حمیدرضا باطنی-رجانیوز: عباس عراقچی یکشنبه شب- 6 خرداد 97- مهمان گفت و گوی ویژه خبری بود تا پیرامون خروج آمریکا از توافق هسته‌ای و مذاکرات اخیر با کشورهای اروپایی سخن بگوید. صحبت‌های تکراری و بعضا متناقض به همراه اعتراف به برخی از واقعیت‌های تلخ برجام، از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های این گفت و گوی یک ساعتی بود.
به گزارش رجانیوز تاکید بر پابرجا ماندن برجام باوجود خروج آمریکا از آن از جمله مواردی بود که در صحبت‌های عراقچی فراوان دیده می‌شد. استفاده از تعابیری چون احتمال خروج ایران از برجام، توانایی طرفین باقی مانده برای استفاده از مکانیزم حل اختلافات برجام- ماده 36 و 37- و برجام بدون آمریکا در کلام رئیس ستاد اجرای برجام وزارت خارجه، خبر از اعتقاد غلط وی مبنی بر پابرجا ماندن این سند بین‌المللی می‌داد.
البته این باور غیر حقوقی عراقچی درواقع تکرار همان نظر رئیس جمهور بود که پس از خروج آمریکا (بر خلاف قانون و بدون کسب اجازه از سلسله مراتب کشور) صراحتاً اعلام کرد: از این لحظه توافق برجام بین ایران و 5 کشور است. از این لحظه 1+5، یک را از دست داده است و در این شرایط ما باید منتظر آن باشیم که این کشورهای بزرگ جهانی نسبت به این توافق چگونه عمل خواهند کرد.
آیا به‌لحاظ حقوقی همچنان می‌توان موجودیت توافق بین المللی به‌اسم برجام را به رسمیت شمرد؟
برنامه جامع اقدام مشترک یک توافق و معاهده بین‌المللی 123 صفحه‌ای- مطابق با ترجمه وزارت خارجه- بین ایران و کشورهای 5+1 بود که با خروج رسمی آمریکا از برجام، نزدیک به بیش از 20 صفحه از متن آن را به‌طور کامل از بین می‌برد چرا که بسیاری از بخش‌های برجام به‌طور اختصاصی به تعهدات آمریکا مربوط می‌شود. تنها یک نمونه از این "تعهدات خاص آمریکا" در برجام را می‌توان در صفحات 53 تا 63 پیوست 2 برجام قسمت- تعهدات مرتبط با تحریم‌ها Sanctions-related commitments - بخش ب از شماره 4 و 4.1 تا 4.9.3 مشاهده کرد:
JCPOA Annex II – Sanctions-related commitments
B. United States
4. The United States commits to cease the application of, and to seek such legislative action as may be appropriate to terminate, or modify to effectuate the termination of, all nuclear-related sanctions as specified in Sections 4.1-4.9 below, and to terminate Executive Orders 13574, 13590, 13622 and 13645, and Sections 5-7 and 15 of Executive Order 13628, in accordance with Annex V. ....
پیوست شماره 2:
تعهدات مرتبط با تحریم ها
ب. ایالات متحده آمریکا[5]
4. ایالات متحده آمریکا متعهد می شود طبق ضمیمه شماره 5 (برنامه اجرا)، اعمال کلیه تحریم های مرتبط هسته ای[6] به نحو مذکور در بخش های 1-4 تا 9-4 زیر را متوقف کند، و اقدام قانونی مقتضی برای لغو یا اصلاح آنها را پیگیری کند، و فرامین اجرایی شماره 13574، 13590، 13622 و 13645 و بخش های 7-5 و 15 فرمان اجرایی شماره 13628 را لغو نماید.[7]
بند 4.1 :(1)
این موارد و سایر بخش های تعهدات آمریکا، با اعلام ترامپ مبنی بر خروج از برجام در 8 می ، باید کلیه صفحات مربوط به تعهدات آمریکا را پایان یافته واز متن برجام حذف شده دانست. همچنین در کنار این "تعهدات اختصاصی"، باید "تعهدات جمعی" آمریکا به همراه سایر اعضای 1+5 یعنی کشورهای اروپایی، روسیه و چین در قبال ایران را نیز از متن برجام حذف کرد که در نتیجه متن 123 صفحه‌ای برجام به حدود کمتر از 100 صفحه مبدل خواهد‌شد.
