نیویورک تایمز ادامه داده است: رئیس جمهور آمریکا و کیم جونگ اون رهبر کره شمالی تاکنون فقط یک بار با هم روبرو شده و گفت وگو کرده اند، اما پس از همین تک جلسه نیز ترامپ به روال همان خیال پردازی های همیشگی اعلام کرد «بفرمایید، این هم کره شمالی بی خطر». اما به یاد داشته باشیم این کشور هم اکنون ۶۰ قبضه جنگ افزار هسته ای، چندین فروند موشک بالستیک و شمار اعلام نشده ای تاسیسات تولید پلوتونیوم و اورانیوم غنی شده دارد.

اگر رئیس جمهوری آمریکا می خواهد یک قدرت هسته ای را مهار کند، متاسفانه تنها با یک جلسه نشست و برخاست شدنی نیست. مذاکرات برای منتفی شدن تهدید هسته ای کره شمالی هم به تأمل، ژرف اندیشی، بحث و مشورت و هم به شهامت سیاسی و زمان نیاز دارد.

آمریکا چندین دهه است با کشورهای مختلفی برای مهار کردن جاه طلبی های هسته ای وارد پیشنهاد دادن و پیمان بستن شده است. باید از این تجربیات ارزشمند برای تعامل با کره شمالی بهره گرفت. 

روزنامه آمریکایی در ادامه نوشته است: مشخص ترین تجربه بدست آمده از یک چنین تعاملاتی این است که کشورها فقط به شرطی موافقت می کنند برنامه هسته ای را محدود کنند و اجازه راستی آزمایی های بین المللی را بدهند که در ازای آن از مجموعه ای منافع اقتصادی، سیاسی و امنیتی برخوردار شوند.

همین اصل، محور «چارچوب هماهنگ شده» مصوب سال ۱۹۹۴ بود که میان آمریکا و کره شمالی امضا شد تا اینکه سال ۲۰۰۳ از هم پاشید. پیشنهاد پنج کشور فرانسه، انگلیس، آلمان، روسیه، چین و آمریکا هم ره به جایی نبرد و توافقی هم که سال ۲۰۱۵ با حضور همین قدرت ها با ایران امضا شد، ترامپ آن را به کلی باطل شمرد.

اما این بار در راستای همین تلاش ها می رسیم به کره شمالی که کار کردن با این کشور به مراتب دشوارتر از چالش های مشابه قبلی است.

برخورد با برنامه هسته ای کره شمالی به طریق اولی به دو دلیل پیچیده تر و دشوارتر است. نخست آنکه همین حالا یک زرادخانه بسیار بزرگ سلاح و موشک اتمی دارد از جمله موشک های بالستیک بین قاره ای موسوم به ICBM که امکان هدف قرار دادن شهرهای آمریکا را دارند. دیگر آنکه سایت های هسته ای فراوان و ناشناخته ای دارد که همین ویژگی امکان بازرسی و راستی آزمایی را اگر نه ناممکن، اما مسلما سخت تر می کند.

از سوی دیگر، ترامپ پیمان هسته ای با ایران را «بدترین توافقی که تاکنون امضا شده» خوانده، اما تنها معاهده ای است که بازرسی های مشخص شده در آن سرزده است و مشخصا در آن آمده تولید سوخت هسته ای و سایر ترکیبات مرتبط با ساخت سلاح اتمی الزاما باید کاسته شود.

ترامپ در رابطه با کره شمالی هم خواستار توافق است، اما مانعی بلند بر سر راه چیده شده که امکان حصول توافق را تقریبا ناممکن می کند. وی می گوید توافق باید «خلع سلاح کامل، قابل تصدیق و برگشت ناپذیر» پیونگ یانگ باشد. این مفهوم یعنی حذف کامل تمامی تسلیحات اتمی و تاسیسات تولید سلاح هسته ای کره شمالی که یعنی موفقیت خارق العاده ای است.

نیویورک تایمز نوشته است: ایران در برجام در ازای دریافت مزایای اقتصادی و رفع تحریم ها، کنترل برنامه هسته ای را پذیرفت، اما در تعامل با کره شمالی ترامپ می تواند در پی توافقی بزرگ تر باشد و مزیت های بیشتری را به این کشور پیشنهاد دهد، مزایایی که فقط لغو تحریم نباشد بلکه تضمین های امنیتی و برقراری روابط کامل دیپلماتیک را هم در بر گیرد.

تنها از این طریق است که کاخ سفید می تواند جلوی تولید موشک، سلاح های شیمیایی و بیولوژیک و همچنین صدور فناوری هسته ای کره شمالی را بگیرد و رئیس جمهور آمریکا هم گفته که «من امنیت کیم جونگ اون را تضمین خواهم داد.»

این یک تعهد سپاری مضحک و بی معنا است که هیچ رئیس جمهوری نه می تواند و نه می خواهد به گردن بگیرد. یعنی اینکه آمریکا محافظ جان یکی از رهبران با سیاه ترین پیشینه در نقض حقوق بشر جهان باشد.

بلکه در عوض آمریکا باید تعهد سپارد رژیم جون اون را واژگون نمی کند و تاکید کند، منطبق با همان اصول مندرج در چارچوب هماهنگ شده ۱۹۹۴ عمل و برای برقراری صلح در شبه جزیره کره کار خواهد کرد.

