واعظی توضیح داد: «حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی موضوع جدیدی نیست و 4 سالی که بنده وزیر بودم، همواره جزو سیاست‌ها بود و از آن حمایت کردم.امروز در جلسه هیات دولت در مورد این موضوع بحث و بنا شد استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی را از داخل دولت آغاز کنیم و همه کسانی که در پیام رسان های خارجی حضور داشتند، از پیام رسان های داخلی استفاده کنند.»
با تصمیم جمعی دولت برای استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی، دیروز شاهد کوچ گسترده کانال‌ها و کاربران شاخص تلگرام به پیام رسانهای ایرانی بودیم. صبح دیروز، کانال تلگرامی اسحاق جهانگیری هم نوشت در چارچوب قوانین و مقررات کشور دیگر در این کانال مطلبی منتشر نخواهد کرد. این کانال همچنین خبر داد به یکی از پیام‌رسان‌های داخلی نقل مکان می‌کند.
کانال منتسب به پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار رهبریهم با انتشار پیامی این فضا را ترک کرد و خبر داد که هدفش، حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی و رفع انحصار از پیام‌رسان‌های غیرایرانی است.
اما کوچ شروع شده و روزگار یکه تازی تلگرام درایران به سرآمده و «چالش» خروج از تلگرام مثل دیگر چالش‌های محبوبی که در مدتی کوتاه همه گیر شد، دارد همه‌گیر می‌شود. دیروز سایت خبری مشرق نیوز، خبرگزاری دانشجو، سازمان سنجش، شورای عالی انقلاب فرهنگی، آستان قدس رضوی، سایت جامع امام خمینی(ره)، مجلس خبرگان رهبری و عزت‌ا... ضرغامی به عنوان یکی از اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی هم از این فضا خارج شدند. خبرگزاری‌های مطرح کشور نیز برای خروج قریب‌الوقوع از تلگرام برنامه دارند؛ شاید خبرش امروز برسد یا فردا.
این بار وضع با همه دفعات قبل فرق دارد و شرایط با سال 95 توفیر کرده. در شهریور این سال معاون قضایی دادستان کل کشوراعلام کرد اگر مطلع شویم برخی نهادها در امور اداری‌شان از تلگرام استفاده می‌کنند،علیه آنها اعلام جرم می‌کنیم ولی تقریبا آب از آب تکان نخورد. بهمن 95 اما شخص دادستان کل کشور به عنوان یکی ازاعضای شورای عالی فضای مجازی دست به کارشد و نسبت به استفاده تلگرام برای اطلاع‌رسانی اموری اداری و سازمانی هشدار داد. او مصادیق این اطلاع‌رسانی را نیز اعلام کرد مثل اشتراک‌گذاری اطلاعات سازمانی، اطلاع‌رسانی و انجام امور روابط عمومی که به این ترتیب همه سازمان‌های دولتی مشمول هشدار دادستان می‌شدند. اما بعد از این هم آب از آب تکان نخورد و تلگرام در روابط سازمان‌های دولتی حرف اول را می‌زد. حتی مدارس که تذکر مستقیم گرفته بودند و از اطلاع‌رسانی تکالیف دانش آموزان در بستر تلگرام منع شده بودند، به این تذکر وقعی نگذاشتند.
حالا اما وضع تغییر کرده و کاخ حکومت تلگرام درایران درحال ریزش است؛ پیام‌رسانی که ما ایرانی‌ها 80 درصد کاربران آن را تشکیل می‌دهیم و گردانندگانش را ناخواسته به نان و نوا رسانده‌ایم.
5 شرط؛ شاید امیدی برای خارجی‌ها
لاین، تانگو، واتس آپ، وی چت، گوگل الو، آی مسیج، حتی تلگرام شاید بتوانند بازهم در کشورمان کار کنند، شاید؛ این بسته به خودشان است، بسته به مصلحت‌اندیشی‌شان و این که حاضر باشند بعضی چیزها را به خاطر بعضی چیزهای دیگر فدا کنند.
این داغ‌ترین خبر روزگذشته بود وقتی معاون دادستان کل کشور پنج شرط را که شورای عالی فضای مجازی برای حضور این پیام‌رسان‌های خارجی مصوب کرده، رسانهای کرد. گرفتن مجوز از وزارت ارتباطات، ذخیره و پردازش داده‌های کاربران ایرانی در داخل کشورمان، جلوگیری از دسترسی بیگانگان به این اطلاعات، حفظ حریم خصوصی کاربران و انتخاب یک نماینده رسمی و تام‌الاختیار برای اداره امور و پاسخ به استعلامات مراجع قضایی کشورمان این پنج شرط بود، پنج شرط بعلاوه یک هشدار، هشدار نسبت به اعمال قوانین کیفری علیه پیام‌رسان‌های خارجی که آگاهانه اجازه انتشار محتواهای مجرمانه را می‌دهند، به عنوان معاون جرم.
با این شروط عرصه بر پیام‌رسان‌های خارجی که حاضر به رعایت حقوق کاربران و قوانین ایران نیستند، تنگ شد. مسئولان پیام‌رسان تلگرام هیچ گاه حاضر نشدند سرورهای خود را به ایران منتقل کنند.