برجام دیگر وجود قانونی و حقوقی ندارد
متن کم تر از 100 صفحه‌ای باقی مانده را دیگر نمی‌توان برجام خواند و آن را باید یک «سند جدید» نامید چرا که در متن برجام، تعهدات بسیار و درازمدت ایران و همچنین حدود یکصد مورد محرومیت ها از حقوق قانونی که به ایران تحمیل شده بود، را طرف ایرانی درصورتی پذیرفته است که تعهدات طرف مقابل بویژه تعهدات آمریکا مندرج در برجام، نیز وجود داشته باشد. تا طبق نظر تیم مذاکراتی و جناب رئیس جمهور محترم آقای روحانی ُبرد- بُرد انجام شده باشد و متوازن با مجموع تعهدات طرف مقابل باشد. به عبارت دیگر پذیرش محدودیت ها و محرومیت ها، منوط و مشروط به برداشتن تحریم ها بوده است. اما با خروج آمریکا، عمده تعهدات طرف مقابل که مربوط به تعهد آمریکا به برداشتن تحریم ها و عدم اعمال تحریم جدید بود، از متن برجام حذف می شود و لذا آمریکا دیگر نه تنها تعهدی به برداشتن تحریم ها ندارد بلکه می تواند هر تحریم جدیدی را نیز وضع و اعمال کند. بنابراین در متن جدید برجام، منافعی خاصی برای ایران متصور نخواهد بود. زیرا روسیـه و چیـن که قبلا تحریمی علیه ایران نداشتند و معدود تحریم های اروپا هم که برای کشور مشکل زا نبود، بلکه طبق اظهارات آقایان ظریف و روحانی «موضوع اصلی برداشتن "تحـریم های ثـانـویـه آمـریـکا" مشکل زا بود» که با تعطیل کردن فعالیت های اصلی هسته ای و دادن سایر امتیازات بزرگ، در قبال برداشتن تحریم های ثانویه مندرج در برجام، این معامله انجام گرفته بود و متن 123 صفحه ای برجام پذیرفته شده بود.
لیکن هم اکنون با خروج آمریکا، نه تنها همه تحریم های ثانویه مذکور بازمی گردد بلکه تحریم های شدید جدیدی نیز تصویب و اعمال خواهد شد به گونه ای که سران کشورهای اروپایی هم رسما اعلام داشته اند امکان مقاومت در مقابل آنها را ندارند. بنابراین متن کم تر از 100 صفحه‌ای باقی مانده برجام را نمی توان متن متوازن دانست و صرفا تعهدات یک طرفه ای برایران تحمیل کرده و برجام باقی مانده را بی خاصیت کرده و از حیز انتفاع انداخته و میرانده است. ازاینرو چنانچه متن کم تر از 100 صفحه‌ای، بخواهد پذیرفته شود و میان ایران و اروپا و روسیه و چین حاکم شود، سند جدیدی خواهد بود که تنها شامل تعهدات ایران درمقابل کشورهای اروپایی، روسیه و چین است. به همین خاطر باید توجه کرد که با خروج آمریکا، برجام از لحاظ قانونی دیگر وجود ندارد و تصمیم دولت دوازدهم برای اجرای تعهدات ذکر شده در 100 صفحه باقی‌مانده را باید اجرای یک سند و توافق جدید دانست که نیازمند طی مراحل و رویه‌های قانونی در داخل کشور و اخذ مجوز‌های لازم از شورای عالی امنیت ملی، مجلس شورای اسلامی (شورای نگهبان) و رهبری است.
این مسئله بر کسی پوشیده نیست که 28 شرط رهبر انقلاب، شروط شورای عالی امنیت ملی و مصوبه مجلس شورای اسلامی مبنی بر اجازه به دولت برای اجرای برجام، شامل سند برجام 123 صفحه‌ای بوده که در یک طرف آن ایران و در طرف دیگر 5+1 و بویژه تعهدات آمریکا به برداشتن تحریم ها بوده است. بنابراین با خروج آمریکا، متن کمتر از 100 صفحه ای جدید، فاقد مجوز های لازم مجلس، شورای عالی و رهبری است لذا باید در صورتی که دولت تصمیم دارد متن جدید را به اجرا گذارد، دولت باید مجوز مجلس شورای اسلامی، شورای نگهبان، شورای عالی امنیت ملی و نهایتاً رهبر معظم انقلاب را برای اجرای سند جدید اخذ نماید. ازاین رو اقدامات فعلی دولت و رئیس جمهور و وزارت خارجه و آقای ظریف غیر قانونی بوده و ادامه کار با اروپا با تداوم اجرای تعهدات برجام نقض صریح مصوبه مجلس شورای اسلامی در 29/7/94 بویژه بند 3 مصوبه مجلس است.
