به گزارش خبرگزاری تسنیم از اراک، انتقاد اجتماعی، در اشکال مختلف خود بیشتر جوامع جایگاهی ویژه دارد، به طوری که در جوامعی که ”فرهنگ نقد“ وجود ندارد و از ”تفکر نقادانه“ هم جلوگیری بعمل می‌آید بدون تردید باید شاهد بزرگترین آسیب های انسانی و اجتماعی باشیم.
نقد باید آگاهانه، عاقلانه، ناصحانه و دلسوزانه باشد، نباید در نقد به دنبال این باشیم که فردی را بدنام کنیم بلکه باید به دنبال اصلاح امور باشیم.
نقد در رابطه با شناخت درست امور مربوط به انسان پدیدۀ بسیار مهمی است، رعایت معیارهای نقد، به نقاد کمک می‌کند تا فکر و اندیشۀ خود را درست به کار گیرد و تحولی وسیع و عمیق در او به وجود آورد و بتواند در برخورد با مسائل جدید راه کارهای مناسبی بیابد.
بررسی آستانه نقد پذیری ما و هدفمان از نقد، از لحاظ روانشناختی قابل بررسی است. اصلی ترین هدف نقد کشف واقعیت است که آگاهی جامع و تعهد و دلسوزی، باعث ثمر بخشی آن می شود و بی تردید غرض‌ورزی، آفت نقد است که با تحمیل اهداف شخصی و تحریف واقعیت، مانع از کشف حقیقت موجود می شود.
قد مانند شمشیری دو لبه است که می تواند هم حیات بخش و مفید باشد و هم مخرب و کشنده، نقد مفید و سازنده، باید مطابق با پاره ای از معیارها و موازین اساسی و کلان ملی و در نهایت مفاد قوانین اساسی کشور باشد که بی تردید بدون توجه به این مبانی و منافع ملی کلان، هر نقدی یا بی اثر است یا با اعمال حب، بغض و عدم انصاف و اعمال عدالت تا مرز تشدید معضلات جامعه پیش رفته و تحریف حق و باطل را به دنبال خواهد داشت.
در این صورت، نه تنها مردم و مسئولان در تشخیص سره از ناسره سردرگم می شوند بلکه با تخریب مبانی فکری و عینی ، مواجهه کشور با خطرات اساسی و حتی ناامنی و نابودی استقلالش، حتمی خواهد بود.
در این راستا، با هدف بررسی ابعاد مختلف نقد و تخریب دفتر خبرگزاری تسنیم استان مرکزی اقدام به برگزاری میزگرد تخصصی با حضور کارشناسان و فعالان فرهنگی استان مرکزی کرد.
در این میزگرد، "مصطفی مشایخی" مدیرکل اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مرکزی، "علی حبیبی" فعال رسانه‌ای و خبرنگار برون مرزی صداوسیما، "عباس خسروانی" فعال رسانه‌ای و پژوهشگر و "ریحانه جلالی" سرپرست خبرگزاری فارس در استان مرکزی حضور داشتند.
مشروح سخنان "علی حبیبی" فعال رسانه‌ای استان مرکزی و خبرنگار برون مرزی صداوسیما در زیر می‌آید:
تسنیم: نقد یعنی چه؟ و از نظر شما نقد بر چه محورهایی تعریف می‌شود؟
حبیبی:در هر جامعه‌ای که زندگی در آن جریان دارد، رهبران و نخبگان آن نظام ازموضوعات مختلف مردم و جامعه همچنین بایدها و نبایدها، کارهای ضروری پیش‌رو، برنامه‌ها و سیاست‌های مورد نظر خود سخن می‌گویند.
بسیاری از سخن‌ها و عملکردها از نظر آنان مطلوب بوده ولی زمانی عملکردها و برنامه‌ها مطلوب و مورد پسند مردم است که به نوعی در بوته نقد منصفانه قرار گیرد، نقد مستند و دلسوزانه در مجموع سبب اصلاح جامعه به سمت خیروصلاح می‌شود.
اگر نقد در جامعه نباشد به مرور جامعه به سمت خودمحوری سوق داده می‌شود، بنابراین همه از سخنان کارشناسان جامعه که به طور دقیق مطالبی را در زمینه موضوعات مختلف مطرح می‌کنند باید سود ببرند.
