به گزارش ایرنا، مردم افغانستان از جمله نوجوانان که با حضور آمریکا در سال 2001 تازه متولد شده بودند و اکنون نوجوان هستند تجربه امنیت و آرامش را نداشته اند و همواره در مناسبت های مختلف مجبور بودند که از ترس انتحار و انفجار در منازل خود باقی بمانند، اما امسال اجازه یافتن به دشت و صحرا بروند.
حضور خانواده ها در مراکز تفریحی و تردد خودروها در جاده های ییلاقی و صدای خنده و شادی کودکان در بوستان ها و شهر بازی ها از تصاویری نادر بود که طی سه روز گذشته از تعطیلات عید در افغانستان مشاهده شد.
دولت افغانستان پس از 14 خرداد ماه جاری که علمای افغانستان خواستار آتش بس شده بودند، تصمیم گرفت یکطرفه از 27 ماه مبارک رمضان تا پنج روز بعد از عید آتش بس با طالبان برقرار کند.
دو روز بعد از دولت گروه طالبان نیز با انتشار اطلاعیه ای از تصمیم خود برای آتش بس در 3 روز تعطیلات عیدفطر خبر دادند.
جمعه گذشته در افغانستان عید بود و شنبه و یکشنبه این هفته آتش بس دو طرفه عملی شد و گروه طالبان با توجه به این فرصت در شهرهای مهم افغانستان و استان های دیگر در مناطق تحت کنترل دولت وارد شدند و از جمله در کابل، قندهار، هرات، زابل، غور، هلمند، ننگرهار و ارزگان با استقبال گرم مردم یا برخی از مقامات بلند پایه دولت مواجه شدند.
آتش بس سبب شد که رفتارهای کم سابقه از مردم افغانستان در این تعطیلات عید فطر مشاهده شود و آنها با خاطر آسوده و بدور از ترس و نگرانی از انتحار و انفجار به آیین های جشن عید بپردازند.
حتی شماری از افغان ها از این فرصت استفاده کردند و برای دیدار اقوام بدون دغدغه از کمین طالبان به استان های همجوار سفر کردند.
یکی از مهمترین آداب عیدفطر در افغانستان دید و بازدید اقوام و حلالیت طلبیدن از یکدیگر است که آتش بس سبب شد مناظری از حلالیت طلبی بین مردم، اعضای طالبان و نیروهای دولتی دیده شود.
در جریان این دید و بازدیدهای نیروهای دو طرف درگیر با مردم آنچه بیشترین محور گفت وگو قرار می گرفت نیاز به صلح و ضرورت تداوم آتش بس بود و افغان ها در روزهای عید ضمن ابراز خوشحالی و شادمانی از امید به تداوم آتش بس سخن گفتند.
آنچه از تغییر رفتار به علت شرایط جدید در افغانستان گزارش شد در کابل بعنوان پایتخت این کشور تجلی بیشتری داشت و در سد تفریحی «قرغه» که در غرب این شهر واقع است و همچنین شهر بازی های کابل بر خلاف سال ها و اعیاد گذشته مملو از جمعیت بود.
به نظر می رسد سپری شدن عید بدون حادثه خونین در مناطق مختلف افغانستان برای مردم حس تازه ای بود که شاید مطالبه جدی برای مشارکت در تحقق صلح را عمق بیشتری ببخشد.
نسل جدید که هیچ سابقه ذهنی از شکل زندگی در فضای امن را نداشت برای اولین بار آرامشی برآمده از آتش بس موقت را تجربه کرد و طبیعی است این تغییر ذائقه چه در میان مردم و چه در میان جنگجویان دو طرف می تواند، عطفی در تغییر رفتار مبتنی بر دانش نو باشد.
با نزدیک شدن زمان آتش بس دو طرفه هم مردم و هم اغلب نیروهای دولتی شماری از اعضای طالبان خواستار تمدید زمان آتش بس شدند که دولت وحدت ملی در همین راستا به این خواسته ها توجه کرد و آتش بس یک جانبه خود را 10 روز دیگر تمدید کرد.
