به گزارش لیزنا بر اساس اعلام روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، آیین تشییع «سیدمحمدامین قانعی‌راد»، صبح یکشنبه، 27 خرداد در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.

در این مراسم، پس از «سیدمهدی اعتمادی‌فر»؛ رئیس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، «سیدحسین سراج‌زاده»؛ رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران، با بغضی آمیخته، به ایراد سخن پرداخت. او این استاد را متعهد به مسئولیت اجتماعی دانست که هیچ گاه محدود به اتاق کار و کلاس درس دانشگاه محدود نماند: جامعه‌شناسی کشور امروز سوگوار از دست دادن انسانی است که با عشق و علاقه فراوان به توسعه و پیشرفت و بهبود زندگی تا واپسین لحظه‌های زندگی خود حرکت کرد. قانعی‌راد برای رسیدن با اهدافش کنش‌گری عملی در جامعه‌شناسی را برگزید و با کوششی خستگی‌ناپذیر آموخت و دانش را در عرصه عمل روشنفکرانه و متعهدانه برای حل مسائل اجتماعی کشور به کار گرفت.

 وی با اشاره به برگزاری همایش پژوهش اجتماعی در 8 سال پیش عنوان می‌کند: آن سال ما محمد عبداللهی را از دست دادیم. بهمن‌ماه سال گذشته سوگوار کاووس سیدامامی شدیم و امروز در سوگ از دست دادن همکاری نشسته‌ایم که دو دوره عضو هیئت مدیره و دو دوره ریاست انجمن جامعه‌شناسی ایران را برعهده داشته است. ویژگی هر سه جامعه‌شناس این بود که علاوه بر جایگاه بالا در حوزه آموزش و پژوهش در راه خدمت به کشور و مسئولیت‌های اجتماعی نیز گام برمی‌داشتند و تنها به نوشتن کتاب و تدریس در کلاس‌های درس بسنده نکردند آنها علوم اجتماعی را در بستر حوزه عمومی و فعالیت‌های انجمنی ثمربخش‌تر می‌دانستند و قانعی راد در این فرایند الگوی بی‌نظیر بود.

به گفته سراج‌زاده، تمامی فعالیت‌های او طی سال‌های اخیر در راستای توسعه و ارتقای انجمن جامعه‌شناسی ایران انجام شد و او علاوه بر اینکه اعتقاد عمیق به سلطه استبداد علمی در کشور داشت به این حوزه نقاد هم بود و بر تعامل سازنده میان سه رکن دانشگاه، حوزه علمی و دولت باور داشت و این تعامل را عامل هم‌افزایی برای ارتقای جامعه‌شناسی و حل مسائل اجتماعی می‌دانست.

 وی یادآور می‌شود: قانعی راد انتقادهایش را با صراحت بیان می‌کرد اما مشی اصلاح طلبانه اجتماعی و سیاسی او اجازه نمی‌داد که نقدهایش به مرزهای نفرت‌افزایی و ویرانگری نزدیک شود. به همین دلیل است که گروه‌ها و نهادهای اجتماعی و سیاسی مختلف در فقدان او واکنش نشان دادند و این شاهد خوبی برای این مدعاست.

او در ادامه افزود: وی برای ارتقای جایگاه علوم اجتماعی بسیار کوشید و در این میان، تسلط هرنهاد غیرعلمی را اختلال آفرین می دانست و بر تعامل سازنده دانشگاه، حوزه عمومی و دولت برای حل مسائل جامعه تاکید داشت. او اجازه نمی داد تا هراتفاق نفرت زا نزدیک شود. سرمایه علمی قانعی‌راد می تواند موجب شکوفایی علمی نسل امروز شود و بر خرد جامعه بیفزاید.

در ادامه، «هادی خانیکی»؛ استاد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی برای حاضران سخن گفت: او خرد و عشق و کنش و دانش را درهم آمیخت. او معلمی عاقل و عاشق بود و دغدغه ایران و مردم ایران را داشت و این مسائل را به اتاق های فکر می آورد. سر در عالم معرفت و جامعه و تاریخ داشت.

او اضافه کرد: هرچه جانش ضعیف‌تر می شد، ذهنش شکوفاتر می شد. کارنامه کاری اش در دو سال آخر پربارتر بود و امیدوارتر. او در این مدت، به جای ناتوانی توامند شد. او خرد را صبورانه ساخت و تولدی دوباره یافت. مرگ پایان او نیست.

وی با تاکید بر اینکه قانعی‌راد خرد و عشق را به زیبایی در هم آمیخت و مرگ ناگهانی‌اش نقطه تجلی این زندگی بود ادامه می‌دهد: او در سالهای آخر زندگی خود دو نیمرخ خردورزی و عشق را در زندگی بیشتر نمایان ساخته بود و او معلمی عاقل و عاشق، کنشگر دوراندیش و انگیزه‌مند و مشاوری قانع، امین و راد بود. قانعی راد همواره دغدغه ایران داشت و تلاش می‌کرد تا دردهای مردم را به کلاس‌های درس و نشست‌های جامعه‌شناسی بیاورد و از سوی دیگر داشته‌های جامعه‌شناسی را به مراکز برنامه‌ریزی و سیاستگذاری ببرد.

خانیکی با تاکید بر اینکه قانعی راد پا در میدان کنش و کوشش داشت می‌افزاید: او هرچه تنش ناتوان‌تر شد ذهنش شیفته‌تر بود. در این سالهای نزدیک‌تر وقتی کارنامه علمی او را طی دو سال بیماری‌اش بررسی می‌کنیم می‌بینیم درخشان‌تر شد و هرچه تنش به سوی مرگ گام برداشت ذهنش خلاق‌تر و شیفته‌تر شد. او توان این را داشت که به جای تسلیم‌شدن و ناتوانی توانمندشدن را تجربه کند و این تجربه را با درهم‌آمیختگی خرد، عشق، دانش و کنش به‌عنوان برنامه‌ای برای ارتقای جامعه‌شناسی تعیین کند.

