به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، با گذشت نزدیک به هفت سال از آغاز بحران و با وجود پیروزی های پیاپی نیروهای دولتی بر گروه های معارض تکفیری، سوریه همچنان شاهد درگیری های داخلی است.
به موازات تحولات میدانی، طی یک سال گذشته تلاش‌های دیپلماتیک برای حل بحران سوریه در قالب نشست‌های ژنو و آستانه در جریان بوده است. نشست های ژنو به دلایل مختلف نتوانست به یک راه حل مناسب در این زمینه دست یابد. از مهم‌ترین موانع به نتیجه رسیدن فرآیند صلح در سوریه می‌توان به مداخله نظامی آمریکا در این کشور، پیش‌شرط‌های غیرمنطقی مخالفان در مذاکرات، نبود دیدگاه یکسان در میان گروه های مخالف و اختلافات بنیادین در اهداف بازیگران خارجی اشاره کرد. نشست‌های آستانه اگرچه موفقیت هایی در خصوص کاهش تنش و درگیری در بسیاری مناطق و اقداماتی چون کمک رسانی به مردم نواحی درگیری داشت اما به پایان بحران نیانجامید. رسانه های عربی اخبار و تحلیل هایی را در این ارتباط منتشر ساختند که این گزارش به آن ها می پردازد.
** گفت وگوهای سیاسی برای حل بحران سوریه
تارنمای «اورینت نیوز» سوریه و شبکه خبری «الجزیره» قطر برگزاری چند دور نشست برای حل بحران سوریه و نتایج آن را بررسی کردند.
به نوشته تارنمای اورینت نیوز، طی یک سال اخیر، 13 دور مذاکره درباره بحران سوریه برگزار شد. هفت دور از این مذاکرات در آستانه و پنج نشست در ژنو برگزار شد و یک گردهمایی هم در ریاض صورت گرفت. کارشناسانی که بحران سوریه را دنبال می کنند معتقدند مذاکرات ژنو در مقایسه با مذاکرات آستانه دستاوردی نداشته است. در نتیجه مذاکرات آستانه مناطق تنش و درگیری در سوریه تا حد گسترده ای کاهش یافت. پیش بینی می شود روند آستانه زمینه حل سیاسی بحران سوریه را از راه سیاسی فراهم کند و «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه برای جامعه بین الملل ثابت کند که کلیدهای حل بحران سوریه را در دست دارد.
به نوشته شبکه خبری الجزیره، مذاکرات آستانه در 23 ژانویه سال 2017 میلادی (4 بهمن سال 1395) آغاز و هفتمین دور این مذاکرات در 30 اکتبر ( 8 آبان ماه 1396) برگزار شد. در این مذاکرات بر ضرورت گفت و گوهای غیر مستقیم، آزادی زندانیان، مشخص کردن مناطق کاهش تنش تاکید شد. در دور نخست این مذاکرات که در ژانویه ( 4 و5 بهمن ماه 1395) سال گذشته میلادی برگزار شد، حل سیاسی بحران سوریه مورد توجه قرار گرفت و هیات های روسیه، ایران و ترکیه به عنوان ناظر مذاکرات برای ایجاد سازکارهای اجرایی سازی آتش بس در سوریه به توافق رسیدند. در این مذاکرات کشورهای ناظر مذاکرات روی مذاکره غیرمستقیم میان هیات نظام سوریه و مخالفان توافق کردند.
در بیانیه این دوره از مذاکرات روی این موضوع تاکید شد که بحران سوریه راه حل نظامی ندارد و ضرورت پایبندی به حاکمیت، استقلال و وحدت سرزمینی سوریه مورد توافق قرار گرفت. همچنین در بیانیه این دور از مذاکرات هیات های شرکت کننده مبارزه با داعش و جبهه فتح الشام و جداسازی گروه های مخالفان از تروریست ها را در دستورکار قرار دادند.
