فرض کنید تلفن هوشمندتان که با آن به شبکه‌های اجتماعی سر می‌زنید کاملا با لپ‌تاپی که در خانه استفاده می‌کنید و رایانه رومیزی محل کارتان هماهنگ باشد و همه آنها یک‌سری اپلیکیشن‌های یکسان را روی خود داشته باشند. همچنین فایل‌های ذخیره شده و داده‌های موجود روی همه آنها نیز یکسان باشد. با هر کدام از آنها بتوانید به تماس‌های تلفنی پاسخ دهید و برای دیگران پیامک ارسال کنید. همچنین امکان کنترل هر کدام از راه دور نیز براحتی فراهم باشد. حتی دستیار صوتی مورد استفاده در خانه را نیز بتوان با همه این دستگاه‌ها هماهنگ کرد. در دنیای امروز، این هماهنگی بین دستگاه‌های مختلف وجود ندارد، اما سه غول اصلی فناوری دیجیتال یعنی گوگل، اپل و مایکروسافت به دنبال ایجاد چنین دنیایی هستند. هماهنگی میان گوشی هوشمند، لپ‌تاپ و رایانه می‌تواند ابعاد جدیدی از بهره‌وری را به زندگی‌مان به ارمغان آورد. نگاهی به فعالیت‌های این شرکت‌ها نشان می‌دهد چنین دنیایی آنقدرها هم دور از دسترس نیست!
یک سیستم‌عامل یکپارچه
امروزه ایجاد هماهنگی بین لپ‌تاپ و گوشی مانند انتقال مفهوم بین دو نفری است که به دو زبان مختلف صحبت می‌کنند. گوگل پروژه‌ای به نام پیکسل‌بوک (Pixelbook) را در دست اجرا دارد. این پروژه درباره ساخت لپ‌تاپی است که می‌تواند خلأ موجود میان رایانه و گوشی را پُر کند. واقعیت این است که سیستم‌عامل به کار رفته در رایانه‌ها با سیستم‌عامل گوشی کاملا متفاوت است، یکی برای کار با ماوس و صفحه‌کلید طراحی شده و یکی برای کار با لمس انگشت.
با وجود این‌که نرم‌افزارهایی با کارکرد تقریبا مشابه برای رایانه و گوشی وجود دارد، انتقال برنامه‌های یکی به دیگری به‌هیچ‌وجه ساده نیست. با وجود این‌که محصولاتی نظیر تبلت مایکروسافت (سرفیس پرو) یا تبلت اپل (آیپد پرو) کوشیده‌اند این فاصله را از بین ببرند، اما واقعیت این است که این تفاوت همچنان پابرجاست.
به نظر می‌رسد نیاز به یک راه‌حل کاملا نوین برای این مساله داریم. در واقع باید یک سیستم‌عامل را از ابتدا برای دستگاه‌های مختلف تهیه کنیم. این سیستم‌عامل باید انعطاف‌پذیر باشد و تجربه‌ای یکنواخت بین دستگاه‌های مختلف برای کاربر ایجاد کند. این سیستم‌عامل شاید مشابه ویندوز 8 باشد.
شکست در مسیر پیشرفت
اپل و گوگل سال‌ها کوشیده‌اند راه‌حلی برای این موضوع بیابند و تمرکز خود را نیز روی محصولاتشان قرار داده‌اند، اما به نظر می‌رسد نتیجه رویکرد مایکروسافت با این دو شرکت متفاوت بود. ویندوز 8 با هدف کاهش فاصله رایانه، گوشی و تبلت به بازار آمد. با وجود این‌که این سیستم‌عامل نتوانست آن قدرها در این خصوص به موفقیت دست یابد، افق جدیدی را برای هماهنگ‌سازی این دستگاه‌ها برایمان ترسیم کرد.
استیو بالمر (مدیرعامل مایکروسافت) در سال 2012 و در مراسم رونمایی از این سیستم‌عامل گفت: «ویندوز 8 دیدگاه‌مان درباره رایانه شخصی را دگرگون می‌کند. ما تغییراتی بنیادین در ویندوز ایجاد کردیم و عصری جدید را برای مایکروسافت رقم زدیم. ونیدوز 8 تجربه‌ای منحصربه‌فرد برایمان به همراه دارد.»
مایکروسافت آینده‌ای را پیش‌بینی می‌کرد که در آن همه دستگاه‌ها دارای صفحه لمسی خواهند بود و هیچ کاربری دلش برای ظاهر سنتی ویندوز 7 تنگ نمی‌شود. اما متاسفانه مایکروسافت اشتباه می‌کرد و این تصویر برای آینده نزدیک نبود. کاربران دسکتاپ هیچ دلیلی برای یادگیری قابلیت‌های متفاوت ویندوز 8 نمی‌دیدند. همچنین با وجود این‌که ظاهر این سیستم‌عامل روی گوشی و رایانه یکی بود، کارکرد یکسانی روی این دو نوع دستگاه نداشت. اگر مایکروسافت با دقت بیشتری به اطراف نگاه می‌کرد، می‌توانست منبع بهتری برای الهام‌گرفتن بیابد. این منبع چیزی جز «وب» نبود!