اگرچه طالبان دیگر به تمدید آتش بس روی خوش نشان نداد و نیروهایش را برای شروع درگیری به بازگشت به سنگرهای شان فراخواند اما نباید نادیده گرفت که امروز با تجربه تازه از آتش بس طبیعی است میان افراد طالبان هم نگاهی تازه بشیوه های ممکن برای همزیستی ایجاد شده باشد.
آنچه که در گذشته فکر می شد که مردم افغانستان از گروه طالبان به عنوان یک گروه تحت حمایت خارجی ها با نفرت و بدبینی یاد کننددر سه روز آتش بس ثابت نشد و در این مدت آشکار شد که این گروه در بین مردم بدون ریشه نیستند و دیده شد که با دسته های گل ها از طرف زنان و مردان مورد استقبال قرار گرفتند.
این استقبال نشان می داد که طالبان نه تنها از پایگاه های اجتماعی و سیاسی در میان افغان ها برخوردارند بلکه کسانی نیز هستند که مشتاقانه منتظر ورود و پیوستن آنها جامعه خود هستند.
البته داستان حضور طالبان در شهرها و مناطق تحت کنترل دولت همواره با خوشحالی روبرو نشد بلکه شماری از مردم نیز از این حضور گسترده طالبان در مناطق مختلف از جمله در کابل ابراز ترس کردند.
طالبان با حضورش در شهرها ضمن برافراشتن پرچم هایش و در برخی از مناطق با حمل سلاح های شان نگرانی های در ارتباط با اثر آتش بس ایجاد کردند.
و متونی در صفحات اجتماعی منتشر شد که این شرایط را با کودتای سفید و مخملین تشبیه کردند.
تعدادی هم استدلال کردند که دولت بدست خود فرصت را برای جابجایی افراد طالبان برای حملات بعدی در شهرهای بزرگ از جمله کابل فراهم کرده است.
دلیل این نگرانی وقتی منطقی تر جلوه کرد که یک روز پیش از عید سعید فطر منابع امنیتی در کابل خبر دادند که سه کانتینر حاوی انواع سلاح، مهمات و مواد منفجره را در دروازه شرقی شهر کشف و ضبط کردند در حال که این محموله هیچ مالک مشخصی نداشت.
هرچند حس متفاوت ازعید و تجربه امنیت برای مردم افغانستان پایدار نبود چرا که دو انفجار انتحاری در روزهای اول و سوم عید در استان «ننگرهار» در جنوب شرق این کشور به مردم یادآوری کرد که دشمنان متعدد هستند.
مسئولیت حملات انتحاری ننگرهار را گروه تروریستی داعش برعهده گرفت که البته گروه طالبان این حملات را مرموز خواند و خواستار دوری نیروهایش از نیروهای دولتی شد اما به هر حال کشته شدن حدود 50 نفر و زخمی شدن ده ها تن دیگر به هر شکلی که باشد، از ضرورت انسجام و وحدت نمی کاهد.
با نزدیک شدن به ساعات پایانی روز یکشنبه سومین روز از تعطیلات عید آثار نگرانی از آغاز دوباره درگیری و حملات انتحاری و انفجار در میان مردم مشاهده شد که مشخص ترین نماد آن کاهش محسوس حضور مردم خانواده ها در سطح شهر و اماکن تفریحی است.
دولت افغانستان اگر چه به صورت یکجانبه 10 روز دیگر بر مدت آتش بس خود افزود و طالبان هم به آن پاسخ مثبت نداد اما مردم در گفته های خود از امیدی سخن می گویند که با فشار سربازها در هر دو جبهه به فرماندهان برای بازنگری در شیوه و رویکرد نبرد ایجاد خواهد شد.
«نجیب دانش» سخنگوی وزارت کشور افغانستان تعداد تلفات نیروهای دولتی را در روزهای عید نزدیک به صفر اعلام کرد و گفت که پس از پایان زمان آتش بس برخی تحرکاتی محدود رخ داده اما تاکنون درگیری شدیدی گزارش نشده است و مردم افغانستان امید دارند این تجربه بی سابقه باز و باز تکرار شود.
آساق*291*1104*1663**