در صورتی که دولت به قانون تمکین نمود و متن جدید را برای اخذ مجوز به مجلس و یا شورای عالی امنیت ملی ارائه نمود، مجلس و شورای عالی امنیت ملی نیز باید از تجربه برجام درس گرفته و مجددا کشور را به مسیر خطا رهسپار ننموده و منافع و امنیت ملی کشور را با چالش مواجه نسازند. بلکه خطوط قرمز و شروط رهبر فرازنه انقلاب در 2/3/97 را مبنا قرار داده و همانند گذشته از آنها عدول ننمایند.
حقوق بین‌الملل هم توافق برجام را خاتمه یافته می‌داند!
از نظر حقوقی بعد از خروج آمریکا از برجام در 18 اردیبهشت، با متنی مواجه هستیم که در آن تعهدات اساسی طرف مقابل توافق یعنی تهعد به برداشتن تحریم ها و عدم وضع و اعمال تحری های جدید آمریکا، از متن برجام حذف شده است و بخش هایی از متن کاسته شده است. از نظر حقوق بین الملل و حقوق معاهدات با چه وضعیت حقوقی مواجه ایم؟
طبق کنوانسیون بین المللی 1969 حقوق معاهدات، که قانونِ اساسیِ توافقاتِ بین المللی محسوب می شود؛ در ماده 17 می‌خوانیم(2) :
ماده 17
رضايت به التزام در قبال قسمتي از معاهده يا انتخاب مقررات مختلف آن
1. با حفظ مفادّ ماده هاي 19 تا 23، رضايت يك كشور به التزام در قبال قسمتي از يك معاهده فقط در صورتي مؤثر است كه معاهده چنين اجازه اي را بدهد، يا ساير كشورهاي متعاهد در اين مورد موافقت نمايند.
2. رضايت يك كشور به التزام در قبال يك معاهده اي كه حقّ انتخاب بين مقررات مختلف آنرا مجاز ميداند فقط در صورتي مؤثر است كه تصريح شود رضايت مزبور در خصوص كدام يك از مقررات معاهده ابراز شده است.
طبق ماده 17 کنوانسیون بین المللی حقوق معاهدات، یک توافق تنها در دو صورت می تواند تعدیل گردد. اول. در متن توافق درج شده باشد که طرفین توافق، مجاز به تعدیل قسمتی از توافق هستند و یا دوم. همه کشورهای طرف توافق با تعدیل آن موافقت داشته باشند.
هیچیک از این دو مورد، شامل برجام که یک توافق بین المللی محسوب می شود، نمی گردد زیرا اولا در برجام، اجازه داده نشده است که یک طرف توافق مجاز باشد که حدود بیش از 20 صفحه از تعهدات یک طرف را حذف و تعدیل نماید. و ثانیا همه طرف ها نیز با تعدیل متن برجام به کمتر از 123 صفحه موافقت ندارند حداقل یک طرف توافق یعنی ایران مخالف است و آمریکا هم بدلیل خروج از برجام، امکان موافقت ویا مخالفت ندارد. بنابراین امکان تعدیل قسمتی از متن برجام وجود ندارد.
آیا از نظر حقوقی امکان اصلاح (amendment) و یا تغییر متن برجام نیز وجود دارد ؟
طبق کنوانسیون بین المللی حقوق معاهدات 1969، نیز امکان اصـلاح و یا تغییـر متـن بـرجـام وجـود نـدارد. زیرا در ماده 39 کنوانسیون آورده است :(3)
« یک معاهده با توافق همه طرف های معاهده می تواند اصلاح شود »
اولا؛ آمریکا به عنوان یک طرف توافق برجام چنین تقاضایی برای اصلاح برجام نکرده است و بلکه یک جانیه اعلام خروج از برجام نموده است .
ثانیا؛ اصلاحات، باید مورد موافقت همه اعضای ایران و 1+5 قرار گیرد. بدلیل اینکه حداقل دو طرف توافق یعنی ایران و آمریکا مخالف هستند( آمریکا با خروج خود عملا اصلاح را منتفی دانسته است). و روسیه نیز موضع مخالف دارد. اروپایی ها هم گفته اند که با تغییر متن برجام موافق نیستند.
شرایط مندرج در مواد 40 و 41 کنوانسیون درخصوص تغییر و یا اصلاح توافق چند جانبه بین المللی نیز شامل وضعیت جدید برجام نمی شود.