طراحی ریسپانسیو
تا همین چند سال پیش، بیشتر وبسایت‌ها ایستا (static) بودند. اگر یک وبسایت را روی گوشی هوشمند با صفحه‌نمایش 4 اینچی باز می‌کردید، برای مشاهده جزئیات موجود باید بارها روی قسمت‌های مختلف زوم می‌کردید و البته گاهی با لینک‌هایی که کار نمی‌کردند روبه‌رو می‌شدید. اگر همان وبسایت را روی یک نمایشگر 28 اینچی باز می‌کردید، می‌دیدید که قسمت زیادی از نمایشگر دارای فضای خالی است.
ایجاد تنوع شدید در اندازه صفحات نمایش (به دلیل عرضه انواع گوشی هوشمند و تبلت) سبب شد توسعه‌دهندگان دنبال راهی برای تنظیم محتویات صفحات وبسایت بر اساس اندازه صفحه‌نمایش باشند. به‌این‌ترتیب، تجربه‌ای کاربرپسند و البته جذاب برای کاربران هر دستگاه ایجاد می‌شد. این قابلیت ریسپانسیو بودن می‌تواند الگویی برای ایجاد هماهنگی بین رایانه و گوشی هوشمند در آینده باشد.
طرح‌های جدی مایکروسافت و اپل
ویندوز 8 نتوانست راه‌حلی مناسب برای حل مساله ناهماهنگی بین دستگاه‌های مختلف باشد. به همین دلیل مایکروسافت همچنان دنبال راه‌حلی دیگر برای آن است. این شرکت اکنون تمرکز خود را روی سرورهای ابری قرار داده است. گفتنی است تجربه کاربری این سرورها روی دستگاه‌های مختلف تقریبا یکسان است. مایکروسافت همچنین روی بازطراحی ویندوز نیز کار می‌کند.
مایکروسافت یک طرح دیگر نیز در آستین دارد و آن هم ادامه پروژه مایکروسافت کوریر (Microsoft Courier) است که در سال 2009 آغاز شده بود. امروزه برخی طرفداران فناوری این پروژه را سرفیس‌فون
(Surface Phone) می‌نامند. برخی شواهد گویای آن است که این وسیله چیزی شبیه به یک نوت‌بوک است و هنوز مشخص نیست آیا به عنوان گوشی کاربرد خواهد داشت یا خیر. مایکروسافت هنوز جزئیات خاصی از این پروژه را اعلام نکرده است.
ظاهرا در سرفیس‌فون از یک سیستم‌عامل به نام ویندوز کور (Windows Core) استفاده می‌شود که بر اساس ویندوز 10 تهیه شده است. درواقع مایکروسافت باز هم به فکر ارائه یک سیستم‌عامل جامع برای رایانه و سرفیس‌فون است.
اپل نیز در این میان برنامه‌هایی را در پیش گرفته است. اول ظاهرا به دنبال طراحی لپ‌تاپی بدون صفحه کلید سنتی است. ظاهرا این شرکت می‌خواهد تاچ بار (Touch Bar) را کلا جایگزین صفحه کلید در محصولات مک‌بوک پرو کند. این اقدام می‌تواند لپ‌تاپ را به صورت دستگاهی کاملا لمسی درآورده و زمینه را برای درهم‌آمیزی iOS و MacOS هموار کند.
فیوشای گوگل؛ پیشتاز میدان
حدود یک سالی می‌شود که گوگل کروم‌بوک‌های خود را بیشتر به سمت لمسی بودن برده و در نتیجه، قابلیت‌هایی از اندروید در آن استفاده شده است. البته این رویکرد راه‌حلی موقتی است. راه‌حل اصلی گوگل که چند سالی است روی آن کار می‌کند، یک سیستم‌عامل کاملا جدید است که فیوشا (Fuchsia) نام دارد.
فیوشا با هدف از بین بردن مرز میان پلتفرم‌های همراه (اندروید) و دسکتاپ (سیستم‌عامل کروم) طراحی شده است. این سیستم‌عامل فقط به اضافه کردن یک سری آیتم‌های جدید اکتفا نکرده است. فیوشا در ساختارهای اولیه و آشنایی نظیر پنجره، استفاده همزمان از چند نرم‌افزار و نیز باز کردن نرم‌افزارها نیز تجدیدنظر کرده است. فیوشا (مانند اندروید) برای باز کردن اپلیکیشن‌ها به‌صورت تمام صفحه طراحی شده است. در عین حال کاربر می‌تواند (مانند سیستم‌عامل مک) از قابلیت چند دسکتاپی (multi-desktop) نیز بهره‌مند شود. اساس کارکرد این سیستم‌عامل روی دستگاه‌های مختلف بر مبنای همان اصل ریسپانسیو بودن در وب گذاشته شده است.
شاید قضاوت درباره این‌که آیا فیوشا می‌تواند خلأ عملکرد بین دستگاه‌های مختلف را از بین ببرد یا نه زود باشد. همچنین دستاوردهای دو شرکت رقیب گوگل نیز شاید بتواند تحولی اساسی در این میان ایجاد کند. به هر حال تردیدی نیست که این نیاز آن‌قدر جدی است که باید هرچه سریع‌تر برای آن راه‌حلی پیدا شود.
صالح سپهری فر
نظر شما