صاحب‌خبر - فریبا خان احمدی روزنامه نگار رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور دیروز از ثبت 127 هزار و 41 مورد ازدواج و 25 هزار و 210 واقعه طلاق در دو ماه ابتدای سال 97 خبر داد و این یعنی آمار ازدواج نسبت به مدت مشابه سال 96 که 119 هزار و 756 مورد بود، 6 درصد افزایش داشته و نرخ طلاق‌ها نسبت به دو ماهه اول سال 96 که 25 هزار و 967 واقعه بوده 3 درصد کاهش داشته است. هرچند اعلام آمار ازدواج و طلاق خبر جدیدی نیست اما حالا چند سالی می‌شود که هراز گاهی یکی از مسئولان سازمان ثبت احوال درباره ازدواج و طلاق حرف می‌زند و معمولاً هم خبرهای خوشی از خانواده‌های ایرانی در نمی‌آید. اما این بار احمد تویسرکانی رئیس سازمان ثبت اسناد کشور آمارجدیدی درباره تعداد ازدواج‌ها و طلاق‌ها در دو ماهه اول امسال ارائه کرده است. به طوری که گزارش‌های این سازمان نشان می‌دهد وضعیت ثبت ازدواج در دو ماهه ۹۶ و همین طور در کل سال گذشته یک روند کاهشی داشته است ازطرفی در دو ماهه سال 97 ازدواج یک روند افزایشی را ثبت کرده و نرخ رشد طلاق‌ها هم بسرعت کاهش پیدا کرده است.البته تویسرکانی در ادامه گفته است که در سال‌جاری طلاق سه درصد کاهش پیدا کرده و ازدواج 6 درصد رشد داشته است که در یک نگاه می‌توان گفت کاهش آمار طلاق و افزایش ازدواج اتفاق خوشایندی است اما در مقابل مشاور امور بانوان سازمان بهزیستی کشور معتقد است؛ تحلیل آمار دو ماه اول سال 97 برای افزایش ازدواج و کاهش طلاق اگرچه خبر مسرت بخشی است اما قضاوت زودهنگامی است و باید حداقل 6 ماه بگذرد تا عدد و رقم‌ها را با مدت مشابه‌شان مقایسه کنیم.فاطمه عباسی درباره تازه‌ترین آمار ازدواج و طلاق به «ایران» می‌گوید: ما در دو ماهه اول سال، ماه مبارک رمضان را در پیش داشتیم که بیشتر ازدواج‌ها قبل از ماه مبارک اتفاق افتاده است. علاوه بر این عید نوروز و ماه شعبان که زمان خاصی برای برگزاری مراسم ازدواج است می‌تواند عامل مهمی برای افزایش ازدواج‌ها باشد. راه اندازی سامانه ثبت الکترونیکی طلاق او در ادامه از راه‌اندازی سامانه ثبت الکترونیکی طلاق توسط سازمان بهزیستی کشور در دو هفته آینده خبرمی دهد و می‌افزاید: اطلاعات اولیه این سامانه نشان می‌دهد، استان‌های تهران و خراسان رضوی به ترتیب با 38 هزار و 453 و 16 هزار و 535 مورد بیشترین آمار طلاق را در سال 96 ثبت کرده‌اند. کمترین آمارها هم مربوط به استان‌های ایلام و خراسان جنوبی است که هر کدام به ترتیب 882 مورد و 1238 واقعه طلاق داشته است. در خصوص ازدواج نیز استان تهران با 80 هزار مورد و خراسان رضوی با 55 هزار مورد ازدواج بیشترین رقم ازدواج را داشته است. کمترین ازدواج نیز در استان ایلام 5 هزار مورد و در استان سمنان 3 هزار مورد گزارش شده است. عباسی، آموزش‌های پیش از ادواج، آموزش زندگی خانواده یا FLE و اجرای برنامه‌های افزایش مهارت‌های ازدواج زوجین را از جمله مهم‌ترین برنامه‌های بهزیستی برای افزایش ازدواج و کاهش طلاق عنوان می‌کند و می‌گوید: این آموزش‌ها از سوی روانشناسان در مراکز مشاوره همه استان‌ها انجام می‌شود. با