در دور دوم مذاکرات که در تاریخ 15 فوریه (15 بهمن سال 1395) برگزار شد از تشکیل گروه کاری سه گانه روسی، ترکی و ایرانی برای نظارت بر آتش بس و تشکیل سازوکارها برای تبادل زندانیان میان نیروهای نظام و مخالفان مسلح سخن به میان آمد. دور سوم مذاکرات هم در 14 مارس (27 بهمن ماه 1395) برگزار شد که در آن روسیه پیشنهاد تدوین قانون اساسی برای سوریه را مطرح کرد. همچنین در این دور از مذاکرات هیات مخالفان مسلح در مذاکرات حضور پیدا نکرد و در بیانیه پایانی آن روی برپایی دور بعد مذاکرات در اوایل می تاکید شد. همچنین در این نشست قرار شد کارشناسان کشورهای ضامن آتش بس نشستی را در ژوئن در تهران برگزار کنند. در بیانیه پایانی این نشست دولت های ضامن آتش بس برای تشکیل کمیته های نظارت بر آتش بس و پیگیری موضوع کمک های انسان دوستانه و تشکیل کمیته بررسی پرونده زندانیان توافق کردند.
دور چهارم مذاکرات آستانه اوایل ماه می (13 و 14 اردیبهشت 1396) برگزار شد. در این مذاکرات برای کاهش مناطق تنش در استان های ادلب، لاذقیه، حلب و بخش هایی از استان های حماة، حمص، درعا، قنیطره و منطقه غوطه شرقی در حومه دمشق توافق حاصل شد. نمایندگان کشورهای ناظر این مذاکرات پیش نویسی را که روسیه برای کاهش مناطق تنش در سوریه پیشنهاد کرده بود امضا کردند. روسیه تاکید کرد این پیشنهاد برای مدت 6 ماه اجرایی می شود و قابل تمدید است اما هیات مخالفان با این توافق مخالفت کرد.
دور پنجم مذاکرات آستانه در روز چهارم جولای ( 13 تیرماه 1396) آغاز شد. در این مذاکرات دولت های ضامن آتش بس نتوانستد برای ترسیم مرزهای کاهش تنش در سوریه به توافق برسند و پس از دو روز مذاکره قرار شد رایزنی هایی در روزهای اول و دوم آگوست (10 و 11 مرداد) در ایران برگزار شود.
دور ششم مذاکرات هم در اواسط سپتامبر (23 شهریور1396 ) در آستانه گشایش یافت. این مذاکرات در شرایطی آغاز شد که مخالفان مدعی بودند نظام سوریه به توافق آتش بس پایبند نبوده است. در این دور از مذاکرات برای ترسیم مرزهای مناطق کاهش تنش که پیش از این اعلام شده بود به ویژه در منطقه ادلب که مورد اختلاف طرف ها بود توافق هایی به دست آمد.
دور هفتم مذاکرات هم در 30 اکتبر (9 آبان ماه1396) شروع شد و میان هیات نظام سوریه و مخالفان مذاکرات غیرمستقیمی صورت گرفت. در این مذاکرات نمایندگان هیات مخالفان سوریه با مقامات فرانسه و اردن دیدار کردند و روسیه از ترکیه خواست تا ثبات را در استان ادلب برقرار سازد.
تارنمای عربی «نون پست» در این باره گزارشی منتشر ساخت که در آن آمده است: بسیاری از تحلیلگران اتفاق نظر دارند مذاکرات آستانه در مقایسه با مذاکرات ژنو موفقیت بیشتری داشته است. در نتیجه مذاکرات آستانه توافق هایی صورت گرفت که جنبه عینی به خود گرفت و در بسیاری از مناطق آتش بس برقرار شده است که با وجود اینکه گاهی نادیده گرفته شد اما بازهم برقرار است.
مذاکرات آستانه و ژنو نوعی از تنش میان آمریکا و روسیه است. روسیه معتقد است که در نتیجه مذاکرات ژنو نمی توان به هدف های راهبردی و سیاسی در سوریه دست یافت. در مذاکرات ژنو تشکیل دولت انتقالی منهای اسد مطرح است و این موضوعی است که منافع روسیه را تهدید می کند. آمریکا هم نقش کارآمدی در مذاکرات ژنو ندارد و این موضوع از نبود راهبردی مشخص از سوی آمریکا در سوریه ناشی می شود. این موضوع سبب شده که روسیه در مذاکرات آستانه نقش مهمی داشته باشد و این مذاکرات را بر خلاف مذاکرات ژنو پیش برد.
