شناسهٔ خبر: 26211830 - سرویس فرهنگی
نسخه قابل چاپ منبع: ایکنا | لینک خبر

ششم شوال؛سالروز ارتحال آیت‌الله العظمی دهکردی/

آیت‌الله دهکردی؛ در زمره سرآمدان مکتب اصفهان

گروه فرهنگی- اگر از نسل جوان پرسیده شود، دلیل نامگذاری یک میدان در شهرکرد به نام آیت الله دهکردی چیست؟ ممکن است تعدادی از جوانان پاسخ این سوال را ندانند.

صاحب‌خبر -

به گزارش ایکنا از چهارمحال و بختیاری به نقل از ایرنا، در تاریخ چهارمحال و بختیاری برخی از نامها در بیرون از استان بیش از خود استان شناخته شده اند، مانند عمان سامانی، دهقان سامانی،میرزان حبیب دستان، جهانگیزخان قشقایی یا آیت الله دهکردی که در برخی از حوزه های علوم انسانی یا اسلامی سرآمد زمان خویش بودند.
ششم شوال سالروز رحلت آیت الله دهکردی در چهارمحال و بختیاری آغاز هفته فقه فقاهت نامگذاری شده است، شخصیتی که بیش از همه در حوزه فقه دینی و اجتماعی فعالیت داشته است.
نماینده ولی فقیه در چهارمحال و بختیاری و امام جمعه شهرکرد در معرفی این عالم دینی می گوید:این مرجع بزرگوار شخصیت بزرگ عظیم علمی و فقهی و از استوانه‌های فقه و فقاهت در استان چهارمحال و بختیاری است.
حجت الاسلام محمد علی نکونام اظهار می دارد: متاسفانه این شخصیت برای مردم ناشناخته مانده است و وقتی از مردم در مورد آیت‌الله دهکردی سوال می‌شود، بیشتر مردم استان با نام ایشان آشنا نیستند و اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند، چه برسد به آن که بخواهند با زندگی و راه او آشنا باشد و این یک ضعف جدی است که ضرورت دارد این گونه چهره‌ها و دیگر چهره‌هایی فقهی و علمی و دیگر نخبگان به مردم استان معرفی شوند.
حجت‌الاسلام و المسلمین نکونام تاکید کرد: استان ظرفیت‌های فراوان همچون آیت الله دهکردی دارد و باید به مردم اعلام کرد که استان این ظرفیت‌ها را دارد و تلاش شود این ظرفیت‌ها را مدام و مستمر به مردم معرفی کرد.
آیت الله دهکردی را آنها که اهل مطالعه علوم دینی و فقهی هستند در زمره دانشمندان و محققان حوزه علوم دینی می شناسند چرا که شاگردان او افرادی مجاهد و مبارز بودند.
در حوزه فقه و فقاهت و اصول و عرفان و حکمت اسلامی، بزرگانی نظیر آیت الله جهانگیرخان قشقایی استاد آیت الله مدرس و آیت الله بروجردی، آیت الله ابوالقاسم دهکردی، آیت الله ارباب دهکردی، آیت الله نجفی اصفهانی و آیت الله آقا جلال بت شکن شهید راه مبارزه با رضاشاه در این استان زیست فکری و اجتماعی داشتند.
زمانی که چهارمحال و بختیاری هنوز به استان تبدیل نشده بود و بخش شرقی آن به عنوان فرمانداری کل ،تابع استان اصفهان بود، بسیاری از مشاهیر و نخبگان این استان به دلیل نزدیک بودن به شهرهای پر جمعیت عازم شهر اصفهان می شدند.
در این بین ،بزرگانی همچون عمان سامانی، دهقان سامانی، میرزا حبیب دستان، آیت الله دهکردی، آیت الله نجفی و بزرگان دیگر از چهارمحال و بختیاری در اصفهان زندگی می کردند و پایگاه اجتماعی در بین مردم داشتند.
در دهکرد قدیم (شهرکرد امروز)، سادات حسینی همواره مورد تکریم مردم بودند که بسیاری از مردم کوچه و بازار به اصطلاح خود بر روی آنان قسم می خوردند و از آنان به نیکی یاد می کردند.