بنابر آنچه فوقا بیان شد "طبق کنوانسیون بین المللی حقوق معاهدات1969؛ بـرجـام، نمی تواند اصـلاح و تغییر یـابـد"، و از آن‌جایی که آمریکا به عنوان یکی از اعضای برجام از این معاهده خارج شده، دیگر نمی‌توان متن حاضر و صفحات باقی مانده را همچنان برجام نامید. باید متن باقی مانده را نه"برجام" بلکه یک "تـوافـق جـدیـد" دانست. این توافق جدید برای اجرایی شدن نیازمند مذاکرات جدید و پذیرش توسط طرفین است.
به همین خاطر اظهارات عراقچی پیرامون ادامه حیات برجام را باید یک اشتباه حقوقی دانست؛ تبعات این اشتباه حقوقی این پیام را به کشورهای اروپایی می‌رساند که همچنان می‌توانند با استفاده خلاء‌ها و ضعف‌های شدید برجام، جمهوری اسلامی ایران را محکوم کرده و قوانین تارعنکبوتی موجود در « توافق هسته‌ای ایران و 5+1» مجدداً علیه ایران به کار گیرند.
پاورقی:
1- 4.1. تدابیر بانکی و مالی
4.1.1. تحریم های اعمالی بر افراد واشخاص حقوقی مندرج در الحاقیه شماره 3 این ضمیمه، شامل: بانک مرکزی ایران و سایر موسسات مالی ایرانی فهرست شده در این الحاقیه؛ شرکت ملی نفت ایران[8]، شرکت بازرگانی نفتیران (نیکو)، شرکت ملی نفت کش ایران، و سایر افراد و اشخاص حقوقی که توسط خزانه داری در این الحاقیه به عنوان دولت ایران شناسایی شده اند؛ و برخی افراد و اشخاص حقوقی مندرج در فهرست اتباع تحریم شده یا فهرست افرادی که اموال آنها مشمول توقیف است؛
Comprehensive Iran Sanctions, Accountability, and Divestment Act of 2010 (CISADA) Section 104(c)(2)(E)(ii)(I); National Defense Authorization Act for Fiscal Year 2012 (NDAA) Section 1245(d)(1) and (3); Iran Freedom and Counter-Proliferation Act of 2012 (IFCA) Section 1244(c)(1) and (d), 1245(a)(1)(A), (a)(1)(C)(i)(II), and (c), 1246(a) and 1247(a); Sections 1(a)(i) and 5(a) of Executive Order (E.O.) 13622 and Sections 2(a)(i) and 3(a)(i) of E.O. 13645
4.1.2. تحریم ریال ایران؛
(NDAA Section 1245(d)(1) and (3); IFCA Sections 1244(c)(1), 1246(a) and 1247(a); Section 5(a) of E.O. 13622 and Sections 1(a), 2(a)(i), and 3(a)(i) of E.O. 13645)
4.1.3. تحریم خرید و فروش اسکناس آمریکا به دولت ایران؛
(NDAA Section 1245(d)(1) and (3); IFCA Sections 1244(c)(1) and (d), 1246(a) and 1247(a); Section 5(a) of E.O. 13622 and Sections 2(a)(i) and 3(a) (i) of E.O. 13645)
4.1.4. محدودیت های تجارت دوجانبه بر درآمدهای ایران که در خارج از کشور است، شامل محدودیت های مربوط به نقل و انتقال درآمدها؛
(NDAA Section 1245(d)(1) and (3); IFCA Sections 1244(c)(1), (d), and (h)(2), 1246(a) and 1247(a); Sections 1(a)(i)-(ii), 2(a)(i), and 5(a) of E.O. 13622 and Sections 2(a)(i) and 3(a)(i) of E.O. 13645)
4.1.5. تحریم خرید، پذیره نویسی، یا تسهیل معاملات دیون حاکمیتی ایران، شامل اوراق قرضه دولتی؛
Sanctions on the purchase, subscription to, or facilitation of the issuance of Iranian sovereign debt, including governmental bonds (NDAA Section 1245(d)(1) and (3); Iran Threat Reduction and Syria Human Rights Act of 2012 (TRA) Section 213(a); IFCA Sections 1244(c)(1) and (d), 1246(a) and 1247(a); Sections 1(a)(i) and 5(a) of E.O.13622, and Sections 2(a)(i) and 3(a)(i) of E.O. 13645)
4.1.6. تحریم خدمات پیام رسانی مالی به بانک مرکزی ایران و موسسات مالی ایرانی مندرج در الحاقیه شماره 3 این پیوست؛
(NDAA Section 1245(d)(1) and (3); TRA Section 220; IFCA Section 1244(c)(1) and (d), 1246(a) and 1247(a); Section 5(a) of E.O. 13622 and Sections 2(a)(i) and 3(a)(i) of E.O. 13645)
4.1.7. تحریم خدمات تبعی[9] برای هریک از دسته تحریم های فوق (به ارجاعات مربوطه مراجعه کنید).