لازمه اصلاح جامعه که رسانه بخشی از مسئولیت آن را بر عهده دارد نقد منصفانه و دلسوزانه است، اگر نقد برای مسئولان فکری و اجرایی جامعه رخ ندهد آن جامعه به سمت تمامیت‌خواهی حزبی و گروهی منتهی می‌شود.
تسنیم: اخلاق نقد چیست؟ و بایدها و نبایدهای نقد چگونه تعریف می‌شود؟
حبیبی:در یک جامعه اسلامی همه افرادی که می‌توانند در بهبود کیفی و کمی شرایط جامعه اثرگذار باشند باید به مدد کارگزان و همراه با نظارت مطلوب و لحنی نرم و لطیف نقد خود را به موضوعات اعلام کنند، نقد باید در ابتدا با قدردانی از تلاش‌ها آغاز شود زیرا بر شمردن حسنات یک دستور قرآنی و انسانی بوده و سپس کارهای زمین مانده و لایه‌های تاریک و پنهان موضوعات اساسی و مهم جامعه که از دید مسئولان بدور مانده بیان شود.
به گفته قرآن انسان همواره در حال لغزش است پس اگر هر فردی هرازگاهی خود را از زاویه دیگران ارزیابی کند به طور قطع اثرگذار بوده و می‌تواند به لغزش‌های خود آگاه شود و درنهایت به هدف نفع جامعه و خودش عمل کند.
در آموزه‌های قرآنی به این نکات تاکید شده و "سوره زمر" نقشه راه کارگزاران، مسئولان، نخبگان و رهبران جامعه را با بارزترین شواهد که تکریم آزادی انسان‌ها و احترام به حقوق مخاطبان بوده را با این عبارت که "پس به بندگانی که سخن‌ها را می‌شنوند و از بهترین آنها پیروی می‌کنند بشارت دهید" بیان کرده است.
این رهنمودها می‌تواند ما را به سوی نقد عادلانه و دلسوزانه هدایت کند.
تسنیم: از بایدها و نبایدها در نقد گفته شد، نظر شما نسبت به وضعیت و جایگاه نقد در جامعه و دولت چیست و آن را چطور ارزیابی می‌کنید؟
حبیبی:در حال حاضر نقد منصفانه در جامعه کنونی وضعیت خوبی ندارد، متاسفانه عملکردهای خود را درست دانسته و زمانی که با نقد روبرو می‌شویم شروع به تخریب منتقدان و نخبگان جامعه می‌کنیم، متاسفانه گاهی فراتر رفته و با استفاده از فرهنگ غنی کشور و تاریخ اسلام برای اثبات حرف مان مستمسک می‌جوییم.
اگر نقد درست و نتیجه بخش در جامعه وجود داشت الان دچار دین گریزی نبودیم و جوانان اسلام واقعی را درک کرده و از انوار نورانی و راه گشای آن استفاده می‌کردند.
اگر مسئولان و به‌ویژه افرادی که لباس دین بر تن دارند اخلاق، حلم و بردباری، سعه صدر و گوش شنوا داشته باشند جامعه بیشتر و بهتر به صلاح و رستگاری هدایت پیدا می‌کند، برای مثال فردی که دارای ارزش خبری شهرت است و مسئولانی که دغدغه فکری کشور را دارند اگر تمام نکات مدیریت اخلاق را رعایت کنند موضوع نقد به سرانجام می‌رسد.
اگر منافع خود را با توجیهات حزبی، گروهی و رنگ و بوی غیر خدایی به خورد جامعه دهیم راه به جایی نمی‌بریم و اگر بخواهیم به سمت اخلاق حرکت کنیم باید حرف مردم را شنیده وبگذاریم اطلاعات با شفافیت به مردم ارائه شده و با افزایش قدرت نقد و انتقاد انسجام در جامعه را بیشتر کرده که در نتیجه آسیب‌پذیری کشور هم کاهش پیدا می‌کند.
نقدپذیری ابتدا باید از رده‌های نخست که مسئولیت جامعه را برعهده دارد آغاز شده که در نتیجه آن جامعه به سوی رستگاری هدایت شود.
انتهای پیام/م
∎
نظر شما