توجه به اینکه اغلب طلاق‌ها در 5 سال اول زندگی اتفاق می‌افتد مهارت‌های ارتباطی، حل تعارض، کنترل خشم و آموزش‌های مرتبط با تحکیم خانواده به زوجین آموزش داده می‌شود. علاوه بر این بهزیستی مراکز مشاوره فوق تخصصی مسائل جنسی را در 10 استان پر طلاق راه‌اندازی کرده و بزودی طبق تفاهمنامه‌ای که با آموزش و پرورش داریم کتاب تربیت جنسی برای سنین بلوغ در اختیار خانواده‌ها قرار داده می‌شود. او درباره اینکه بهزیستی چه برنامه‌ای برای کاهش طلاق دارد، اظهار می‌دارد: ما طرح مداخله در کاهش طلاق را در استان‌ها اجرا می‌کنیم پیش از این پرونده زوجین هنگام طلاق در چرخه حقوقی قرار می‌گرفت و سپس به مددکار ارجاع داده می‌شدند اما با اجرای این برنامه ابتدا مشکلات زوجین از سوی مددکاران آنالیز شده و بعد به قوه قضائیه ارجاع داده می‌شوند. برای مثال با اجرای این برنامه از 39 هزار و 185 موردی که در خراسان رضوی برای طلاق مراجعه کرده بودند 4 هزار و 258 نفرشان سازش کردند. افزایش آمار ازدواج به دلیل اعیاد و ماه مبارک رمضان شهلا کاظمی‌پور که جمعیت شناس و دبیر کارگروه داده‌ها و آمارهای جمعیتی مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های جمعیتی آسیا و اقیانوسیه است و سال‌ها آمارهای ثبت احوال را آنالیز کرده، بیان آمارهای کلی درباره طلاق و ازدواج را علمی و دقیق نمی‌داند.اومعتقد است که اولاً کاهش یک تا سه درصدی طلاق عدد مهمی نیست که بخواهیم آن را تحلیل کنیم چرا که تغییرات ازدواج و طلاق در دراز مدت اتفاق می‌افتد و نمی‌توان برای سه ماه آمارها را قضاوت کرد علاوه بر این چون این امکان وجود دارد که ماه رمضان امسال نسبت به سال گذشته با سه ماهه ابتدای سال فاصله نداشته و ازدواج‌ها قبل از ماه رمضان و دو ماهه اول سال 97 ثبت شده است.کاظمی پوردر گفت‌و‌گوبا «ایران» می‌گوید: سازمان ثبت اسناد سال‌هاست که تنها آمار طلاق و ازدواج را اعلام می‌کند در حالی که این از نظر تحلیل آماری، اشتباه است. سال 90 بالاترین رقم ازدواج یعنی 890 هزار مورد ازدواج در کشور ثبت شده است ولی بتدریج تعداد ازدواج‌ها کم شد و در سال 96 به 700 هزار رقم ازدواج رسید. در این مدت سازمان ثبت احوال مرتب اعلام کرد آمار ازدواج در دو ماهه، شش ماهه و یک سال گذشته کاهش پیدا کرده است در حالی که اینگونه اظهار نظر‌ها هیچگونه جنبه علمی ندارد.او می‌افزاید: در رابطه با آمار ازدواج و طلاق تعداد ملاک نیست و باید نسبت و شاخص اعلام شود. یعنی طلاق را باید نسبت به جمعیت متأهل و ازدواج را نسبت به جمعیت مجرد بسنجیم. برای مثال سال 90که 860 هزار ازدواج ثبت شد 8 میلیون دختر در معرض ازدواج بودند در حالی که سال گذشته 5 میلیون دختر در آستانه ازدواج قرار داشتند واضح است که نسبت ازدواج کم نشده بلکه زیاد هم شده است بنابراین اعلام آمار با در نظر گرفتن این شاخص‌ها و با اعداد خام نتیجه‌ای ندارد.به‌گفته این جمعیت شناس، اگرچه ممکن است در بازه زمانی سال 97دختران در معرض ازدواج روبه افزایش بوده و ازدواج‌ها 6 درصد افزایش پیدا کند اما نمی‌توان بدون در نظر گرفتن نسبت‌ها حرف زد. البته فاصله اعیاد و ماه مبارک رمضان در سال 97 در مقایسه با سال 96، نیز روی افزایش رقم ازدواج تأثیر گذاشته است.