صاحب‌خبر - سعيد سبحاني اين روزها اخبار ضد و نقيضي در خصوص مذاکرات تروييکاي اروپايي و ايالات متحده آمريکا بر سر توافق هسته اي با ايران منتشر مي شود. با اين حال، روسيه و چين به عنوان دو عضو دائمي شوراي امنيت سازمان ملل متحد و دو عضو 5+1، نقشي در اين مذاکرات ايفا نمي کنند. از سوي ديگر، رويکرد حمايتي پکن و مسکو از برجام و تاکيد آنها بر عدم تغيير توافق هسته‌اي با ايران، به مانعي بزرگ بر سر راه ايالات متحده آمريکا در خصوص وضع دوباره تحريم‌هاي چندجانبه عليه ايران ( در صورت لغو برجام ) تبديل شده است. طي روزهاي اخير بسياري از رسانه‌هاي آمريکايي از برخي توافقات ميان واشنگتن و سه کشور آلمان، انگليس و فرانسه بر سر موضوعاتي مانند تحديد توان موشکي ايران ، اعمال بازرسي از اماکن نظامي خبر داده اند. در عين حال اين رسانه ها عنوان کرده اند که بر سر موضوعاتي مانند "دائمي کردن محدوديت‌هاي هسته اي ايران " همچنان ميان واشنگتن و شرکاي اروپايي آن اختلاف وجود دارد. اين مذاکرات در حالي صورت مي گيرد که دو کشور چين و روسيه نيز در آنها حضور ندارند. از سوي ديگر، جمهوري اسلامي ايران صراحتا اعلام کرده است که هيچ گونه تغيير و مذاکره اي در خصوص برجام را نخواهد پذيرفت. دو مقام ارشد ايالات متحده در گفتگو با آسوشيتدپرس گفتند که واشنگتن و کشورهاي اروپايي در آستانه توافق درباره برنامه موشکي و بازرسي ها از ايران هستند، اما هنوز در مورد سقف زماني محدوديت غني سازي ايران موسوم به مقررات «غروب خورشيد» توافق وجود ندارد. به نوشته آسوشيتدپرس، مقام‌هاي آمريکايي و اروپايي هفته گذشته براي بحث درباره توافق هسته‌اي با ايران و تغييرات مد نظر «دونالد ترامپ» رئيس‌جمهور آمريکا در اين توافق، در واشنگتن گفتگو کرده‌اند.به گفته مقامات ايالات متحده، طرفين در اين مذاکرات پيشرفت هايي به دست آوردند اما نتوانستند در مورد همه موارد به توافق برسند..رفع سقف زماني محدوديت غني‌سازي ايران، محدود شدن برنامه موشکي ايران و دسترسي نامحدود و بي‌قيدو شرط به مراکز نظامي ايران و مقابله با فعاليت‌هاي منطقه‌اي ايران درخواست‌هايي است که ترامپ مطرح کرده و گفته است در صورتي که اين خواسته‌ها محقق نشود، در موعد بعدي تمديد تعليق تحريم‌هاي هسته‌اي ايران يعني ۱۲ مي (۲۲ ارديبهشت) اين توافق را لغو خواهد کرد. دو مقام ارشد ايالات متحده در گفتگو با آسوشيتدپرس گفتند که واشنگتن و کشورهاي اروپايي در آستانه توافق درباره برنامه موشکي و بازرسي ها از ايران هستند، اما هنوز در مورد سقف زماني محدوديت غني سازي ايران موسوم به مقررات «غروب خورشيد» توافق وجود ندارد. دو مقام آمريکايي اظهار داشتند که مسائل موشکي و بازرسي اساسا حل شده، اما دقيقا مشخص نيست چه چيزي توافق شده است.به گفته مقامات مذکور که خواستند نامشان فاش نشود، طرفين درباره مقابله با فعاليت‌هاي منطقه‌اي ايران هم در جلسه‌اي ديگر بحث کرده‌اند، اما در اين رابطه به جمع‌بندي نرسيده‌اند.جمهوري اسلامي ايران بارها گفته است که توافق هسته اي قابل مذاکره مجدد نيست و تغيير مفاد اين توافق را نمي پذيرد. هشدار برجامي پکن و مسکو به غرب مذاکرات واشنگتن و تروييکاي اروپايي با يکديگر بر سر اصلاح توافق هسته اي، با واکنش دو کشور چين و روسيه مواجه شده است. در اين ميان صريح ترين واکنش را مسکو نشان داده است. نماينده روسيه در سازمان ملل متحد اعلام کرد از آن‌جايي که مذاکرات مربوط به آينده توافق هسته‌اي با ايران( برجام) فقط بين آمريکا،‌ بريتانيا، فرانسه و آلمان انجام شده است،‌ اگر هم تصميمي در مورد آن گرفته شود،‌ مسکو حق ملزم نبودن به اجراي چنين تصميمي را براي خود محفوظ مي‌داند. "چي پي بينگ "عضو کميته مشورتي وزارت خارجه چين نيز در کنفرانس خبري مشترک پس از ديدار با علي اکبر ولايتي با بيان اينکه سفرش به ايران در زماني مهم انجام شده است گفت: برجام الان در تحولات مهمي قرار گرفته است و ما اميدواريم به شکل خوبي باقي بماند و ما مي خواهيم اين توافق حفظ شود. حفظ سيستم منع استفاده از سلاح هسته اي و صلح منطقه با اين توافق بسيار مهم است. 