شناسهٔ خبر: 25181712 - سرویس اجتماعی
نسخه قابل چاپ منبع: جوان | لینک خبر

آيا اسكرين شات‌ها سند محسوب مي‌شوند؟!

روزنامه جوان

برخي مواقع ديده شده كه دو نفر با پيامك در موبايل خود يا شبكه‌هاي اجتماعي تلگرام، وايبر، واتس‌اپ و غيره در رابطه با مسائلي صحبت كرده‌اند و بعد از آن، يكديگر را تهديد به انتشار و پخش كردن صفحه گفت‌وگو از طريق اسكرين‌شات كرده‌اند. در اين ميان ديده شده كه افراد از ترس اينكه مبادا متن اين پيام‌ها منتشر شود، از شكايت صرف‌نظر مي‌كند و تن به خواسته طرف مي‌دهد، در صورتي كه واقعيت اينگونه نيست و امكان شكايت در اين باره وجود دارد.

صاحب‌خبر -

برخي مواقع ديده شده كه دو نفر با پيامك در موبايل خود يا شبكه‌هاي اجتماعي تلگرام، وايبر، واتس‌اپ و غيره در رابطه با مسائلي صحبت كرده‌اند و بعد از آن، يكديگر را تهديد به انتشار و پخش كردن صفحه گفت‌وگو از طريق اسكرين‌شات كرده‌اند. در اين ميان ديده شده كه افراد از ترس اينكه مبادا متن اين پيام‌ها منتشر شود، از شكايت صرف‌نظر مي‌كند و تن به خواسته طرف مي‌دهد، در صورتي كه واقعيت اينگونه نيست و امكان شكايت در اين باره وجود دارد.
ماجراي اسكرين‌شات‌ها به لحاظ صورت مسئله عموماً شبيه ‌هم هستند، يعني يك نفر از متن چت‌ها، گفت‌وگوي‌هاي دونفره، خلوت‌ها و عكس‌ها اسكرين‌شات برمي‌دارد و سپس طرفِ مقابل را تهديد به افشاي اين محتوا مي‌كند. اين تهديدها گاهي صرفاً براي ارعاب، ايجاد هراس، آبروريزي و اخاذي مالي و گاهي بهانه‌اي براي اجبار به كامجويي‌هاي غيراخلاقي ديگر است.
چند توضيح و توصيه ضروري در اين باره وجود دارد؛ اول اينكه مطابق قانون افشاي اطلاعات خصوصي جرم است. قانون ‌مجازات‌ اسلامي، صراحتاًً در ماده745 (ماده 16 قانون جرائم‌رايانه‌اي) افشاي اسرار خصوصي ديگران را جرم دانسته و مجازات آن را جزاي ‌‌نقدي و تا دو سال حبس در نظر گرفته است، البته اسرار خصوصي در قانون ايران به صورت مشخص تعريف نشده‌اند و صرفاً در ماده 8 قانون « احترام به آزادي‌هاي مشروع و حفظ حقوق شهروندي» نامه‌ها، عكس‌ها، نوشته‌ها و فيلم‌هاي خصوصي را از مصاديق بارز آن دانسته‌اند.
در رويه قضايي و نظام عرفي، دايره اسرار خصوصي از اين هم وسيع‌تر است و نسخه‌هاي پزشكي، احكام دادگاه‌ها و اسناد مالي هم در اين زمره قرار مي‌گيرند.
دوم، تهديد به انجام عملي كه ممكن است موجب ضرر آبرويي يا شرافتي يا افشاي اسرار خانوادگي گردد، خواه تهديدكننده به اين واسطه، تقاضاي مال به قصد اخاذي كرده يا نكرده باشد، جرم مستقلي است كه بر اساس ماده 669 قانون‌ مجازات‌اسلامي تا 74ضربه ‌شلاق يا تا دو سال حبس براي آن در نظر گرفته‌شده‌است. بنابراين همين‌ كه كسي شما را تهديد به افشاي اطلاعات خصوصي(شامل عكس‌ها، متن چت‌ها، صداي ضبط‌شده، فيلم و ...) كرده باشد، حتي اگر هرگز آن عمل را انجام ندهد(كه در اكثريت مواقع اين تهديدات هرگز عملي نمي‌شوند)، ارتكاب جرم «تهديد» از سوي او قطعي و براي شما قابل شكايت و پيگيري است.
سوم، برخلاف تصور عموم كه متن گفت‌وگو در وايبر، فيس‌بوك و شبكه‌هاي اجتماعي ديگر، ايميل، صداي‌ضبط ‌شده و فيلم را جزو دلايل قابل استناد به‌شمار نمي‌آورند، قانون، « ادله الكترونيك» را به‌رسميت شناخته است. بنابراين اگر كسي شما را در وايبر يا فيس‌بوك يا تلفن‌همراه يا ايميل، تهديد كرده است، بايد بدانيد تمام اين محتواها در دادگاه به عنوان دليل از شما و عليه شخص تهديدكننده پذيرفته خواهند شد. دادگاه، با مكانيسم مشخصي كه توسط كارشناسان حوزه فناوري اجرا خواهد شد، صحت مدارك شما را بررسي كرده و در صورت تأييد، ملاك و مبناي صدور حكم قرار خواهد گرفت.
چهارم، يك نكته بسيار مهم اينكه به دست آوردن دليل بايد به روش‌هاي قانوني صورت پذيرد وگرنه ممكن است دادگاه آن دلايل را از شما نپذيرد. بنابراين اطلاعاتي كه شما با هك كردن ايميل يا اكانت طرف مقابل يا كارگذاشتن غيرقانوني دستگاه ضبط صدا يا تصوير در محل اقامت، دفتر كار يا خودروي وي به دست بياوريد، در دادگاه مورد پذيرش قرار نخواهد گرفت. (در شكل‌هاي شديدتر ممكن است اينگونه اقدامات عليه خودتان استفاده شود.) بنابراين در پاسخ به يك رفتار مجرمانه، دست به اقدامات مجرمانه‌
متقابل نزنيد.

نظر شما