به مناسبت چهل و یکمین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم با نگاهی متفاوت درباره «یک کتاب یک امت» با جمعی از هنرمندان به گفت و گو نشسته ایم، اینبار در پی پاسخ به سوالات به یکی از موفق ترین کارگردان های صنعت سینما رجوع کرده ایم تا مسعود ده نمکی علت چرایی ضعف در پرداخت مفاهیم قرآنی را بیان کند:

پرداخت به مفاهیم قرآنی نیازمند تربیت نیرو است

اگر در سیاست گذاری ها جایی برای تولید آثار قرآنی نباشد، نمی توان تنها تقصیر را به گردن هنرمندان انداخت.

یکی از زیبایی های قرآن کریم، قصه و روایتگری است، مسئله ای که وجه اشتراک عجیبی با سینما دارد، به نظرتان چرا خداوند در قالب داستان عبرت ها را بیان می کند؟

قرآن دارای لایه های مختلفی است  و هر لایه ی آن را بخشی از مخاطب عام متوجه می شود که واضح ترین آن قصه گویی آن است، قرآن برای فراگیری مفاهیم عمیق از زبان تمثیل استفاده کرده تا مخاطب عام در طول تاریخ با درک و فهم های متفاوت از آن بهره مند شوند.

در قصه های قرآنی شباهت نمای آغازی با نمای پایانی، تعلیق، گره افکنی نقطه اوج و در نهایت فرود داستانی، مانند یک سناریوی سینمایی نوشته شده است، که اوج آن در احسن القصص یعنی سوره یوسف دیده می توان ملاحظه کرد، شاید اگر پیامبری  برای تبلیغ فرستاده می شد، سینما را انتخاب می کرد؟

افرادی که به ماهیت تکنولوژی پی نبرده اند و حوزه سینما را به درستی نمی شناسند، چنین حرف هایی را بیان می کنند، پیامبران زبان خودشان را دارند وبه تعبیر دیگر متناسب با زمان خود، بیانشان مشخص می شود، اما اینکه با استفاده از تکنولوژی های مدرن و یا زبان سینما را برای بیان مفاهیم و انتقال رسالت خود انتخاب می کردند به نظرم نوعی تحلیل آبکی و من در آوردی است، روایت های قرآنی، قصه نیست، باز روایت تاریخ است، یعنی قصه پردازی نمی کند بلکه برای عبرت از گذشتگان، احوال آن ها را نقل می کند، واتفاقا در روایات قصه پردازی برای غفلت مردم را تقبیح می کنند و بشر را به سمت واقع گرایی فرا می خواند نه رویا پردازی، البته به این معنا نیست که سینما قابلیت طرح مفاهیم اخلاقی و دینی را نداشته باشد، اما سینما بیشتر به رویا و خیال می پردازد.

آمریکا از ابزار سینما برای تعریف قصه های خود از پیامبران استفاده می کند، خصوصا در چند سال گذشته که به سمت تحریف شخصیت پیامبرانی مانند حضرت نوح(ع)، موسی(ع)، عیسی(ع)، وحتی پیامبر اکرم(ص) رفته است واکنون شخصیت پردازی متفاوتی به دنیا ارائه داده است، چرا ما از ابزار سینما بهره نگرفته ایم؟

رشد و سرعت تکنولوژی در حوزه سینما بسیار زیاد است، به همین خاطر روایت در سینما با استفاده از تکنولوژی های مدرن و جلوه های ویژه بصری وغیره به نوعی مخاطب را هر روز با پدیده های جدید روبه رو می کند، به هر حال می توان گفت که این تکنولوژی و سینما در جامعه ما وارد شده و در حال حاضر جز محدود کشور های صاحب صنعت سینما هستیم، وتا جایی که مقدور و یا پتانسیل سینما اجازه داده است به چنین مفاهیمی پرداخته ایم، اما مشکل اصلی در بخش فیلمنامه است، مطرح کردن مفاهیم دینی و قرآنی در قالب سینما، نیاز مند شناخت عمیق نسبت به مفاهیم آن دارد و از سوی دیگر باید زبان  وفرم سینما را به درستی شناخت، یعنی تثبیت مفاهیم دینی به درام، ما در حوزه دارم پردازی با مشکل مواجه ایم، وضعف های زیادی وجود دارد، این ها نشان دهنده آن است که نیاز به کار و تربیت نیرو وجود دارد

سوال پایانی، به عنوان یک هنرمند به نظرتان دولت جمهوری اسلامی اعم از رسانه ملی و وزارت فرهنگ و ارشاد و غیره چرا مسائل قرآنی دغدغه شان نیست؟

بخش دولتی باید سرمایه گذاری این حوزه را انجام دهد وتولید محتوا کنند واگر در سیاست گذاری  و طراحی ها،جایی برای تولید آثار این چنینی نباشد، نمی توان تنها تقصیر را به گردن هنرمندان انداخت، زیرا پرداخت به مفاهیم تاریخی به دلیل هزینه های زیاد از عهده وتوانایی بخش خصوصی خارج است.

مهدی اسلامی