شناسهٔ خبر: 25124844 - سرویس فرهنگی
نسخه قابل چاپ منبع: لیزنا | لینک خبر

4 هزار نسخه کتاب خطی از آثار شیخ بهایی در کتابخانۀ آستان قدس رضوی

مجموعۀ بی‌نظیری شامل 4 هزار نسخه از آثار شیخ بهایی در کتابخانۀ مرکزی آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود که بیشتر آن‌ها، در زمان حیات شیخ توسط خود وی شرح و تصحیح شده و وقف‌نامۀ آن، به دستخط و مهر و امضای شیخ است

صاحب‌خبر -
4 هزار نسخه کتاب خطی از آثار شیخ بهایی در کتابخانۀ آستان قدس رضوی

به گزارش لیزنا بر اساس اعلام روابط ‌عمومی و امور بین‌الملل سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، کارشناس مسئول مخطوطات این سازمان اعلام کرد: بهاء الدین محمد عاملی معروف به شیخ بهایی بیش از 90 کتاب و رساله در سیاست، فقه و حدیث، ریاضی، اخلاق، نجوم، عرفان و تصوف، فقه، مهندسی و هنر و فیزیک نگاشته و اشعار بسیاری نیز به زبان‌های عربی و فارسی از او به یادگار مانده است که بیشتر آن‌ها در کتابخانۀ مرکزی آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود.

سید محمدرضا فاضل هاشمی در این رابطه افزود: بیشتر این آثار که برخی را خود شیخ، شرح و تصحیح کرده، در کتابخانۀ شخصی او نگهداری می‌شده که وی شخصاً آن‌ها را به کتابخانۀ آستان قدس رضوی اهدا کرده و یادداشت وقف با دستخط و مهر و امضای شیخ در این آثار به چشم می‌خورد.

وی به یکی از این نسخه‌ها که خود شیخ بهایی بر آن شرح نگاشته و ابن خاتون شاگرد وی، آن را به فارسی ترجمه و شرح کرده، اشاره کرد و گفت: از جمله نسخه‌های نفیس از آثار شیخ بهایی، کتابیست با عنوان اربعین حدیث معروف به اربعین به زبان عربی به تاریخ کتابت 1010 و وقف سال 1309 شمسی که هرچند عالمان شیعی بسیاری به تألیف اربعین پرداختند، اما این اثر که آن را به نام چهل حدیث نیز خوانده‌اند، از بهترین و معروف‌ترین اربعین‌هاست.

وی به نسخۀ ارزشمند دیگری از آثار این دانشمند نامدار عصر صفوی اشاره کرد و توضیح داد: این اثر با عنوان منتخب تأویلات در تفسیر قرآن کریم  است که در سال 1014 کتابت و در 1067 توسط ابن خاتون عاملی وقف شده است.

وی به معرفی یکی از برجسته‌ترین آثار شیخ بهایی در حوزه علوم و معارف اسلامی پرداخت که در 1017 در اصفهان کتابت شده و تصریح کرد: نام این کتاب مشرق الشمسین و اکسیر السعادتین (یا مجمع النورین و مطلع النیرین) است که مؤلف در آن، با بهره‌گیری از آیات الاحکام و روایات فقهی، به ارائه فقه استدلالی شیعه پرداخته است.

وی از نسخه‌ای یاد کرد که در سال 1027 در مشهد کتابت شده و نادرشاه افشار آن را در سال 1145 وقف کرده است و ادامه داد: عنوان آن، اثنی عشریات خمس است که به رسایل خمس اثنی عشریه و رساله اثنی عشریه نیز معروف است و پیرامون طهارت، نماز، زکات، روزه و حج تألیف شده است.

در پایان، وی، شیخ بهایی را از واقفان عمدۀ آستان قدس رضوی دانست که وقفیات وی، به تألیفاتش محدود نمی‌شود و خاطرنشان کرد: از جمله آثاری که به دستخط وی وقف شده، قرآن‌های منسوب به دستخط امام علی، امام حسن، امام حسین و امام سجاد علیهم‌السلام، به خط کوفی و بر روی پوست آهوست که از طرف شاه عباس صفوی وقف شده و وقف‌نامۀ آن تماما به دستخط شیخ بهایی است و هرکدام از این قرآن‌ها، جزو شاهکارهای هنر اسلامی قرون اولیه به شمار می‌رود.

گفتنی است که بهاءالدین محمدبن حسین بن عاملی، معروف به شیخ بهایی، دانشمند نامدار قرن دهم و یازدهم هجری است. وی در بیست سال آخر عمر خود عنوان شیخ الاسلامی در دربار شاه عباس اول صفوی داشت و در سال ۱۰۳۱ هجری قمری مصادف با 1000 هجری شمسی در اصفهان درگذشت و بر اساس وصیتش، او را در آستان قدس رضوی و در کنار مزار علی بن موسی الرضا(ع) به خاک سپردند.

نظر شما