به گفته خانیکی، قانعی راد به احیای جامعه‌شناسی می‌اندیشید و به‌دنبال آن بود که در زندگی اجتماعی‌اش انتخاب کند. او در متن سختی‌های بیماری خود را از نو ساخت و تولد دیگر را انتخاب کرد. امروز روز مرگ او نیست بلکه تولد او در میان جامعه‌شناسان و اصحاب علوم اجتماعی است.

میرزایی نیز از همکاران مرحوم محمدامین قانعی راد با اشاره به سابقه دوستی خود با ایشان از سالهای 60 تاکنون ویژگی برجسته این استاد دانشگاهی را استعداد، ذهن نوآور و خلاق او دانست و تاکید می‌کند: قانعی راد در عین اینکه در ارتباط با مسائل اجتماعی نقاد بود اما همیشه حرمت و متانت دیگران را حفظ می‌کرد و او را می‌توان یک جامعه‌شناس مردم‌مدار، اخلاقی، متعهد و نقاد دانست.

در ادامه پیام «اسحاق جهانگیری»؛ معاون اول رئیس جمهور و «محمد فرهادی»؛ وزیر علوم، تحقیقات و فناوری قرائت شد.

در پایان، «سیدعرفان قانعی‌راد»، فرزند استاد از روزهای آخر پدر صحبت کرد: من امروز در زندگی خود درس مهمی را آموختم اینکه هنگام آرزو کردن دقیق بدانیم که چه می‌خواهیم در دوره نوجوانی آرزو داشتم که روزی روی سن دانشگاه صحن بگویم و پدر به آن گوش دهد امروز این آرزو اینگونه برآورده شد.

وی با اشاره به حضور صادقانه و مهربانانه جمیع اساتید و دوستان محمدامین قانعی راد ادامه می‌دهد: اگرچه طبع والا و غرور خالی از تکبر پدر هیچگاه اجازه گلایه به او نمی‌داد و شاید کمتر کسی از او گله‌کردن دیده باشد اما گاه در درد‌دل‌هایی که باهم داشتیم از دردهایش می‌گفت و اگرچه من امروز قصد ندارم این گلایه‌ها را احترام طبع والای او بازگو کنم اما می‌دانم افرادی که در حق جفاها روا داشتند با مرگ او در درون خود نهیبی را احساس کردند.

عرفان قانعی‌راد می‌افزاید: چرا امروز از مرگ زودهنگام قانعی راد تعجب کردید؟ کسی که در سن 63 سالگی در اوج تولید علمی خود خون به جگر شد اما دست از تلاش و کوشش برنداشت. ما به‌عنوان خانواده‌اش 9 سال پیش متوجه شدیم که دیر یا زود این اتفاق می‌افتد همان سال‌ها که لکه‌های سفیدی را به دلیل فشارهای عصبی روی صورت او مشاهده کردیم متوجه شدیم که در درونش چه دردهایی می‌کشد. پدر همیشه می‌گفت درد ما از جامعه و درمانش هم به دست آن است. پنجشنبه صبح تنها روزی که ایشان در بیمارستان بستری شدند برای آخرین بار دستانش را گرفتم و تفعلی به حافظ زدم و معتقدم این شعر عصاره و خلاصه زندگی اوست «بیا که قصر امل سخت سست بنیادست بیار باده که بنیاد عمر بر بادست/ غلام همّت آنم که زیر چرخ کبود ز هر چه رنگ تعلّق پذیرد آزادست»

عرفان قانعی راد در پایان با تاکید بر اینکه مرحوم قانعی راد تا واپسین لحظات زندگی جنگید تاکید می‌کند: او نوشت، گفتگو کرد و همه را به گفتگو دعوت می‌کرد و من معتقدم که او در این جنگ پیروز شد چرا که پر بود از رویا...

پیکر مرحوم محمدامین قانعی راد پس از اقامه نماز میت توسط «سیدمحمود دعایی»، در قطعه نام‌آوران بهشت زهرا به خاک سپرده شد.

گفتنی است در این مراسم پشخصیت هایی چون محمدرضا شفیعی کدکنی، اشرف بروجردی، محمدرضا عارف، سیدرضا صالحی امیری، عباس آخوندی، علی ربیعی، سیدمحمود دعایی، نیکنام حسین زاده، غلامعباس توسلی، حسن نمکدوست، عباس عبدی، سیدعلیرضا بهشتی، فاطمه راکعی، سارا شریعتی، نجفقلی حبیبی، علی محمد حاضری، حسین راغفر، حمیدرضا جلایی پور، سیدجواد میری، مقصود فراستخواه، سعیدرضا عاملی، سعید شریعتی، علی شکوری راد، افشین داورپناه، محمدمهدی فرقانی، سعید مدنی، کامبیز نوروزی، حسن محدثی، عمادالدین باقی، آذر منصوری، ناصر فکوهی، داود فیرحی، لطف الله میثمی، مالک شجاعی، فیاض زاهد، حسینعلی قبادی، محمد فاضلی، مهدی زارع، محمدهادی ایازی، هاشم آقاجری، بیژن عبدالکریمی، تقی آزاد ارمکی، الیاس حضرتی، بهروز گرانپایه، نعمت‌الله فاضلی، حسن ذوالفقاری، شهریار شمس‌مستوفی و... حضور داشتند.

لازم به ذکر است، مجلس ترحیم سیدمحمدامین قانعی راد، سه‌شنبه ساعت 14 تا 15:30 در مسجدجامع شهرک غرب واقع در میدان صنعت منعقد می شود.