شاید تاکنون کم نبوده خبرهایی از این دست که تا مدتها رونق داشتند؛ از مردان نمکی گرفته تا جنازه چند هزار ساله زنی که در یکی از خیابان های تهران کشف شد؛ اما به جرات می توان گفت که هیچکدام به گرد خبر یک عضو شورای شهر در روز دوشنبه هفته جاری نمی رسد؛ آنجا که موضوع کشف جنازه مومیایی را در شهر ری اعلام کرد.
حسن خلیل آبادی که ریاست کمیته میراث فرهنگی شورای شهر تهران را هم دارد، به خبرنگاران گفت که هنگام حفاری قسمت غربی صحن شاه عبدالعظیم حسنی یک مومیایی کشف شده است.
او گفت، 'بعضی احتمال می‌دهند جنازه متعلق به پهلوی اول باشد که به‌ صورت مومیایی شده به تهران آورده و در حرم عبد‌العظیم حسنی دفن شده است' و همه چیز از همین جا شروع شد.
اما و اگرهای این عضو شهر ، نتوانست از بار قطعیت کلام او درباره انتساب جنازه به خاندان پهلوی بکاهد. این خبر همچون ریگی غلتان شد که در رسانه های مختلف چرخید و خیلی زود مخاطب اصلی خود را پیدا کرد.
رسانه های خارجی تلاش کردند با شاخ و برگ دادن به این خبر، هرگونه ابهام درباره انتساب جنازه به رضا پهلوی را از اذهان دور کنند و سردمدار همه؛ بی بی سی.
سایت بی بی سی اظهار نظر برخی خبرنگاران را با صفت 'اصلاح طلب' و یا 'میراث فرهنگی' منعکس کرد که جنازه کشف شده را متعلق به رضا شاه می دانستند و در مقابل، از روابط عمومی آستان عبدالعظیم و خبرگزاری های فارس و تسنیم مطالبی نقل کرد که این ارتباط را رد می کردند.
در این میان، تنها کسی که بیشترین بهره را از این خبرها برد، فرزند شاه مخلوع بود. یک مرده سیاسی با گمانه زنی افرادی ناآشنا، به خبرها بازگشته بود.
او می دانست که هرچقدر هم تلاش می کرد، نمی توانست شرایط را این گونه به نفع خود رقم بزند.
همه منتظر بودند که خاندان پهلوی ، بیش از همه فرح پهلوی درباره صحت مومیایی و اصولا اینکه جنازه رضا شاه در ایران است یا جای دیگر اظهار نظر کند، ولی نوه اش رضا اظهار نظر کرد. او توییت زد که خبرها در این زمینه را از نزدیک دنبال می کند.
علی القاعده او باید بداند و اگر هم تاکنون نمی دانسته در این دو روز باید از بزرگترهایش پرسیده باشد که جنازه جدش کجا دفن است؟ ولی این طور نوشت که منتظر مشخص شدن واقعیت امر در روزهای آینده می‌ماند و به مقامات مسئول هم نسبت به هرگونه پنهان‌کاری و عدم شفافیت در این خصوص هشدار می‌ دهد.
این ابهام زایی، پاسخی نبود که خوانندگان این گونه مطالب انتظارش را داشته باشند.
این توییت؛ علامت های سوال را در ذهن مخاطبان پر رنگ تر کرد.

** شهبازی: مومیایی منسوب به رضا شاه شیادی است

تنها فردی که دانش آموخته بود و با استدلال در این باره سخن گفت، عبدالله شهبازی، پژوهشگر تاریخ بود. او ماجرای این مومیایی را 'شیادی می داند.
شهبازی در کانال تلگرام خود نوشت : تصاویری پخش شده از جنازه‌ای که گویا به سبک مصر باستان مومیایی شده (تکه‌های پارچه چسبیده به جسد، به سبک مومیایی‌های قدیم مصر، در عکس مشهود است). ادعا می‌شود که این «مومیایی»‌ در شهر ری ‌کشف شده و به رضا شاه تعلق دارد که مقبره او پس از پیروزی انقلاب تخریب شد.
وی خاطر نشان کرد: رضا شاه در 4 مرداد 1323 در ژوهانسبورگ (آفریقای جنوبی) فوت کرد. جنازه را «مومیایی»‌ کردند و در مسجد رفاعی قاهره به امانت گذاشتند. در اردیبهشت 1329، زمانی که موج نفرت از رضا شاه در ایران فرو نشست و فضای سیاسی آرام شد، جنازه ابتدا به مکه و مدینه و سپس به ایران منتقل شد و در 17 اردیبهشت طی مراسم رسمی تشییع و طبق قواعد اسلامی در مقبره اختصاصی در شاه عبدالعظیم دفن شد.
این تاریخدان افزود: روش «مومیایی» که برای حفظ جسد رضا شاه به کار رفت، روش متداول امروزین است که با «مومیایی» در مصر باستان تفاوت دارد. در «مومیایی» امروزین امعاء و احشاء را تخلیه و موادی به جسد تزریق می‌کنند که مانع از پوسیدگی و تعفن شود. در این روش برخلاف مصریان باستان جسد را با پارچه نمی‌پیچند.
شهبازی نوشت : تصور سینمایی و عامیانه از «مومیایی» رضا شاه سبب شد که عکس منتشر شده از این جنازه به عنوان «مومیایی» رضا شاه به سرعت پخش شود. نگاهی به عکس جنازه، که شبیه به «مومیایی»‌های مصر باستان بازسازی شده، به سادگی این شیادی را آشکار می‌کند. در کنار عکس این «مومیایی» عکس جنازه رضا شاه نیز وجود دارد که نشان می‌دهد او را به سبک مصر باستان « مومیایی‌» نکرده‌اند.
او عکس مومیایی پیدا شده را نشان داد و خاطرنشان کرد: ‌تکه‌های پارچه چسبیده به جسد تصور عامیانه از «مومیایی» را تداعی می‌کند. «مومیایی» شبیه به تصویر جسد رضا شاه در تابوت بازسازی شده که لباس به تن دارد. در حالی که رضا شاه را طبق مراسم اسلامی و بدون لباس و با کفن دفن کردند.

** فضای احساسی و سخن عقلانی
روایت ها متفاوت است و اظهارنظرها غیرکارشناسی. اغلب رسانه ها با افرادی به عنوان کارشناس میراث فرهنگی مصاحبه کرده اند و تلویحا خواسته اند با جنازه شاه مرده با احترام رفتار شود. در این هیاهو اگر کسی با استدلال سخن بگوید هم حرفش گوش شنوا ندارد. در فضای هیجانی و احساسی، جای سخن عقلانی نیست.
به هر رو، تا اینجای کار، موجی ایجاد شده که برخی سعی دارند از آن سواری و با شیادی و شبهه افکنی از آب گل آلود ماهی بگیرند.
1770