مخاطبان طرح‌ «مدرسه جهادی خواندن» اعضای کتابخانه‌های عمومی در مناطق محروم هستند. مهم‌ترین اهداف اجرای طرح این طور عنوان شده است: شناسایی، معرفی و پرورش استعدادهای ادبی در این مناطق؛ استعدادهایی که در کنار محرومیت‌های موجود در منطقه خود، مسیر کتابخانه و کتابخوانی را انتخاب کرده‌اند و گردهم‌آوردن این افراد در «مدرسه جهادی خواندن» گامی برای حمایت از ظرفیت‌های فرهنگی مناطق محروم خواهد بود.

بشاگرد؛ از جغرافیای محرومیت تا عدالت

اجرای طرح «مدرسه جهادی خواندن» در منطقه محروم بشاگرد از حدود دو ماه گذشته با اعزام جمعی از کارشناسان معاونت برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری و همچنین معاونت توسعه کتابخانه‌ها و کتابخوانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و نیازسنجی از شرایط و موقعیت فرهنگی این منطقه محروم آغاز شد و در ادامه با همکاری برخی چهره‌های مطرح حوزه فرهنگ و ادب چون علیرضا قزوه، جواد محقق و مصطفی محدثی، سرفصل‌هایی برای برگزاری دوره‌ای دو روزه، برای اعضای کتابخانه حاج عبدا... والی در مقاطع سنی مختلف تدوین شد. بنابراین می‌توان بشاگرد را نخستین پله اجرای عدالت فرهنگی در قالب این طرح در نظر آورد.

قزوه و تربیت شاعران جدید از مناطق محروم

علیرضا قزوه، از مدرسان طرح «مدرسه جهادی خواندن» درباره تجربه اجرای این طرح در منطقه بشاگرد می‌گوید: این طرح از یک سو برای من به‌عنوان شاعر و نویسنده، دارای نکات و ویژگی‌های بسیار خاصی بود؛ به طوری که سفر کوتاه سه روزه من به این منطقه و برخورد با سوژه‌ها، تفاوت‌ها، محرومیت‌ها و اتفاقات ناب، دستمایه نوشتن یک سفرنامه مفصل شد.

او می‌افزاید: «می‌دانستم برای کشف استعدادهای ادبی و کمک به پرورش آنها به منطقه محروم بشاگرد می‌رویم و از همان ابتدا نیت کردم فعالیتی در بشاگرد شکل بگیرد که تعدادی ادیب و شاعر از این منطقه رشد کنند و به جامعه معرفی شوند. اما وقتی وارد ماجرا شدم خلاف تصور قبلی، خودم را میان جمع کثیری از جوانان و نوجوانان علاقه‌مند، با انگیزه و مستعد در حوزه ادبیات دیدم که دارای فهم و ضریب هوشی بالایی بودند؛ به طوری که اغلب آنها دارای توانایی رشد و تبدیل‌شدن به یک شاعر و ادیب را داشتند.

این شاعر و نویسنده با قدردانی از اقدام نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور برای اجرای طرح «مدرسه جهادی خواندن» می‌گوید: این که یک کتابخانه عمومی در یک منطقه محروم، جمع کثیری از دانش‌آموزان، معلمان، طلبه‌های حوزه علمیه و دیگر افراد علاقه‌مند کتاب و مطالعه را برای کشف و رشد استعدادهای ادبی گرد هم آورد، اتفاق مبارکی است که گسترش آن را در تمام مناطق محروم کشور ضروری می‌دانم.

موج دوم استعدادیابی ادبی از مناطق محروم

دیگر شاعری که در این طرح به عنوان مدرس حضور داشته، مصطفی محدثی خراسانی است. او درباره این طرح می‌گوید: حضور در میان جمعی 300 نفری از نوجوانان و جوانان علاقه‌مند ادبیات در منطقه‌ای محروم، من را با استعدادهای درخشانی مواجه کرد که متأسفانه به واسطه محرومیت از امکانات فرهنگی، هیچ زمینه مناسبی برای شکوفایی آنها وجود نداشتند و اگر طرح‌هایی مانند «مدرسه جهادی خواندن» در این منطقه اجرا نشود، طبیعتا این استعدادها افسرده و پژمرده می‌شوند و به شکوفایی نخواهند رسید.

این شاعر و منتقد ادبی ادامه می‌دهد: این حرکت جهادی از اقدامات اساسی و بنیادینی است که با هوشمندی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و با محوریت کتابخانه‌های عمومی آغاز شده؛ البته در سال‌های دهه 60 و 70 تجربیاتی از برگزاری این گونه اقدامات جهادی در کشور صورت گرفت که بسیاری از شاعران مطرح امروز از اجرای همان طرح‌های جهادی به جامعه معرفی شدند.

سید کریم محمدی

فعال فرهنگی