4.2. بیمه
4.2.1. تحریم ارایه خدمات بیمه ای، یا بیمه اتکایی که در رابطه با فعالیت های سازگار با این برجام و با افراد و موجودیت های مندرج در الحاقیه شماره 3 این ضمیمه صورت می گیرد.
(ISA section 5(a)(7); NDAA Section 1245(d)(1) and (3); TRA Sections 211(a) and 212(a); IFCA Sections 1244(c)(1) and (d), 1246(a) and 1247(a); Section 5(a) of E.O.13622 and Sections 2(a)(i) and 3(a)(i) of E.O. 13645)
4.3. بخش های نفت، گاز و پتروشیمی
4.3.1. تلاش ها برای کاهش فروش نفت ایران شامل محدودیت ها بر مقدار فروش نفت خام ایران و کشورهایی که می توانند نفت خام ایران را بخرند؛
(Iran Sanctions Act of 1996 (ISA) Section 5(a)(7); NDAA Section 1245(d)(1) and (3); TRA Section 212(a); IFCA Sections 1244(c)(1) and (d), 1246(a) and 1247(a); Section 1 of E.O. 13574, Sections 1(a)(i)-(ii), 2(a)(i), and 5(a) of E.O. 13622; Section 5 of E.O. 13628 and Sections 2(a)(i) and 3(a)(i) of E.O. 13645)
4.3.2. تحریم سرمایه گذاری، شامل مشارکت در سرمایه گذاری های مشترک، کالاها، خدمات، اطلاعات، فناوری و دانش و کمک فنی برای بخش های نفت، گاز و پتروشیمی؛
(ISA Sections 5(a)(1)-(2) and (4)-(8); TRA Section 212(a); IFCA Sections 1244(c)(1), (d), and (h)(2), 1245(a)(1)(B), (a)(1)(C)(i)(I)-(II), (a)(1)(C)(ii)(I)-(II), and (c), 1246(a) and 1247(a); Section 1 of E.O. 13574, Section 1 of E.O.13590, Sections 1(a)(i)-(ii), 2(a)(i)-(iii), and 5(a) of E.O.13622, and Sections 2(a)(i) and 3(a)(i) of E.O. 13645)
4.3.3. تحریم خرید، تحصیل، فروش، حمل و نقل، یا بازاریابی نفت، فرآورده های پتروشیمی و گاز طبیعی از ایران؛
(NDAA Section 1245(d)(1) and (3); TRA Section 212(a); IFCA Sections 1244(c)(1), (d) and (h)(2), 1246(a) and 1247(a); Sections 1(a)(i)-(iii), 2(a)(i)-(ii), and 5(a) of E.O.13622 and Sections 2(a)(i) and 3(a)(i) of E.O. 13645)
4.3.4. تحریم صادرات، فروش یا عرضه فرآورده های نفتی تصفیه شده و فرآورده های پتروشیمی به ایران؛
(ISA Section 5(a)(3); NDAA Section 1245(d)(1) and (3); TRA Section 212(a); IFCA Sections 1244(c)(1) and (d), 1246(a) and 1247(a); Section 1 of E.O. 13574, Sections 1(a)(i) and 5(a) of E.O. 13622; Section 5 of E.O. 13628; and Sections 2(a)(i) and 3(a)(i) of E.O. 13645)
4.3.5. تحریم معامله با بخش انرژی ایران شامل معامله با شرکت ملی نفت ایران، شرکت ملی نفتکش ایران، شرکت بازرگانی نفت ایران (نیکو)، شرکت ملی نفتکش ایران؛
(NDAA Section 1245(d)(1) and (3); IFCA Sections 1244(c)(1), (d), and (h)(2), 1246(a) and 1247(a); TRA Section 212(a); Sections 1(a)(i)-(iii), 2(a)(i)-(ii) and 5(a) of E.O. 13622, and Sections 2(a)(i) and 3(a)(i) of E.O. 13645)
4.3.6. تحریم خدمات تبعی برای هریک از دسته تحریم های فوق (هریک از ارجاعات فوق را ملاحظه کنید).