** سیر تحولات سوریه به سود دمشق
تارنمای «الحدث» سوریه با اشاره به پیروزی های ارتش سوریه در میدان های نبرد و دست برتر در عرصه نظامی و تاثیر این پیروزی ها در روند مذاکرات سیاسی نوشت: همه می دانند که اوضاع پس از پیروزی ها در نبرد حلب و آزادی این شهر مانند اوضاع پیش از آن نخواهد بود. در این زمینه «ولید المعلم» وزیر امور خارجه سوریه گفت آزادسازی حلب زمینه را برای برگزاری مذاکرات آستانه فراهم کرد. این موضوع سبب فراهم شدن زمینه برای مذاکره شده است و وضعیتی را برگروه های مسلح تحمیل کرده است که آنان با حضور در مذاکرات آستانه تلاش کردند زیان های خود را به پایین ترین سطح برسانند.
همگان می دانند که تحولات عرصه سیاست به طور گسترده ای با تحولات میدان های نبرد در ارتباط است. ترسیم خطوط کلی در میدان های نبرد سبب شد که بسیاری از گروه های سیاسی برای خارج شدن از میدان های نبرد با کمترین هزینه به گزینه سیاسی روی آورند. نزدیک شدن مواضع کنشگران سوریه و نزدیکی دیدگاه روسیه و ترکیه سبب شده تا بسیاری از کشورهای تاثیرگذار در روند بحران سوریه هم از مذاکرات سیاسی استقبال کنند.
الحدث افزود: «محمد بن عبد الرحمن آل ثانی» وزیر امور خارجه قطر از جمله کسانی بود که از حل سیاسی بحران سوریه استقبال کرد و گفت قطر برای نقش آفرینی برای حل سیاسی بحران سوریه و برقراری ثبات در این کشور آمادگی دارد. موفقیت آتش بس موضوع مهمی برای موفقیت روند سیاسی سوریه است و این موضوعی است که «دیمستورا» فرستاده ویژه سازمان ملل در امور سوریه نیز به آن اذعان کرد. با وجود تحرکات جنجالی برخی گروه های مسلح وابسته به اردوگاه آمریکا در جهت به شکست کشاندن روند سیاسی و بر هم زدن آتش بس، بازهم دستاوردهای نشست آستانه برای برقراری آتش بس قابل توجه است. موفقیت مذاکرات آستانه با عکس العمل غربی ها به ویژه آمریکا و کشورهای اروپایی روبرو شده است و این کشورها تلاش کردند در مسیر موفقیت محور مسکو، دمشق، تهران و آنکارا سنگ اندازی کنند. اما در نتیجه پیروزی ها در عملیات حلب روند سیاسی هم پیشرفت کرد. به این ترتیب روند تحولات کنونی، نقشه سیاسی جدید منطقه را ترسیم خواهد کرد و بدون شک واشنگتن و کشورهای اروپایی بزرگترین بازنده آن خواهند بود.
پژوهشم **9278**9279
ایرنا پژوهش، کانالی برای انعکاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و پژوهش های خبری ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearchهمراه شوید.
به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، با گذشت نزدیک به هفت سال از آغاز بحران و با وجود پیروزی های پیاپی نیروهای دولتی بر گروه های معارض تکفیری، سوریه همچنان شاهد درگیری های داخلی است.
به موازات تحولات میدانی، طی یک سال گذشته تلاش‌های دیپلماتیک برای حل بحران سوریه در قالب نشست‌های ژنو و آستانه در جریان بوده است. نشست های ژنو به دلایل مختلف نتوانست به یک راه حل مناسب در این زمینه دست یابد. از مهم‌ترین موانع به نتیجه رسیدن فرآیند صلح در سوریه می‌توان به مداخله نظامی آمریکا در این کشور، پیش‌شرط‌های غیرمنطقی مخالفان در مذاکرات، نبود دیدگاه یکسان در میان گروه های مخالف و اختلافات بنیادین در اهداف بازیگران خارجی اشاره کرد. نشست‌های آستانه اگرچه موفقیت هایی در خصوص کاهش تنش و درگیری در بسیاری مناطق و اقداماتی چون کمک رسانی به مردم نواحی درگیری داشت اما به پایان بحران نیانجامید. رسانه های عربی اخبار و تحلیل هایی را در این ارتباط منتشر ساختند که این گزارش به آن ها می پردازد.
