لیست مقتدی صدر، العامری و العبادی به ترتیب بیشترین کرسی های پارلمان را کسب کردند
گره کور تشکیل دولت جدید عراق
صاحبخبر - رحیم پور-نه تنها در ایران و کشورهای همسایه، بلکه در خود عراق نیز خیلیها انتظارش را نداشتند که ائتلاف حیدر العبادی نخستوزیر، از دو ائتلاف منتسب به جریان «مقتدی الصدر» و سازمان «الحشد الشعبی» عقب بیفتد. اعلام نتایج چهارمین انتخابات پارلمانی عراق بعد از سقوط رژیم بعث، نشاندهنده تغییر معادلات آینده عراق به واسطه تشکیل پارلمانی متفاوت است که نتیجه آن چهرهای جدید از عراقِ رها شده از شر تروریسم تکفیری داعشی است. نتایج انتخابات پارلمانی عراق که تقریبا قطعی است و اگر تغییر کند قاعدتاً نسبت آرا تغییر چندانی نخواهد کرد بدین گونه است:ائتلاف سائرون به ریاست مقتدی صدر ۵۴ کرسی، ائتلاف فتح به ریاست هادی العامری 47 کرسی،ائتلاف نصر به ریاست حیدر العبادی43کرسی،دولت قانون به ریاست نوری المالکی 25 کرسی و جریان حکمت به ریاست عمار حکیم 19 کرسی.این انتخابات دو امر غافلگیر کننده داشته است. اول، میزان کم مشارکت مردم که حدود ۴۴ درصد اعلام شد؛ یعنی فقط حدود ۹ میلیون از 24.5 میلیون نفر واجد شرایط، در انتخابات حاضر شدند و امر غافلگیرکننده دوم صدرنشینی ائتلاف جریان صدر و ائتلاف فتح( الحشد الشعبی)، در حالی که بسیاری ائتلاف النصرمتعلق به حیدرالعبادی را نامزد کسب رتبه نخست میدانستند. در سایه کاهش مشارکت معنادار مردمی به خصوص در استانهای جنوبی (شیعهنشین) که سبب کاهش رأی ائتلاف الفتح و دولة القانون شد، مقتدی صدر با تغییر ادبیات و منش سیاسی (مثل نزدیک شدن به عربستان سعودی) و ائتلاف با احزابی مثل احزاب کمونیست از خود چهره معترض و مخالف فساد مسئولان ساخت و توانست با بهرهبرداری از مشارکت کمرنگ، بر موج اعتراض مردم به اوضاع معیشتی و خدماتی و حتی امنیتی، خود را پیروز مسلم این انتخابات معرفی کند.در کنار سائرون، اقبال خوب مردمی به ائتلاف الفتح به ریاست «هادی العامری» رئیس سازمان بدر عراق نیز جالب توجه است. ائتلافی که سران آن از اعضای سرشناس الحشد الشعبی است که بنا بر فتوای مرجعیت برای مبارزه با داعش و تکفیریها تشکیل شده و در عراق به نماد فداکاری برای همه مردم عراق تبدیل شده است. نکته مهم دیگر که نباید از آن غافل شد، این است که هر چهار ائتلاف نخست، از احزاب شیعه هستند و هر چند از اتحاد دورههای قبل برخوردار نیستند اما به هر ترتیب ائتلاف شیعیان در مجموع نخستوزیر را تعیین خواهد کرد هرچند به نظر می رسد حداقل رویکرد مقتدی صدر با بقیه چندان همخوانی نداشته باشد. علاوه بر این احزاب اهل سنت و حتی احزاب کردستان نیز وضعیت بهتری ندارند و هر کدام چه در سطح ائتلاف و چه در سطح رهبران و چهرههای شاخص، دچار افول شدهاند. برای نمونه وضعیت ایاد علاوی یا اسامه نجیفی که به نحوی ائتلافهای اهل سنت را رهبری میکنند، دچار افول شدهاند.اما آن چه مهمتر از این رتبههاست، ائتلافهایی است که در داخل پارلمان انجام خواهد شد و چهره سیاسی عراق را از نو ترسیم می کند و دولت آینده را تشکیل خواهد داد.براسا س قانون، ائتلافی که بیشترین کرسی را کسب کرده یعنی ائتلاف سائرون مامور تشکیل دولت می شود ودر صورتی که نخست وزیر معرفی شده نتواند ظرف یک ماه از مجلس رای بگیرد، رئیس جمهوری می تواند فرد دیگری را به مجلس به عنوان نخست وزیر معرفی کند. این اولین بار از زمان انتخابات ۲۰۰۵ است که مقتدی صدر در ترکیب دولت آینده حرف اول را میزند.باید دید که سیاسیون پیروز، چگونه از طریق ائتلاف با دیگر احزاب، تلاش میکنند نخستوزیر دلخواه خود را در مهلت زمانی 90 روزه معرفی کنند.نتایج اعلام شده نشان داد دو معادله در جریان است، اول این که احتمال میرود النصر و سائرون با هم ائتلاف کنند و ائتلاف الوطنیه و جریان الحکمة به رهبری عمار حکیم به این ائتلاف نزدیک شوند که یک مشکل مقابل این ائتلاف قرار میگیرد و آن احتمال اصرار سائرون بر تعیین نخست وزیر از داخل جریان صدر به جای العبادی است که هدف از آن پایان دادن به انحصار این پست از سوی حزب الدعوه است.اما معادله دیگر ائتلاف احتمالی میان لیست الفتح و دولة القانون به ریاست مالکی و برخی گروههای کوچک با گرایشهای مشترک است. اما ائتلاف احتمالا نمیتواند اکثریت نیم به اضافه یک را زیر سقف پارلمان به دست آورد تا بزرگ ترین فراکسیون باشد.طبق نتایج اعلام شده، اگر ائتلاف سائرون و العبادی بتوانند اهل سنت و علاوی را با خود یار کنند کردها اهرم فشار خود را در مذاکرات تشکیل دولت از دست میدهند. اما اگر کردها بتوانند در سایه اختلافات داخلی هیئتی یکپارچه شامل تمامی گروههای کرد تشکیل دهند دیگر نیازی به چشمپوشیهای گسترده ندارند.همزمان،روزنامه «الشرق الاوسط» ضمن اشاره به این که بریت مک گورک، فرستاده ویژه دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا به عراق در بغداد با تعدادی از رهبران سیاسی عراقی دیدار کرده است، نوشت: مک گورک برای فراهم کردن تشکیل دولتی متشکل از العبادی و مقتدی صدر، رهبر جریان صدر و کنار گذاشتن العامری و نوری المالکی از دولت جدید عراق تلاش می کند.به نظر می رسد با نتایج به دست آمده اگر چه خیلی از تحلیل گران همچنان شانس العبادی را برای رسیدن به پست نخست وزیری بیشتر از همه می دانند اما ورود بازیگران غیر قابل پیش بینی چون مقتدی صدر و گروه های کمونیستی و سکولار به راس قدرت پارلمانی چشم انداز مبهمی را پیش روی تشکیل دولت آینده عراق قرار می دهد .∎
نظر شما