4.4. کشتیرانی، کشتی سازی و بنادر
4.4.1. تحریم معامله با بخش های کشتی سازی و کشتی سازی ایران و عاملان بنادر شامل شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، خطوط کشتیرانی جنوب، و شرکت بازرگانی نفتیران (نیکو)، و عاملان بندر عباس؛[10]
(TRA Section 212(a); IFCA Sections 1244(c)(1) and (d); 1245(a)(1)(B), (a)(1)(C)(i)(I)-(II), (a)(1)(C)(ii)(I)-(II), and (c), 1246(a), and 1247(a); Section 5(a) of E.O. 13622 and Sections 2(a)(i) and 3(a)(i) of E.O. 13645)
4.4.2. تحریم خدمات تبعی برای هر دسته از تحریم های فوق (در هر مورد ارجاعات قوانین مربوطه را ملاحظه کنید).
4.5 طلا و سایر فلزات گرانبها.
4.5.1. تحریم تجارت طلا و سایر فلزات گرانبها توسط ایران؛
(NDAA Section 1245(d)(1) and (3); IFCA Sections 1244(c)(1), 1245(a)(1)(A) and (c), 1246(a), and 1247(a); Section 5(a) of E.O. 13622 and Sections 2(a)(i) and 3(a)(i) of E.O. 13645)
4.5.2. تحریم خدمات تبعی برای هر دسته از تحریم های فوق (در هر مورد ارجاعات قوانین مربوطه را ملاحظه کنید).
4.6. نرم افزار و فلزات
4.6.1. تحریم تجارت با ایران در مورد گرافیت، فلزات خام یا نیمه ساخته از قبیل آلومینیوم و فولاد، زغال سنگ، و نرم افزارهای تنظیم فرآیندهای صنعتی، در رابطه با فعالیت های سازگار با این برجام و افراد و اشخاص حقوقی مذکور در الحاقیه های شماره 3 و 4 این ضمیمه؛
(NDAA 1245(d)(1) and (3); IFCA Sections 1244(c)(1), 1245(a)(1)(B)-(C) and (c), 1246(a), and 1247(a); Section 5(a) of E.O. 13622 and Sections 2(a)(i) and 3(a)(i) of E.O. 13645)
4.6.2. تحریم خدمات تبعی برای هر دسته از تحریم های فوق (در هر مورد ارجاعات به قوانین مربوطه را ملاحظه کنید).
4.7. بخش خودروسازی
4.7.1. تحریم فروش، عرضه یا نقل و انتقال کالاها و خدمات مورد استفاده در ارتباط با بخش خودروسازی سازی ایران؛
(NDAA Section 1245(d)(1) and (3); IFCA Sections 1244(c)(1), 1245(a)(1)(B), (a)(1)(C)(i)(II), (a)(1)(C)(ii)(II), and (c), 1246(a), and 1247(a); Section 5(a) of E.O. 13622 and Sections 2(a)(i), 3(a)(i)-(ii), 5 and 6 of E.O. 13645)
4.7.2. تحریم خدمات تبعی برای هر دسته از تحریم های فوق (در هر مورد ارجاعات به قوانین مربوطه را ملاحظه کنید).
4.8. فهرست ها و سایر فهرست های تحریمی
4.8.1. خارج کردن افراد و اشخاص حقوقی مندرج در الحاقیه های شماره 3 و 4 این ضمیمه از فهرست DSN و لیست افرادی که اموالشان مشمول توقیف بوده است، لیست افراد و نهادهای دور زننده تحریم ها، و/یا لیست غیر SDN مربوط به قانون تحریم های ایران (خارج کردن افراد و نهادهای تحریم شده و نیز تحریم های اعمالی وفق بخش 5(الف) قانون تحریم های ایران، بخش 1244(د)(1)، و بخش 212 قانون TRA؛ و خارج کردن افراد و نهادهای تحریم شده طبق فرامین اجرایی شماره 13382، 13608، 13622، و 13645 با استناد به قانون اختیارات اقتصادی اضطراری بین المللی.
4.9. اقدامات مرتبط با منع اشاعه تسلیحات هسته ای
4.9.1. تحریم های اعمالی بر تحصیل کالاها و خدمات مرتبط هسته ای برای پیشبرد فعالیت های هسته ای پیش بینی شده در این برجام وفق "قانون مقابله اشاعه ایران، کره شمالی و سوریه"، منطبق با رویکرد ایالات متحده نسبت به سایر دولت های غیرهسته ای عضو معاهده عدم اشاعه هسته ای؛
4.9.2. تحریم های اعمالی بر مشارکت های مربوط به استخراج معدن، تولید یا حمل و نقل اورانیوم؛ (ISA Section 5(b)(2))
4.9.3. تحریم های اعمالی بر منع شهروندان ایرانی از تحصیل در مقاطع عالی در رشته های مرتبط با علوم هسته ای، مهندسی هسته ای یا بخش انرژی.