** گفت وگوهای سیاسی برای حل بحران سوریه
تارنمای «اورینت نیوز» سوریه و شبکه خبری «الجزیره» قطر برگزاری چند دور نشست برای حل بحران سوریه و نتایج آن را بررسی کردند.
به نوشته تارنمای اورینت نیوز، طی یک سال اخیر، 13 دور مذاکره درباره بحران سوریه برگزار شد. هفت دور از این مذاکرات در آستانه و پنج نشست در ژنو برگزار شد و یک گردهمایی هم در ریاض صورت گرفت. کارشناسانی که بحران سوریه را دنبال می کنند معتقدند مذاکرات ژنو در مقایسه با مذاکرات آستانه دستاوردی نداشته است. در نتیجه مذاکرات آستانه مناطق تنش و درگیری در سوریه تا حد گسترده ای کاهش یافت. پیش بینی می شود روند آستانه زمینه حل سیاسی بحران سوریه را از راه سیاسی فراهم کند و «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه برای جامعه بین الملل ثابت کند که کلیدهای حل بحران سوریه را در دست دارد.
به نوشته شبکه خبری الجزیره، مذاکرات آستانه در 23 ژانویه سال 2017 میلادی (4 بهمن سال 1395) آغاز و هفتمین دور این مذاکرات در 30 اکتبر ( 8 آبان ماه 1396) برگزار شد. در این مذاکرات بر ضرورت گفت و گوهای غیر مستقیم، آزادی زندانیان، مشخص کردن مناطق کاهش تنش تاکید شد. در دور نخست این مذاکرات که در ژانویه ( 4 و5 بهمن ماه 1395) سال گذشته میلادی برگزار شد، حل سیاسی بحران سوریه مورد توجه قرار گرفت و هیات های روسیه، ایران و ترکیه به عنوان ناظر مذاکرات برای ایجاد سازکارهای اجرایی سازی آتش بس در سوریه به توافق رسیدند. در این مذاکرات کشورهای ناظر مذاکرات روی مذاکره غیرمستقیم میان هیات نظام سوریه و مخالفان توافق کردند.
در بیانیه این دوره از مذاکرات روی این موضوع تاکید شد که بحران سوریه راه حل نظامی ندارد و ضرورت پایبندی به حاکمیت، استقلال و وحدت سرزمینی سوریه مورد توافق قرار گرفت. همچنین در بیانیه این دور از مذاکرات هیات های شرکت کننده مبارزه با داعش و جبهه فتح الشام و جداسازی گروه های مخالفان از تروریست ها را در دستورکار قرار دادند.
در دور دوم مذاکرات که در تاریخ 15 فوریه (15 بهمن سال 1395) برگزار شد از تشکیل گروه کاری سه گانه روسی، ترکی و ایرانی برای نظارت بر آتش بس و تشکیل سازوکارها برای تبادل زندانیان میان نیروهای نظام و مخالفان مسلح سخن به میان آمد. دور سوم مذاکرات هم در 14 مارس (27 بهمن ماه 1395) برگزار شد که در آن روسیه پیشنهاد تدوین قانون اساسی برای سوریه را مطرح کرد. همچنین در این دور از مذاکرات هیات مخالفان مسلح در مذاکرات حضور پیدا نکرد و در بیانیه پایانی آن روی برپایی دور بعد مذاکرات در اوایل می تاکید شد. همچنین در این نشست قرار شد کارشناسان کشورهای ضامن آتش بس نشستی را در ژوئن در تهران برگزار کنند. در بیانیه پایانی این نشست دولت های ضامن آتش بس برای تشکیل کمیته های نظارت بر آتش بس و پیگیری موضوع کمک های انسان دوستانه و تشکیل کمیته بررسی پرونده زندانیان توافق کردند.
دور چهارم مذاکرات آستانه اوایل ماه می (13 و 14 اردیبهشت 1396) برگزار شد. در این مذاکرات برای کاهش مناطق تنش در استان های ادلب، لاذقیه، حلب و بخش هایی از استان های حماة، حمص، درعا، قنیطره و منطقه غوطه شرقی در حومه دمشق توافق حاصل شد. نمایندگان کشورهای ناظر این مذاکرات پیش نویسی را که روسیه برای کاهش مناطق تنش در سوریه پیشنهاد کرده بود امضا کردند. روسیه تاکید کرد این پیشنهاد برای مدت 6 ماه اجرایی می شود و قابل تمدید است اما هیات مخالفان با این توافق مخالفت کرد.
