به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، سید محمد بهشتی رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری که در مراسم رونمایی از «فصلنامه مطالعات باستان‌شناسی پارسه» سخن می‌گفت، افزود: دوران زیادی از زندگی من در حالی سپری شد که چیزهایی یاد می‌گرفتم بدون آنکه بدانم، اما زمانی که به سازمان میراث فرهنگی آمدم خیلی چیزها آموختم در حالی که می‌فهمیدم که یاد گرفتم و این برای من شیرینی زیادی دارد.

وی افزود: فرق این دو یادگیری این است که در اولی از جهل خودمان بی‌خبریم پس از علممان نیز بی‌خبریم ولی در دومی چون از نادانیمان مطلع هستیم پس دانستن برایمان شیرین و لذت بخش می‌شود. شخصی که می‌فهمد نمی‌داند را به فرد تشنه‌ای تشبیه می‌کند که هیچ کس به اندازه او گوارایی آب را درک نمی‌کند. پس ندانستن هم خودش ثروتی است مثل دانستن که لذتی به همراه دارد.

رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در ادامه با اشاره به صدمات جبران ناپذیری که جابجایی پژوهشگاه و مرکز اسناد از تهران به شیراز در دولت قبل به تشکیلات زد گفت: در آن زمان به دلیل اهمیت اسناد هنگامی که فرد یا دستگاهی سندی را لازم داشت بعد از کلی نامه‌نگاری با اکراه می‌توانست از آن استفاده کند ولی ای کاش هر آنچه سند داشتیم در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌دادیم.

وی با اشاره به این ضرب‌المثل که هر سه باراسباب کشی یک آتش سوزی به همراه دارد گفت: در مرکز اسناد هر اسباب‌کشی 10 آتش سوزی دارد. برخی خسارات در انجام مطالعات حوزه باستان‌شناسی است که غیر قابل بازگشت هستند و همه این کارها را به قیمت اینکه یک گزارش تهیه کنیم و مقاله‌ای بنویسم انجام می‌دهیم.

باستان‌شناسان دستاوردهایشان را مکتوب کنند
بهشتی با بیان اینکه آنقدر این نوشتار ارزشمند است که به خسارت پرخرجی که وارد آمده می‌ارزد، افزود: خدا از سر تقصیرات آنهایی که نمی‌نویسند و می‌نویسند و منتشر نمی‌کنند بگذرد. چاپ و انتشار کتاب، مجله و... در حوزه باستان‌شناسی کاری بزرگ است و نقطه آغاز و نفس این کار ارزشمند است حال چه بهتر که از نظر کیفیت علمی و داشتن نظم و ترتیب نیز بهتر باشد.

وی تصریح کرد: از همکاران خواسته‌ام هر آنچه دارند در اختیار متقاضیان قرار دهند زیرا ممکن است اتفاق تلخی که برای مرکز اسناد افتاد برای سایر مراکز نیز روی دهد. به باستان‌شناسان می‌گویم، هر چه دارید بنویسید اگر ضعیف است در نسخه بعدی تکمیل کنید، عمر ما عمر نوح نیست و اگر به پشت سر خودمان نگاه کنیم می‌بینیم که چه چیزهای نانوشته‌ای دفن شده‌اند و راه دسترسی به آنها نه تنها کوتاه شده بلکه دیگر امکان ندارد.

انتشارات باستان‌شناسی ایران کم برگ و بار نیست
بهروز عمرانی، معاون پژوهشی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری گفت: تاریخچه انتشارات باستان‌شناختی کشور در قیاس با تاریخ نسبتا کوتاه باستان‌شناسی ایران اصلا کم برگ و بار نیست. گذشته از دوره چندین جلدی آثار ایران در دهه‌های آغازین همین سده خورشیدی که البته بیشتر فرانسوی بود تا ایرانی پس از آن در دهه های 1320و 1330باید ازدوره دو جلدی مجله باستان‌شناسی و از دوره چهار جلدی گزارش‌های باستان شناسی یادکنیم.

وی اظهار داشت: اوج رونق نشریات باستان شناسی ایران پیش از انقلاب اسلامی در دهه‌های 1340و 1350به روزگار مرکز باستان‌شناسی ایران و مجله باستان‌شناسی و هنر ایران و اندکی پس از آن به روزهای برگزاری سمپوزیم‌های سالانه و مجلدات آن باز می‌گردد. پس از انقلاب مدتی مجله میراث فرهنگی مجال خودنمایی یافت و همزمان با آن و البته تا کنون مجله اثر جدی ترین و دیرپاترین نشریه باستان‌شناسی ایران، مجله باستان‌شناسی و تاریخ از انتشارات مرکز نشر دانشگاهی بود که در اواسط دهه 1360زاده شده و در اوایل 1390از میان رفت.

