قانعی‌راد ادامه داد: «دانشگاه یک نهاد ملی است؛ دانشگاه در زمینی چند هکتاری به‌صورت هدیه از طرف جامعه، بخش عمومی و مردم تاسیس می‌شود. کسی به‌هیچ‌عنوان نمی‌تواند زمین دانشگاه را بخرد که استقلال مالی داشته باشد.»
او درباره بحث تجاری‌سازی علم و دانشگاه، استقلال مالی دانشگاه و پرداخت هزینه توسط دانشجو در رشته‌های ناکارآمد گفت: «دانشگاه باید به دانشجویان به‌ویژه دانشجویان تحصیلات تکمیلی حقوق پرداخت کند؛ مانند حق طلبگی که پرداخت می‌شود. دانشجوی دکتری برای جامعه تربیت می‌شود و این جامعه است که به دانشجوی دکتری نیاز دارد. هنگامی که دانشجو برای جامعه تربیت می‌شود ماهانه باید مبلغی را دریافت کند که به‌صورت جدی و حرفه‌ای کار علمی انجاد دهد.»
عضو هیات‌علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور ادامه داد: «ممکن است دانشگاه یا اساتید در ازای برخی همکای‌هایی که با دولت و بخش صنعتی دارند، درآمدی را جذب کرده باشند و بخشی از آن را به‌عنوان حقوق به دانشجوی دوره دکتری بدهند.»
او با بیان اینکه دانشگاه محلی است که در این تعاریف جدید تولید ثروت می‌کند، ادامه داد: «حال این سوالات مطرح می‌شود که چطور از ثروتی که کسب می‌شود دانشگاه و استاد برخوردار باشند اما دانشجو برخوردار نباشد؟! چرا باید دانشجو پول بدهد؟!»
قانعی‌راد معتقد است: «نباید به دانشجو به‌عنوان مشتری که باید به دانشگاه پول پرداخت کند، نگاه کرد. دانشجو یک بخشی از هستی دانشگاه است، نه یک مشتری که باید از او پولی گرفت و مدرکی به او داد و بعد به او گفت خوش آمدی!»
به عقیده قانعی‌راد، دانشجو در تحصیلات تکمیلی به‌نوعی دستیار استاد و همکار او، البته در سطح پایین‌تر است.
او در ادامه توضیح داد: «گاهی استاد یک پروژه‌ای تعریف کرده است و برای انجام این پروژه از همکاران هیات‌علمی و دانشجویان استفاده می‌کند؛ برخی از این دانشجویان به‌صورت جدی با این پروژه‌ها پیوند پیدا کرده و استاد بابت انجام آن به دانشجویان مبلغی را پرداخت می‌کند، البته در دوره لیسانس این‌گونه نیست.»
او معتقد است در دوره لیسانس آموزش باید رایگان باشد؛ همان‌طور که در قانون اساسی نیز به آن اشاره شده است. قانعی‌راد گفت: «در بسیاری از کشورها به‌ویژه کشورهای اروپایی همانند ایران در دوره لیسانس از دانشجو شهریه دریافت می‌شود ولی پولی داده نمی‌شود، به علت اینکه دانشجو وارد مناسبات پولی نشود.»
به گفته او، در این میان شرکت‌های دانش‌بنیانی وجود دارند؛ شرکت‌هایی که می‌توانند بیرون از دانشگاه با اهداف اقتصادی تشکیل شوند.
عضو هیات‌علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور گفت: «شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند دوره‌های محدودی را برای دانشجو برگزار کنند. این شرکت‌ها مدارکی در حد فوق‌دیپلم، تکنسین و عناوین مشابه آن با هماهنگی دستگاه‌های رسمی و آموزش‌عالی به مراجعان و مشتریان خود می‌دهند.»
قانعی‌راد گفت: «دانشگاه می‌تواند با استفاده از امکانات و فرصت‌هایی که در اختیار دارد، لایه‌های عمیق‌تری برای آموزش فارغ‌التحصیلان قرار دهد. وظیفه دانشگاه تربیت تکنسین نیست بلکه معنا و مفهوم آن در مرحله اول، آموزش دانش‌های بنیادین، تفکر و تفکر‌های انتقادی است و در مرحله دوم به کاربری این دانش‌ها در جامعه توجه می‌کند.»
* نویسنده : محدثه حسینی خبرنگار
نظر شما