صاحب‌خبر - آفتاب یزد-گروه اجتماعی: شیوه تدریس در مدارس ایران یکی از مباحث مورد نقد در بسیاری از محافل و جلسات مرتبط با آموزش و پرورش است. روش‌های آموزشی که پس از سال‌ها به‌خصوص در زمینه تدریس زبان‌های خارجی چون عربی و انگلیسی ناکارآمد بودن خود را حتی در تماشای یک فیلم به زبان اصلی کشورهای عرب یا انگلیسی زبان به رخ می‌کشد و بیننده ایرانی را مجبور به استفاده از نسخه زیرنویس یا دوبله فارسی می‌کند. اما فاجعه زمانی بیشتر نمایان می‌شود که برای سفری چند روزه گذر کسی به خارج از کشور بیفتد و آنگاه یا مجبور به استفاده از راهنما شود یا با زبان ابتر بتواند کار خود را دست و پا شکسته به پایان برساند. باید دید کجای کار آموزش و پرورش می‌لنگد که با وجود تدریس ساعت‌ها زبان در مدارس ایران به خصوص انگلیسی که زبان اول دنیا بوده و در همه کشورها به کار می‌آید باز هم پس از فارغ‌التحصیل شدن دانش‌آموزان ثمره‌ای در بر نداشته و در ساده‌ترین موارد هم کمیت‌شان لنگ می‌زند. افزودن چهار زبان جدید در سبد آموزشیحالا با وجود روش‌های کهنه آموزش زبان‌های خارجی در مدارس که تنها مربوط به دو زبان عربی و انگلیسی است و دومی در میان دیگر زبان‌های دنیا جزو ساده‌ترین محسوب می‌شود و بیشترین کاربرد را دارد؛ گویا آموزش و پرورشی‌ها به جای رفع مشکلات تدریس می‌خواهند با به قول خودشان ایجاد تنوع در آموزش زبان‌های خارجی در مدارس، چهار زبان دیگر را نیز به لیست این زبان‌ها اضافه کنند تا به طور کامل برای چند سال صورت مسئله را پاک کنند. همچنان که سید محمد بطحایی وزیر ‌آموزش و پرورش پس از سفر دو روزه فروردین‌ماه خود به روسیه با انتشار یک توییت، در خصوص پیشنهاد تدریس زبان روسی در مدارس ایرانی نوشت: «در سفر به روسیه و حضور در اجلاس کاربرد ICT در آموزش، از وضعیت موجود و برنامه‌های پیش رو با تاکید بر نقش شبکه‌های اجتماعی گزارشی ارائه کردم. در بازدید از مدرسه‌ای در روسیه متوجه شدم، متاسفانه دانش آموزان روس نسبت به فرهنگ و زبان ایران کاملا بیگانه هستند. آقای نیکونوف رئیس کمیته آموزش دومای روسیه گفت که آمادگی دارند تا زبان فارسی مانند زبان چینی در برخی از مدارس روسیه به عنوان زبان دوم آموزش داده شود. عمل متقابل، شرط اصلی در هر تفاهم‌نامه بین‌المللی است. گسترش آموزش زبان روسی در ایران منوط به آموزش زبان فارسی در روسیه است. آشنایی با فرهنگ ایرانی در کتاب‌های درسی دانش‌آموزان روسی نیز از دیگر موضوعات تفاهم‌نامه آتی است. تلاش می‌کنیم آموزش زبان‌های خارجی در مدارس متنوع شود و براساس قانون، شرایط آموزش زبان‌های فرانسوی، آلمانی، روسی و اسپانیایی در کنار زبان انگلیسی فراهم شود.» اما اضافه شدن چند زبان ‌بیگانه به چارت آموزشی مدارس بیشتر جنبه نمایشی داشته و اگر تدریس آنها به همین صورت غیر کارشناسی شده آغاز شود باز هم نتیجه‌ آن همانند فرجام آموزش زبان انگلیسی یا حتی بدترخواهد بود.وزیر تعارف کرد! مهدی بهلولی، کارشناس مسائل آموزش و پرورش در گفت‌و‌گو با آفتاب یزد بیشتر پیشنهاد تدریس زبان روسی و فارسی در دو کشور را سیاسی دانست و گفت: «به نظر من این پیشنهاد بیشتر از اینکه جنبه عملی و کارشناسانه داشته باشد بیشتر سیاسی و غیر کارشناسانه است. یا این طرح اجرا نمی‌شود یا در صورت اجرا، در عمل شکست می‌خورد زیرا دهه‌هاست که در حال آموزش زبان انگلیسی و عربی در مدارس هستیم اما به دلایل بسیار ناکارآمد، این زبان را دانش‌آموختگان دبیرستان و حتی دانشگاهی ما