کاظمی‌پور تأکید دارد اعلام شاخص و نسبت طلاق نیاز به آنالیز آمارها از سوی متخصصان جمعیت شناس دارد: «در مورد طلاق نمی‌توان اینگونه قضاوت کرد. ممکن است دلیل کاهش طلاق در دو ماهه ابتدای سال 97 به‌خاطر وقفه‌ای بوده که در دادگاه اتفاق افتاده است. بدین معنی که رقم طلاق بعد از ثبت واقعه طلاق درج می‌شود ممکن است حتی دادگاه رأی به طلاق بدهد اما پروسه ثبت آن چند ماه زمان ببرد.»او در ادامه این را هم گفت که انتظار ما این است چون ازدواج‌ها کم می‌شود طلاق نیز کاهش پیدا کند البته کاهش رقم ازدواج به معنای کاهش نسبت ازدواج نیست به این معنا که ازدواج‌ها از 890 هزار مورد در سال 90 به 700 هزار مورد در سال 96 رسیده چون جمعیت در معرض ازدواج 5 میلیون نفر بوده و تعداد ازدواج‌ها کم شده است به احتمال قریب به یقین نیز طلاق هم کاهش پیدا می‌کند. 40 در صد طلاق ها در پنج سال اول زندگی است این جمعیت شناس درباره آمار طلاق هم توضیح می‌دهد: 40 درصد طلاق‌ها در 5 سال اول زندگی رخ می‌دهد، وقتی از آمار طلاق حرف می‌زنیم یعنی تعداد طلاق‌های منتسب به زوج‌های همسردار است که سال‌های گذشته با هم ازدواج کرده‌اند در حالی رقم ازدواج برای یک سال بیان می‌شود. از سوی دیگر تعداد همسردار‌ها در این سال‌ها زیاد شده است سال 90، 20 میلیون زوج همسردار و سال 95، 23 میلیون زوج همسردار در کشور وجود داشت بنابراین آمار طلاق از رقم تعداد کل همسردار‌ها محاسبه می‌شود. کاظمی‌پور می‌گوید: من بشدت با ارائه آمار خام طلاق مخالفم اصلاً نباید بگوییم از هر 3 ازدواج یکی منجربه طلاق می‌شود این محاسبه اشتباهی است البته عدد طلاق درست است اما محاسبه اشتباه است. ازدواج‌ها مربوط به دختران مجرد است در حالی که طلاق مربوط به زنان و مردان همسردار است. در واقع 700 هزار ازدواج از میان 5 میلیون دختر در معرض ازدواج بوده است در حالی که طلاق‌ها از میان 23 میلیون زن همسردار اتفاق افتاده است و نمی‌توان این دو عدد را با هم مقایسه کرد.به‌گفته او، اگر 5 سال اول زندگی را در نظر بگیریم و بگوییم هر سال 700 هزار ازدواج داریم حاصلضرب این عدد در 5 سال چیزی حدود 3 و نیم میلیون ازدواج به‌دست می‌آید. از طرفی در سال گذشته 170 هزار طلاق در کشور ثبت شده است که 40 درصدشان زیر 5 سال زندگی کرده بودند اگر 40 درصد از 170 هزار طلاق را محاسبه کنیم 70 هزار طلاق به‌دست می‌آید باید 70 هزار طلاق 5 سال ابتدای زندگی مشترک را با 3.5 میلیون ازدواج در 5 سال مقایسه کنیم. در واقع باید عدد طلاق را به همسردارها و ازدواج را به مجردها تقسیم کنیم تا بتوانیم طلاق و ازدواج را با هم مقایسه کنیم.این جمعیت شناس تأکید دارد که طلاق زیاد شده اما نه با این شدت که گفته می‌شود. عواملی همچون توسعه شهر نشینی، افزایش سواد و تحصیلات عالی، تنوع فرهنگی و توسعه مسائل ارتباط جمعی و آگاهی‌های اجتماعی که در کشور روبه افزایش است همفکر بودن و‌سازش میان زوجین را کم کرده و احتمال طلاق را بالا برده است.∎​