معاون پژوهشی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری گفت: در فاصله سی ساله آمدن و رفتن آن مجله و همزمان با رشد و گسترش بیشتر کمی و کمتر کیفی مراکز آموزش عالی باستان شناسی اعم از دولتی، آزاد و غیر انتفاعی و... مجلات و نشریات باستان شناختی چندی نیز اینجا و آنجا سر برآوردند.

وی با بیان اینکه در روزگار ما علم و دانش بیش از پیش به سوی هر چه تخصصی‌تر شدن گام بر می‌دارند افزود: در جامعه علمی امروز نیاز به نشریات و مجلاتی با حوزه کاری تخصصی و مشخص بیش از پیش احساس می‌شود اما این نگاه تخصصی متأسفانه در حوزه نشریات باستان شناسی ما هنوز جا نیفتاده است و عرصه‌ای خالی به نظر می‌آید.

عمرانی در پایان ابراز امیدواری کرد: با حضور نشریاتی جدید همچون فصلنامه مطالعات باستان‌شناسی پارسه آرام آرام زمینه و عرصه برای مجلاتی هر چه تخصصی‌تر فراهم آید.

فصلنامه‌ای با جنبه بین‌المللی
مرتضی حصاری، باستان‌شناس و مدیر مسئول فصلنامه مطالعات باستان‌شناسی پارسه با اشاره به چگونگی تبدیل یافته‌های علمی به صورت نوشتاری گفت: طبق گفته استاد ملک شهمیرزادی باید پژوهش‌های صورت گرفته در قالب نوشتار در مجله یا کتاب که ویترین آن به شمار می‌آید به صورت مقالات علمی چاپ برسد از این رو انتشار این مجموعه را در پیش گرفتیم. تا کنون 2 شماره از این فصلنامه به چاپ رسیده و فایل پی. دی. اف آن در سایت پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در قسمت سامانه نشریات قابل مشاهده است.

حصاری با بیان اینکه هیأت علمی فصلنامه مطالعات باستان‌شناسی پارسه را همکارانی از پژوهشگاه، دانشگاه تهران، برلین و  پنسیلوانینا تشکیل می‌دهند، افزود : این فصلنامه جنبه بین‌المللی دارد و مقالات آن در 2بخش فارسی و انگلیسی به چاپ می‌رسند.

مجلات باستان ‌ شناسی در حال از بین رفتن است
صادق ملک شهمیرزادی، باستان‌شناس پیشکسوت نیز در این نشست با اشاره به مفهوم ویترین که نخستین بار مرحوم دکتر شیرازی به آن اشاره کرده است گفت: میراث فرهنگی و آثار باستان شناسی ایران ویترین‌های ما هستند.

وی باانتقاد از اینکه مجلات باستان‌شناسی یکی پس از دیگری در حال از بین رفتن است تصریح کرد: هیچ دانشگاه و نهاد پژوهشی در دنیا نیست که ویترین خودش را نداشته باشد پس میراث فرهنگی ایران نیز با اینهمه آثار باستانی باید ویترین داشته باشد.

این باستان‌شناس پیشکسوت ویترین پژوهشگاه را انتشارات آن دانست و افزود: پژوهشکده باستان‌شناسی اعضا و هیأت علمی جوانی دارد که باید نتیجه مطالعات و تحقیقاتشان را به چاپ برسانند.

وی در پایان با اشاره به شروع فعالیت سید محمد بهشتی در سازمان میراث فرهنگی و تحولاتی که درآن زمان در این نهاد شکل گرفت تصریح کرد: اقداماتی که الان در حال شکل‌گیری است سنگ بنای کارهای بزرگ آینده است.
 
پژوهشگاه محدودیتی برای انتشارات ندارد
جلیل گلشن، مشاور ریاست پژوهشگاه در سخنانی  با اشاره به اینکه باید این موضوع را در نظر بگیریم که معلوم نیست چقدر عمر می‌کنیم و باید نتیجه گزارش‌هایمان را چاپ کنیم، گفت: با حمایت‌های ریاست پژوهشگاه از سال 96 تقریبا هر 4 روز یک عنوان به چاپ رسانده‌ایم یعنی بین 80 تا 90 عنوان توسط پژوهشگاه چاپ شده است. بر اساس دستور ریاست پژوهشگاه هیچ مانع مالی برای چاپ کتاب نداریم و در انتظار ارائه موضوعات و پژوهش‌ها از سوی پژوهشگران هستیم.