5. سایر تدابیر مرتبط با تجارت
5.1. ایالات متحده متعهد می شود:[11]
5.1.1. اجازه فروش هواپیمای مسافربری تجاری و قطعات و خدمات مربوطه به ایران از طریق اعطای امتیاز در موارد زیر داده خواهد شد: الف) صادرات، فروش، اجاره یا انتقال هواپیمای مسافربری تجاری انحصارا با کاربری غیر نظامی، ب) صادرات، فروش، اجاره یا انتقال قطعات یدکی و قطعات عمده برای هوایپمای مسافربری تجاری به ایران ، و ج) ارائه خدمات تبعی، از جمله ضمانت، نگهداری، و خدمات تعمیر و بازبینی های ایمنی برای کلیه موارد مذکور، مشروط به اینکه قطعات و خدمات مجوز داده شده انحصارا برای هوانوردی تجاری مسافری مورد استفاده قرار گیرند؛[12]
5.1.2. از طریق صدور مجوز ، به اشخاص حقوقی غیرآمریکایی که در مالکیت یا کنترل اشخاص آمریکایی[13] می باشند، اجازه خواهد داد منطبق با این برجام با ایران معامله کنند؛ و
5.1.3. اعطای مجوز واردات فرش و مواد غذایی از جمله پسته و خاویار با منشا ایرانی به ایالات متحده.
6. ایالات متحده تایید می نماید که مقررات فهرست شده در بخش 4 فوق فهرست کامل و جامع کلیه تحریم ها مرتبط هسته ای ایالات متحده می باشد. این تحریم ها بر اساس پیوست 5 لغو خواهند شد.
7. آثار لغو تحریم های اقتصادی و مالی ایالات متحده[14]
7.1. در نتیجه لغو تحریم های مشخص شده در بخش 4 فوق، از روز اجرا، تحریم های مزبور، و خدمات تبعی آنها، در مورد اشخاص غیر آمریکایی که اقدامات زیر را انجام می دهند یا اشخاصی که وضعیت های زیر را دارند اعمال نخواهد شد:
7.2. تدابیر مالی و بانکی[15] (به بخش 4.1.1 تا 4.1.7 مراجعه شود)
انجام فعالیت ها، شامل عملیات مالی و بانکی، با دولت ایران، بانک مرکزی ایران، موسسات مالی ایرانی، و سایر اشخاص ایرانی مشخص شده در الحاقیه شماره 3 این پیوست، شامل اعطای وام، نقل و انتقال، حساب بانکی (شامل افتتاح حساب و ایجاد روابط کارگزاری و پرداخت از طریق حساب بین بانکی (PTA) در موسسات مالی غیرآمریکایی)، سرمایه گذاری، خدید و فروش اوراق بهادار، ضمانت نامه، خرید و فروش ارزهای خارجی (شامل نقل و انتقالات مرتبط با ریال)، صدور اعتبارات اسنادی، و معاملات بازارهای آتی کالا و اختیار، ارائه خدمات پیام رسانی تخصصی مالی و تسهیل دسترسی مستقیم یا غیرمستقیم به آنها، خرید یا تحصیل اسکناس بانکی آمریکایی توسط دولت ایران و خرید، پذیره نویسی، یا ارایه خدمات مربوط به صدور اوراق قرضه دولت ایران.[16]
7.3. تدابیر مربوط به بیمه (به بخش 4.2.1 مراجعه شود)
ارائه خدمات مربوط به صدور بیمه نامه، بیمه یا بیمه اتکایی در رابطه با فعالیت های سازگار با این برجام، شامل فعالیت های مرتبط با افراد و اشخاص حقوقی نام برده شده در الحاقیه شماره 3 این پیوست، شامل خدمات مربوط به صدور بیمه نامه، بیمه یا بیمه اتکایی در رابطه با فعالیت ها در بخش های انرژی، کشتیرانی و کشتی سازی ایران، برای شرکت ملی نفت ایران، شرکت ملی نفت کش ایران، یا برای کشتی هایی که نفت خام، گاز طبیعی، گاز طبیعی مایع، نفت و فرآورده های پتروشیمی از یا به ایران.
