شناسهٔ خبر: 26271682 - سرویس فرهنگی
نسخه قابل چاپ منبع: مهر | لینک خبر

استنلی کَوِل درگذشت

مروری بر ۴ کتاب از متفکر تازه درگذشته آمریکایی

استنلی کَوِل، متفکر آمریکایی درگذشت. به آثار او معمولا در ایران توجهی نشده است. مروری بر مهمترین آثار او را در مهر می‌خوانید.

صاحب‌خبر -

به گزارش خبرنگار مهر کول در سپتامبر ۱۹۲۶ در آتلانتای جرجیا در امریکا به دنیا آمد. مادر او پیانیست بود و به او مقدماتِ موسیقی را آموخت و او پس از آن به نواختنِ ساکسیفون روی آورد و حتی مدتی در یک بند جز نوازنده بود و در دانشگاه برکلی هم کارشناسی موسیقی گرفت. اما در این زمان به فلسفه علاقمند شد و در هاروارد دکتری فلسفه گرفت و برای سال های طولانی در هاروارد، برکلی و بسیاری دیگر از دانشگاه ها در امریکا و اروپا تدریس کرد. او بیش از هر چیز به خاطر سبک منحصر به فردش در نگارش متون فلسفی و همین طور علاقه اش به موضوعاتی که فیلسوفان دیگر کمتر درباره آن نوشته اند، مانند موسیقی، ادبیات و فیلم، مشهور است. علاوه بر این، او به خلاف اکثریت قریب به اتفاق فیلسوفانِ معاصر تعلق خاطر به هیچ یک از دو سنت فلسفه تحلیلی یا قاره ای نداشت و در واقع در میانه این تقسیم قرار می گرفت و به همین دلیل خوانندگانی از دو سوی اقیانوس به آثار او توجه نشان می دادند. او به طور خاص تحت تاثیر ویتگنشتاین متاخر و سنت زبان روزمره آکسفورد و خصوصاً جی. ال. آستین بود و علاوه بر آن، با توجه نشان دادن به آثار والدن و امرسون، دو تن از مهم ترین روشنفکران امریکایی که البته در ایران هنوز ناشناخته اند، نقشی پررنگ هم در جنبش های روشنفکریِ امریکایی بازی کرد. در این جا به برخی از مهم ترین آثار او نگاهی خواهیم کرد.

۱. آیا چیزی که می گوییم، باید همان چیزی باشد که منظورمان بود؟

این کتاب، اولین کتابی است که کول منتشر کرد و انتشار آن در سال ۱۹۶۹ سر و صدای زیادی در جهان فلسفه ایجاد کرد. این اثر، یکی از اولین آثاری بود که در آن یک فیلسوف امریکایی در این سطح به فلسفه زبان روزمره آکسفورد توجه نشان می داد و به بسط و گسترش آن، خصوصاً آثار آستین، می پرداخت. خصوصاً مقاله ای که نام کتاب از آن گرفته شده است و کتاب با آن آغاز می شود در تمام سال های پس از انتشارِ آن تبدیل به یکی از مهم ترین مقالات در فلسفه زبان روزمره شده است و به نوعی سنتی پس از خود به وجود آورده است.

۲. معاینه دیدنِ جهان: تاملاتی در هستی شناسی فیلم

شاید این اولین بار بود که یک فیلسوف امریکایی که در یکی از بهترین دپارتمان های فلسفه آن کشور تدریس می کرد توجه جدی به سینما نشان داد و آن را تبدیل به مسئله ای فلسفی کرد. خصوصاً با این کتاب بود که مسئله هستی شناسی فیلم تبدیل به موضوعی جدی در فلسفه امریکایی شد و پس از آن بسیاری دیگر از فیلسوفان مهم و مطرح به آن پرداختند.

۳. مدعای خرد: ویتگنشتاین، شکاکیت، اخلاق و تراژدی

این کتاب را شاهکار کول به حساب می آورند و در اصل نسخه بسط داده شده تز دکتری او در دانشگاه هاروارد بوده است. در این کتاب است که سبکِ شخصی و منحصر به فرد کول به کمال می رسد و در آن، علاوه بر بیان مسائل شخصی درباره این که چطور شد که او به این موضوعات علاقمند شد و نقش آستین در آن چه بود، تفسیری منحصر به فرد از ویتگنشتاین متاخر ارائه می کند و همین طور پاسخی بسیار اصیل و جالب توجه به شکاکیت در باب جهان خارج. اما نکته قابل توجه این است که او این مسئله را به اخلاق و همین طور تراژدی های یونانی هم مرتبط می سازد و علاوه بر این که سبکی جدید در فلسفه ورزی پایه گذاری می کند، مسائلی بسیار بدیع و جالب توجه نیز مطرح می سازد.

۴. رد کردن معرفت: در شش نمایشنامه از شکسپیر

در این کتاب هم که در سال ۱۹۸۷ منتشر شده است، کول بار دیگر نشان می دهد که فیلسوفی منحصر به فرد است و به خلاف دیگر فیلسوفان، به ادبیات، نمایش و سینما هم نه تنها علاقمند است، که می تواند آن ها را به مثابه یک ابژه فلسفی ببیند.

نظر شما