مانند کارشناسی ارشد و دکترا به‌درستی نیاموخته‌اند.» وی افزود: «در دانشگاه‌های کشور افرادی در حال دریافت لیسانس یا دکترا هستند که قادر به برقراری یک ارتباط ساده کلامی با یک انگلیسی زبان یا ترجمه متن تخصصی رشته خود نیستند.» بهلولی با تاکید بر شیوه نادرست آموزش زبان خارجی در مدارس کشور اظهار کرد: «در فضایی که آموزش و پرورش با انواع مشکلات روبه‌روست اگر کسی بخواهد چنین پیشنهاداتی را مطرح کند درست نیست. این کارشناس آموزشی در ادامه گفت: «در حال حاضر به جز افرادی که انگلیسی زبان مادری‌شان است، بالغ بر چند میلیارد نفر در دنیا از انگلیسی برای مکالمه به عنوان زبان دوم استفاده می‌کنند. در صورتی که اگر بخواهید این تعداد بالا (که بیش از 20درصد جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند) را با آمار افرادی که از زبان روسی استفاده می‌کنند، مقایسه کنید، تعداد افرادی که از روسی به عنوان زبان مادری و دوم استفاده می‌کنند حدود سه درصد مردم جهان هستند.» وی با اشاره به نقش مهم زبان انگلیسی به خصوص در سطح علمی تاکید کرد: «اگر آموزش و پرورش ما دغدغه پیشرفت دانش‌آموزان را دارد، باید تمرکزش روی زبان انگلیسی باشد. یکی از مشکلات توسعه‌ای کشور در ضعف زبان انگلیسی است.» بهلولی معتقد است اگر می‌خواهند به صورت گزینشی عمل کرده و در هر شهر یک مدرسه برای آموزش زبان روسی در نظر بگیرند، باید مبنای این انتخاب مشخص شود زیرا ممکن است برای برخی امکان استفاده از این مدارس فراهم شود و برای برخی نه. این کارشناس آموزشی کم رنگ شدن تدریس زبان انگلیسی در مدارس را موجب خراب‌تر شدن وضعیت آن دانست و گفت: «آموزش زبان انگلیسی برای دانش‌آموزان فواید بسیاری دارد. فیلم‌های علمی‌ای که در دنیا ساخته می‌شوند یا به این زبان ساخته شده یا به انگلیسی ترجمه می‌شوند.» بهلولی افزود:«همین‌هایی هم که زبانشان خوب است با مراجعه به آموزشگاه‌های مختلف آن را تقویت کرده‌اند. حالا ما می‌خواهیم زبان روسی را با چه انگیزه‌ای تدریس کنیم؟ وزیر آموزش و پروش گفته بود که روسیه اگر زبان فارسی را در کشورش تدریس کند ما هم روسی را در ایران آموزش می‌دهیم اما به نظر من همه اینها نوعی شوخی و تعارف است!» وی یکی از مشکلات عمده اجرای این پیشنهاد را تامین معلم مسلط به زبان روس عنوان کرده و اظهار کرد: «در حال حاضر در کشور حدود 80 هزار معلم برای تدریس زبان انگلیسی داریم. حالا آموزش و پرورش چند سال باید وقت بگذارد تا معلم زبان روسی پرورش دهد؟ اینکه بخواهند در هر شهرستانی یک معلم برای تدریس زبان روسی به مدرسه بفرستند جور در نمی‌آید. هر طور که به این قضیه نگاه کنیم آموزش زبان‌های دیگر در مدارس مفید نیست. به جای این کار زبان انگلیسی که دهه‌هاست در ایران جا افتاده و لوازم آموزشی از جمله معلم وجود دارد را باید آسیب‌شناسی کنیم و درصدد تقویت آن برآییم.»سیاسی‌بازی در مدارساگر به اقدامات کشور روسیه در سطح بین‌الملل و منطقه نگاهی بیندازیم، به نظر می‌رسد که تدریس متقابل زبان روسی و فارسی در دو کشور ایران و روسیه جنبه سیاسی‌اش به کارشناسی آن می‌چربد و این بار وزارت آموزش و پرورش محلی برای سیاسی بازی‌ها در سطح روابط دو کشور شده باشد، زیرا پیش‌تر نیز روسیه برای تحکیم روابط بین‌المللی خود با چین پیشنهاد تدریس زبان چینی به عنوان زبان دوم در کشورش را داده ‌است و حالا تدریس متقابل زبان روسی و فارسی در دو کشور به جای منفعت ایرانیان بیشتر به سود روسیه تمام می‌شود.∎​