روسیه بتازگی تکلیفش را با تلگرام از طریق فیلترینگ روشن کرد و کشورمان نیز همین روزها اقدامی مشابه را انجام خواهد داد، اما باید انصاف داشت که گردانندگان تلگرام نیز چندان رو راست نیستند، بخصوص این که یک پای تلگرام در آمریکا بند است. گفته می‌شود این پیام‌رسان وابسته به یک شرکت آمریکایی به نام قلعه دیجیتال است. دیتا سنتر اصلی تلگرام نیز در حومه سیاتل واقع شده، یک دیتا سنتر که در زمره مراکز فوق سری و امنیتی وابسته به دولت آمریکا به شمار می‌رود.
جنجال پیام‌رسان‌ها
درهیچ جای دنیا پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی آزادانه و بی چارچوب کار نمی‌کنند حتی درکشورهایی که خود را مهد آزادی و سمبل احترام به حقوق شهروندی می‌دانند. مثلا انگلیس زمانی که دریافت درآشوب‌های گسترده لندن، شبکه‌های اجتماعی درحال میدان داری هستند و پلیس را در برخورد با معترضان ناکام می‌گذارند، توییتر و پیام‌رسان بلک بری را به طور ویژه تهدید کرد.
بدبینی‌ها به رسانه‌های اجتماعی اما درفرانسه غلیظ‌تر است و با گفته‌های اخیر امانوئل مکرون، رئیس جمهور پیوندخورده است. مکرون مدعی گسترش اخبارجعلی در این رسانه‌ها وپیگیر تدوین لایحه‌ای برای مبارزه با این جعل‌هاست. درکشور او که یکی از شدیدترین نظارت‌های حکومتی را بر فضای سایبر درجهان دارد همچنین کاربرانی که قوانین را نقض کنند از دسترسی به شبکه‌های اجتماعی محروم می‌شوند. در فرانسه حتی جست‌وجوی برخی عبارات در موتورهای جست‌وجو ممنوع و مسدود است.
و اما در آمریکا شاید کمتر کسی خبر داشته باشد که محدودیت‌های فزاینده‌ای برفضای مجازی اعمال می‌شود تا جایی که هرگونه رفتار معارض با امنیت این کشور در این فضا قابل پیگیری است و به تعبیر ادوارد اسنودن، بزرگ‌ترین رصد اینترنتی جهان در آمریکا انجام می‌شود.
پس راهی که ما می‌رویم، راه آشنایی درجهان است، نه سختگیری است و نه نگاه تنگ نظرانه بلکه یک الزام امنیتی است هم برای ایران و هم برای کاربران. حالا همه جهان جنجالی را که شبکه اجتماعی فیسبوک (که اتفاقا بسیارمحبوب است) ایجاد کرد پیش رو دارند. نام فیسبوک اکنون در دنیا کنار واژه «رسوایی» آورده می‌شود به این علت که این شرکت اطلاعات شخصی بیش از80 میلیون کاربر خود را در اختیار شرکت مشاوره سیاسی کمبریج آنالیتیکا قرارداده است. این شرکت ازاین اطلاعات برای تاثیرگذاشتن بر مبارزات انتخاباتی سال 2016 به نفع دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا استفاده
کرده است.
پس از این رسوایی، مارک زاکربرگ، بنیانگذار فیسبوک هم اشتباهات شرکتش را پذیرفت و هم متعهد شد تغییراتی را اعمال کند تا امکان دسترسی شرکت‌های ثالث به اطلاعات شخصی کاربران سخت‌تر شود. اما آیا واقعا تضمینی وجود دارد؟
دادن پاسخ مثبت به این سوال تقریبا محال است، چون همواره منافع مالی و امنیتی در میان است که راه را بر هر ضمانتی می‌بندند و چون این‌گونه است بیشتر کشورهای پیشرو در حوزه سایبر به تاسیس شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های بومی روی آورده‌اند. روسیه، هند و کره جنوبی از نمونه‌های موفق اجرای این سیاست هستند، اما موفق‌تر از آنها چین است که بعد از بلوکه کردن تلگرام درسال 2015، پیام‌رسان‌های بومی آنچنان جذابی طراحی کرد که عمده چینی‌ها حالا در آنها فعالند مثل وی چت که محبوب‌ترین آنهاست یا کیوکیو که در ایران نیز دارد کم‌کم شناخته می‌شود.
علاج زخم‌هایی که پیام‌رسان‌های خارجی تا به حال به ما زده‌اند نیز مهاجرت حداکثری به پیام‌رسان‌های داخلی است، جایی که لااقل برای کلاهبرداران و سوء‌استفاده گران ناامن است. دیروزحوالی عصر، عبدالصمد خرم‌آبادی معاون دادستان کل کشور در کانال شخصی‌اش در پیام‌رسان سروش درباره این زخم‌ها نوشت، شرحی تاسف‌برانگیز: هم‌اکنون هزاران پرونده مربوط به کلاهبرداری،هتک‌حیثیت و... در بستر تلگرام مفتوح است چون مدیراین شبکه از قوانین کشور تبعیت نمی‌کند و به استعلامات قضایی پاسخ نمی‌دهد. هزاران شاکی نیز که مال وحیثیت‌شان دربستر این پیام‌رسان مورد تعرض قرارگرفته، به‌رغم پیگیری‌های قضایی به حق خود
نخواهند رسید.
مهلت یک هفته‌ای دولت به دستگاه‌ها برای خروج از تلگرام
معاون اول رئیس جمهوری با ابلاغ بخشنامه ای دستگاه های دولتی، قوای سه گانه و نهادهای عمومی غیردولتی را موظف کرد ظرف یک هفته هرگونه فعالیت و ارایه خدمات خود را از طریق پیام‌رسان‌های اجتماعی داخلی انجام دهند و بسترهای لازم در این زمینه را فراهم کنند.
نظر شما