7.4. بخش های انرژی و پتروشیمی (به بخش های 4.3.1 تا 4.3.6 مراجعه شود)
اشحاصی که جزئی از بخش انرژِی ایران باشند؛ یا خرید، تحصیل، فروش، حمل و نقل، یا بازاریابی نفت و فرآورده های نفتی (شامل فرآورده های پالایش شده نفتی)، فرآورده های پتروشیمی، یا گاز طبیعی (شامل گاز طبیعی مایع) به یا از ایران؛ ارائه کمک، سرمایه گذاری (از جمله از طریق مشارکت)، کالا، خدمات (شامل خدمات مالی)، و فناوری که می تواند در رابطه با بخش انرژی ایران یا توسعه منابع نفتی آن یا تولید داخلی فرآورده های نفتی پالایش شده و فرآورده های پتروشیمی مورد استفاده قرار گیرند؛ یا فعالیت در بخش انرژی ایران شامل شرکت ملی نفت ایران، شرکت بازرگانی نفتیران (نیکو) و شرکت ملی نفت کش ایران.
7.5. بخش های کشتیرانی، کشتی سازی، و عاملیت اداره بنادر (به بخش های 4.4.1 تا 4.4.2 مراجعه شود)
اشخاصی که جزئی از بخش کشتیرانی یا کشتی سازی ایران باشند؛ یا تملک، اداره، کنترل، یا بیمه کشتی های مورد استفاده برای نقل و انتقال نفت خام، فرآورده های نفتی (شامل فرآورده های نفتی پالایش شده)، فرآورده های پتروشیمی، یا گاز طبیعی (شامل گاز طبیعی مایع) از یا به ایران؛ اداره بنادر در ایران (شامل عاملیت اداره بندرعباس[17])، همکاری با بخش های کشتیرانی و کشتی سازی ایران یا عاملیت اداره بنادر ایران، یا ارائه خدمات مالی و سایر کلاها و خدمات مورد استفاده در ارتباط با بخش کشترانی و کشتی سازی ایران و با عاملیت اداره یک بندر در ایران، مشتمل بر خدمات بندری از قبیل سوخت رسانی و بازبینی، طبقه بندی، و تامین مالی، و فروش، اجاره و ارائه کشتی به ایران از جمله به خطوط کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، شرکت ملی نفتکش ایران و شرکت خطوط کشتیرانی جنوب یا شرکت های تابعه آنها.
7.6. طلا و فلزات گرانبها (به بخش های 4.5.1 تا 4.5.2 مراجعه شود)
فروش، عرضه، صادرات یا انتقال طلا و سایر فلزات گرانبها به یا از ایران، به صورت مستقیم یا غیرمستقیم،َ یا انجام یا تسهیل عملیات نقل و انتقال مالی یا ارائه خدمات برای فعالیت های زیر شامل تامین امنیت، بیمه و حمل و نقل.
7.7. نرم افزار و فلزات (به بخش های 4.6.1 تا 4.6.2 مراجعه شود)
فروش، عرضه یا انتقال گرافیت، فلزات خام یا نیمه ساخته از قبیل آلومینیوم و فولاد، زغال سنگ، و نرم افزار برای یکپارچه سازی فرآیندهای صنعتی به یا از ایران، به صورت مستقیم یا غیرمستقیم، در رابطه با فعالیت های سازگار با این برجام، و افراد و موجودیت های مندرج در الحاقیه شماره 3 این پیوست، و فروش، عرضه، یا انتقال چنین موادی به بخش های انرژی، پتروشیمی، کشتیرانی و کشتی سازی ایران و بنادر ایران، یا انجام یا تسهیل عملیات نقل و انتقال مالی یا ارائه خدمات برای اقدامات زیر شامل بیمه و حمل و نقل.
7.8. بخش خودرو سازی (به بخش های 4.7.1 تا 4.7.2 مراجعه شود)
اجرا یا تسهیل عملیات های نقل و انتقال مالی یا سایر معاملات برای فروش، عرضه، یا انتقال کالاها و خدمات مورد استفاده در ارتباط با بخش خودروسازی ایران.
7.9. فهرست ها و سایر لیست های تحریمی (به بخش 4.8.1 مراجعه شود)
برداشتن فهرست ها و/یا تحریم های شرح داده شده در بخش،4.8.1 توقف اعمال تحریم های ثانویه برای معامله با افراد و موجودیت های مندرج در الحاقیه شماره 3 این پیوست؛ و رفع توقیف دارایی ها و منافع واقع در محدوده صلاحیتی ایالات متحده برای افراد و موجودیت های مندرج در الحاقیه شماره 3 این پیوست.
2- the consent of a State to be bound by part of a treaty is effective only if the treaty so permits or the other contracting States so agree
3-A treaty may be amended by agreement between the parties. The rules laid down in Part II apply to such an agreement except insofar as the treaty may otherwise provide.
مطالب مرتبط:
نظر شما