از جمله این سادات ˈ آقا سید ابوالقاسم ˈ فرزند سید محمد ابراهیم دهکردی در ماه رجب سال 1272هجری در شهرکرد قدیم دیده به جهان گشود و پدرش در بین مردم شهرکرد به فردی با تقوا و با خدا و سید ابراهیمی، نماز و روزه ای مشهور بود.
سید ابوالقاسم در دوران نوجوانی و جوانی از محضر بزرگانی همچون آخوند ملا محمد حسن اصفهانی مشهور به کوهی که برادر مادر خویش نیز بود، بهره گرفت و در دامن علمای آن روز که از سوی مراجع تقلید به این استان سفر می کردند، درسهای بزرگی آموخت.
سید ابوالقاسم از دوران نوجوانی با مشقت و سختی راه به حوزه علوم آل محمد (ص) اصفهان می رفت و برای ادامه تحصیل در مدرسه صدر اصفهان ثبت نام کرد و فقه و اصول و ادبیات عرب را در این مدرسه فراگرفت.
سید ابوالقاسم دهکردی در حوزه علوم دینی به دنبال کسب علم و معرفت بود و دورس سطح را نزد ابوالمعالی کرباسی، حاج شیخ محمد باقر مسجد شاهی و آقا میرزا محمدحسن نجفی فراگرفت.
در این بین، ابوالمعالی کرباسی (1247 - 1315ه) فرزند فقیه پرآوازه محمد ابراهیم کرباسی که در تقوا، تهذیب نفس و طهارت درون، بسیار استوار بود و سیره اخلاقی بزرگی داشت و شاگردانی چون آیت الله ابوالقاسم دهکردی را پرورش داد.
میرزا ابوالمعالی شاگردانی فراوانی داشت و در این بین شاگردانی چون آیت الله سید محمد باقر درچه ای و آیة الله العظمی حاج آقا سیدحسین بروجردی و آیت الله نائینی نیز در مکتب این دانشمند بزرگ اصفهان شرف حضور یافته بودند.
از دیگر استادان آیت الله دهکردی می توان به میرزا محمدحسن نجفی اشاره کرد که از علما و فقها ناموری به شمار می رفت که در یازدهم ربیع الاول 1317 هجری رحلت کرد.
حاج شیخ محمدباقر نجفی مسجد شاهی معلم دیگر سید ابوالقاسم دهکردی از علمای بزرگ، عالم به احکام شرعی، کامل در علوم اسلامی و مردی الهی و ربانی و یکی از مبارزان بزرگ در دوران گذشته بود.
آیت الله دهکردی به واسطه علامه میرزا محمد هاشم اصفهانی به شیخ انصاری معرفی شد و امام خمینی (ره) در کتاب اربعین، در خصوص سیدابوالقاسم دهکردی و دیگران تحریر کرده اند که ˈطریق این چهار نفر به شیخ انصاری می رسد و ما طرق دیگری هم داریم که به شیخ انصاری منتهی نمی شود و در این جا آن طرق را ذکر نکردیمˈ.
علمایی که در اصفهان حضور داشتند در فلسفه نیز سرآمد بودند و حتی از آن به عنوان علمای مکتب اصفهان یاد کرده اند که میر ابوالقاسم مدرس خاتون آبادی (1202)، آقا محمد بیدآبادی (1198) و آقا ملاعلی نوری اصفهانی (1246) از این جمله بودند که همگی از بزرگان درس فلسفه حکمت صدرا بودند و آیت الله دهکردی از محضر شاگردان این بزرگان همچون حاج ملااسماعیل در فلسفه نیز آموخته هایی داشت.
آیت الله دهکردی پس از تحصیل نزد بزرگان و علمای اصفهان به نجف و سامرا عزیمت کرد تا با بزرگان دینی این دو شهر نیز مراوده و همفکری داشته باشد و در سامرا به حوزه درسی میرزای شیرازی راه یافت و در حلقه شاگردان این فقیه بزرگ درآمد.
سید ابوالقاسم دهکردی سال های زیادی از علم، اخلاق و رفتار میرزای شیرازی بهره گرفت تا به مقام اجتهاد رسید که پس دریافت اجتهاد، راهی نجف اشرف شد و در این شهر نیز در محضر بزرگان دینی به شاگردی پرداخت.
سید ابوالقاسم دهکردی در محضر بزرگان دیگر چون چون آیت الله محدث نوری و شیخ زین العابدین حائری مازندرانی عالم ربانی کسب کرد و بر دانش خود افزود.
