقوق متقابل خود و سازمان‌های امدادی باعث نجات جان هموطنی شوید که شاید در این لحظه نیازمند دریافت فوری خدمات امدادی بوده و ثانیه‌ها برای او حیاتی است".

انتهای پیام