'وانگ چون' مديرکل اداره کنترل تسليحاتي وزارت خارجه چين نيز اعلام کرده است که پکن در هر شرايطي و به رغم هر تحولي از توافق هسته اي (برجام) حراست خواهد کرد.وي در همايش همکاري هاي بين المللي هسته اي ايران و چين در پکن گفت که همکاري هاي دو کشور در انرژي هسته اي باعث خرسندي است و برگزاري اين سمينار باعث خواهد شد تا مشارکت و همکاري طرفين در اين عرصه تقويت شده و دو طرف در اجراي برجام موفقيت هاي بيشتري بدست آورند. نماينده چين در مذاکرات توافق هسته اي سال 2015 ميلادي در اين خصوص تاکيد کرد : " سفر رييس جمهور خلق چين به ايران در سال 2016 ميلادي يک شروع جديد در روابط دو کشور بود و گفت که بر اساس توافقات طرفين آنها در بخش انرژي نيز همکاري نزديکي خواهند کرد و يک تفاهم نامه نيز در عرصه انرژي هسته اي ميان دو کشور امضا شده است که شروع همکاري آنها به حساب مي آيد. همکاري هسته اي غيرنظامي بخش مهمي از برجام است که اين حق را به ايران براي توسعه صلح آميز اين انرژي مي دهد و چين نيز در اجراي آن با روسيه و اروپا همکاري مي کند و تلاش هاي ايران در توسعه امنيت هسته اي را ارج مي نهد و همکاري ايران با سازمان هاي بين المللي را موثر مي داند. چين آماده براي اجراي توافق هسته اي است و در مدرن سازي رآکتور آب سنگين اراک با ايران و آمريکا از نزديک همکاري مي کند و به تعهداتش براي پيشبرد اين طرح و تامين تجهيزات ادامه مي دهد." از همه مهم تر، مقامات چيني اعلام کرده اند هر اتفاقي که رخ دهد و هر تحولي بروز کند چين برجام را اجرا مي کند و طرف‌هاي ديگر رابراي حراست از آن تشويق مي کند و در قبال اين توافق بين المللي رفتاري مسوولانه خواهد داشت. منازعه اي که ادامه دارد بدون شک در صورت اصرار مقامات آمريکايي و اروپايي مبني بر تغيير برجام (آن هم از طريق مذاکرات 4 جانبه ) ، شاهد موضع‌گيري سه کشور جمهوري اسلامي ايران، روسيه و چين در برابر آنها خواهيم بود. به عبارت بهتر، هر اندازه به تاريخ ضرب الاجل برجامي تعيين شده از سوي دونالد ترامپ رئيس جمهور ايالات متحده آمريکا نزديک تر مي شويم، شاهد اتخاذ مواضع شفاف تر و صريح تري از سوي مقامات پکن و مسکو خواهيم بود. چندي پيش، سرگئي لاوروف وزير امور خارجه روسيه نيز صراحتا اعلام کرد که روسيه و چين مخالف بازنگري برجام هستند. لاوروف در اين خصوص عنوان کرده بود : " مسکو و پکن مخالف آن هستند که در مفاد برجام بازبيني صورت گيرد.موضوع برجام در مرکز توجه ما قرار دارد. بر اين باوريم که تلاش ها براي بازبيني در شرايط برجام با قطعنامه 2231 شوراي امنيت که سه سال پيش تصويب شد و در آن برجام به طور کامل مورد تاييد قرار گرفت، مطابقت ندارد.تلاش ها براي بازبيني برجام تنها زحمات مقام هاي کشورهاي مختلف جهان در اين عرصه را به هدر مي دهد." هم اکنون روسيه و چين ، در خصوص مذاکرات اروپا و ايالات متحده آمريکا در خصوص تغيير برجام دو ملاحظه اساسي دارند: ملاحظه نخست اينکه اين مذاکرات در راستاي تغيير برجام صورت مي گيرد و تغيير توافق هسته اي اساسا از سوي پکن و مسکو قابل قبول نيست. از سوي ديگر، برگزاري مذاکرات آمريکا و تروييکاي اروپايي در خصوص برجام، مصداق عيني يکجانبه گرايي غرب در نظام بين الملل محسوب مي‌شود. موضوعي که با اعتراض روسيه و چين مواجه شده است. همان‌گونه که اشاره شد، در آينده اي نزديک تر شاهد تقابل بيشتر روسيه و چين با واشنگتن و تروييکاي اروپايي بر سر توافق هسته اي با ايران خواهيم بود. بدون شک، در صورت اصرار کاخ سفيد و شرکاي اروپايي آن مبني بر تغيير و بازنگري در توافق هسته اي، اين پيشنهاد از سوي پکن و مسکو مورد حمايت قرار نخواهد گرفت. در اين صورت، عواقب و تبعات خروج ايالات متحده آمريکا از برجام و نقض توافق هسته‌اي، متوجه تروييکاي اروپايي (سه کشور المان، انگليس و فرانسه) نيز خواهد بود.∎​