آیت الله سید ابوالقاسم دهکردی پس عزیمت از نجف و سامرا در مدرسه صدر اصفهان مشغول تدریس به شاگران خود شد و به تدریس و تحقیق و نیز تربیت طلاب پرداخت.
پس از حضور آیت الله دهکردی از نجف به اصفهان آیت الله حاج آقا رحیم ارباب دهکردی (1297) همشهری آیت الله دهکردی،آیت الله سیدمحمد رضوی کاشانی و آیت الله سید محمدرضا خراسانی و آیت الله حاج شیخ مرتضی مظاهری فرزند مرحوم محمدحسن بن محمد ابراهیم کرونی نزد این استاد بزرگ به شاگردی و کسب علم و معرفت دینی پرداختند.
آیت الله سید ابوالقاسم دهکردی همزمان با تدریس و تحقیق در مدرسه صدر اصفهان، در مسجد سفره چی اصفهان نماز جماعت برپا می داشت و این مسجد مرکزی برای پاسخگویی به سوالات شرعی مردم شده بود.
شهید آیت الله سیدحسن مدرس که از شاگردان آیت الله جهانگیرخان قشقایی و علمای برجسته آن دوران بود، پس هنگام عزیمت از نجف به اصفهان در شهرکرد (دهکرد) در سال 1318 هجری در زمان آیت الله دهکردی به این قریه سفر کرد و توسط آیت الله دهکردی به مراجع و علمای اصفهان معرفی شد.
آیت الله مدرس پس از بازگشت از شهرکرد در خانه ای استیجاری در اصفهان سکونت کرد و در این شهر علیه فساد پهلوی افشاگری کرد.
آیت الله سید ابوالقاسم دهکردی به دعوت حاج آقا نورالله نجفی اصفهانی به هیات علمی رسیدگی امور دینی و طلاب و نظارت در اجرای صحیح احکام و مقررات اسلام اصفهان درآمد.
آیت الله دهکردی مردم منطقه مرکزی ایران را برای مقابله با استعمار انگیس و دیگر کشورهای استمعارگر از جمله روسیه، بیدار و هوشیار می کرد و در این زمینه در نمازهای جماعت به مردم در خصوص چپاول ثروت ملی ایران توسط اشغالگران استعمارگر همواره هشدار می داد.
در سال 1346 قمری که علمای اصفهان در اعتراض به رژیم رضاخان پهلوی به قم مهاجرت کردند، آیت الله نورالله اصفهانی و آیت الله سید ابوالقاسم دهکردی در راس این حرکت ضد استبدادی قرار داشتند و با حرکت این دو بزرگوار مردم ایران از نیات شوم رضاخان نیز آگاه شدند.
آیت الله سید ابوالقاسم دهکردی دیدگاه ها، افکار عرفانی و تجربه های سلوکی در کتاب گران بهای ˈمنبرالوسیله ˈ جمع آوری کرد و این کتاب مرکب عروج آیت الله به سوی پروردگار است و سعادت دنیا، بهروزی آخرت و سلامت دین را در عمل بدان انجام داد.
سیدابوالقاسم دهکردی آثار ارزشمندی در علوم اسلامی داشت که منبر الوسیله، حاشیه تفسیر صافی، حاشیه وافی، رساله ای در قبض، بشارات السالکین، واردات عینیه، جنت الماوی در اخلاق، حاشیه بر جامع عباسی، ذخیره ای در ادعیه و ختومات، رساله در طهارت، رساله عملیه جهت مقلدین، شرح بر شرایع، شرح من لایحضره الفقیه، الفوائد در متفرقات، اللمعات فی شرح دعاء سمات، رساله در مباحث الفاظ، حاشیه بر نخبه حاجی محمدابراهیم کرباسی و نورالابصار فی فضیلة الانتظار را تالیف کرد.
آیت الله سید ابوالقاسم دهکردی در شب ششم شوال سال 1352 هجری قمری در شهر اصفهان به دیدار حق شتافت و پیکر این عالم ربانی و مجتهد زمانه با حضور مردم اصفهان و شهرکرد به خاک سپرده شد.
این مجتهد و مدرس حوزه های علمیه شاگردان بزرگی را در راه جهاد و فقیه و مبانی دینی تربیت کرد که برخی از شادگران این عالم نستوه بعدها به عنوان مبارزان بزرگ در مقابله با رژیم ستم شاهی شدند.

نظر شما