در مقابل پیونگ یانگ هم راضی خواهد شد، سایر سلاح های هسته ای را منهدم کند. حتی امکان دارد از این مجرا سرنوشت شهروندان کره جنوبی و ژاپنی که کره شمالی آنها را ربوده تعیین تکلیف شود.

۶۵ سال قبل برای خاتمه دادن به جنگ دو کره، پیمان متارکه نبرد امضا شد و اکنون بعد از شش دهه می توان پیمان صلح میان دو کره را امضا کرد، البته اگر مذاکرات هسته ای در باتلاق فرو نرود. در این جریان، اهداف کوتاه مدت و بلند مدت وجود دارد.

** اهداف کوتاه مدت

ترامپ فکر می کند می تواند شادمانی کند که کره شمالی را مجاب کرده تمامی تسلیحات و تاسیسات هسته ای را نابود کند. مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا گفته انتظار دارد تا پایان دوره نخست ریاست جمهوری ترامپ «یک خلع سلاح بزرگ» رخ دهد.

اما به اعتقاد متخصصان امر، اگر هم بنا شود خلع سلاح کامل اتفاق بیفتد، دست کم 15 سال زمان نیاز دارد و چنین توقعی غیرواقع بینانه است. فارغ از اینکه آیا اصلا چنین هدف متعالی و بزرگ تحقق پذیر هست یا نه یا اینکه در چه مدت زمانی محقق خواهد شد؟ به هر حال در بدو امر لازم است گام هایی برداشته شود.

روزنامه آمریکایی افزوده است: به عنوان شروع، دو طرف بهتر است بر روی چارچوب انجام مذاکراتی پایدار و در سطوح بالا به توافق برسند. باید اصولی که برای خلع سلاح هسته ای در «اعلامیه مشترک جنوب - شمال» مصوب سال 1992 تصریح شده، به عنوان مدلی برای مذاکرات تعریف شود. 

در اعلامیه مشترک جنوب - شمال دو کره متعهد شدند، انرژی هسته ای را به مصارف صلح آمیز محدود کنند. به آزمایش، دریافت، انبار کردن، نصب یا استفاده از سلاح هسته ای و پردازش مجدد اتمی دست نزنند.

کره شمالی باید این وضعیت فریز موقت آزمایش سلاح و موشک های هسته ای را دائمی کند، به بازرسان بین المللی اجازه دهد برای راستی آزمایی در محل حضور یابند و از سایت های آزمایش اتمی که دولت این کشور مدعی است منفجر کرده از نزدیک بازرسی کنند و حتی می توان «پیمان جامع ممنوعیت آزمایش» را امضا کرد.

تولید مواد قابل انشقاق هم باید فریز شود و حتی اگر روند مذاکرات با کره شمالی به همین ختم شود، این دستاورد کوچک نیز به سهم خود سازنده است.

** اهداف بلند مدت

مذاکرات فقط وقتی موفق خواهد شد که کره شمالی سرانجام شروع به نابودی تمامی مواد قابل انشقاق کرده یا به کشوری دیگر منتقل کند. جنگ افزارهای هسته ای و تاسیسات تولید این سلاح ها را از بین ببرد و فهرستی کامل ارائه دهد. 

در مقام مقایسه، با توجه به ذات و وسعت برنامه هسته ای کره شمالی، باید رژیم راستی آزمایی از این کشور توسط بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی بسیار بیشتر از بازرسی های سرزده از برنامه هسته ای ایران باشد که شبانه روزی است.

** لغو تحریم ها و مزایا.

دولت تر امپ می گوید تا زمانی که کره شمالی خلع سلاح کامل انجام ندهد، تحریم های درازمدت برچیده نخواهد شد. اما موضوع این است که هیچ کشوری حاضر نمی شود به راحتی از چنین اهرم قدرت قوی دست بکشد، جز آنکه به عنوان غرامت پاداشی ارزشمند دریافت کند.

رئیس جمهوری آمریکا با چشم انداز رسیدن به توافق، مصمم است روی طرحی کار کند که تحریم ها مرحله به مرحله متناسب با گام های کره شمالی برداشته شود و هرگاه از اجرای تعهدات نیز طفره رفت، تحریم ها بازمی گردد. 

ترامپ همچنین قول ارائه مجموعه ای کلی از «تضمین های امنیتی» را داده و در عین حال اعلام کرده آمریکا قصد دارد رزمایش های مشترک با کره جنوبی را لغو کند. وی بدون اینکه با این کشور یا وزارت دفاع آمریکا مشورت کند از این مساله خبر داد و اشاره ای هم داشت که امکان دارد 28 هزار سرباز آمریکایی را از کره جنوبی خارج کند.

چنین تصمیم گیری حساس و دست نیافتنی، باید در چارچوب یک پروسه کلی صورت پذیرد، نه اینکه امتیاز دهی یکجانبه باشد. هر توافقی بایستی مشتمل بر افتتاح دفتر حافظ منافع آمریکا در پیونگ یانگ و سرانجام هم عادی سازی کامل روابط دیپلماتیک دو کشور باشد.

نیویورک تایمز در پایان نوشت: هر تعهد مهم ملی فقط وقتی غنا خواهد داشت و قابل اتکا خواهد بود که اکثریت هردو جناح کنگره آمریکا آن را پشتیبانی کنند. اگر ترامپ با کره شمالی به توافق برسد و می خواهد مطمئن شود پیمان زنده خواهد ماند، باید با کنگره کار کند تا در قالب معاهده به تصویب برسد.