دور پنجم مذاکرات آستانه در روز چهارم جولای ( 13 تیرماه 1396) آغاز شد. در این مذاکرات دولت های ضامن آتش بس نتوانستد برای ترسیم مرزهای کاهش تنش در سوریه به توافق برسند و پس از دو روز مذاکره قرار شد رایزنی هایی در روزهای اول و دوم آگوست (10 و 11 مرداد) در ایران برگزار شود.
دور ششم مذاکرات هم در اواسط سپتامبر (23 شهریور1396 ) در آستانه گشایش یافت. این مذاکرات در شرایطی آغاز شد که مخالفان مدعی بودند نظام سوریه به توافق آتش بس پایبند نبوده است. در این دور از مذاکرات برای ترسیم مرزهای مناطق کاهش تنش که پیش از این اعلام شده بود به ویژه در منطقه ادلب که مورد اختلاف طرف ها بود توافق هایی به دست آمد.
دور هفتم مذاکرات هم در 30 اکتبر (9 آبان ماه1396) شروع شد و میان هیات نظام سوریه و مخالفان مذاکرات غیرمستقیمی صورت گرفت. در این مذاکرات نمایندگان هیات مخالفان سوریه با مقامات فرانسه و اردن دیدار کردند و روسیه از ترکیه خواست تا ثبات را در استان ادلب برقرار سازد.
تارنمای عربی «نون پست» در این باره گزارشی منتشر ساخت که در آن آمده است: بسیاری از تحلیلگران اتفاق نظر دارند مذاکرات آستانه در مقایسه با مذاکرات ژنو موفقیت بیشتری داشته است. در نتیجه مذاکرات آستانه توافق هایی صورت گرفت که جنبه عینی به خود گرفت و در بسیاری از مناطق آتش بس برقرار شده است که با وجود اینکه گاهی نادیده گرفته شد اما بازهم برقرار است.
مذاکرات آستانه و ژنو نوعی از تنش میان آمریکا و روسیه است. روسیه معتقد است که در نتیجه مذاکرات ژنو نمی توان به هدف های راهبردی و سیاسی در سوریه دست یافت. در مذاکرات ژنو تشکیل دولت انتقالی منهای اسد مطرح است و این موضوعی است که منافع روسیه را تهدید می کند. آمریکا هم نقش کارآمدی در مذاکرات ژنو ندارد و این موضوع از نبود راهبردی مشخص از سوی آمریکا در سوریه ناشی می شود. این موضوع سبب شده که روسیه در مذاکرات آستانه نقش مهمی داشته باشد و این مذاکرات را بر خلاف مذاکرات ژنو پیش برد.
** سیر تحولات سوریه به سود دمشق
تارنمای «الحدث» سوریه با اشاره به پیروزی های ارتش سوریه در میدان های نبرد و دست برتر در عرصه نظامی و تاثیر این پیروزی ها در روند مذاکرات سیاسی نوشت: همه می دانند که اوضاع پس از پیروزی ها در نبرد حلب و آزادی این شهر مانند اوضاع پیش از آن نخواهد بود. در این زمینه «ولید المعلم» وزیر امور خارجه سوریه گفت آزادسازی حلب زمینه را برای برگزاری مذاکرات آستانه فراهم کرد. این موضوع سبب فراهم شدن زمینه برای مذاکره شده است و وضعیتی را برگروه های مسلح تحمیل کرده است که آنان با حضور در مذاکرات آستانه تلاش کردند زیان های خود را به پایین ترین سطح برسانند.
همگان می دانند که تحولات عرصه سیاست به طور گسترده ای با تحولات میدان های نبرد در ارتباط است. ترسیم خطوط کلی در میدان های نبرد سبب شد که بسیاری از گروه های سیاسی برای خارج شدن از میدان های نبرد با کمترین هزینه به گزینه سیاسی روی آورند. نزدیک شدن مواضع کنشگران سوریه و نزدیکی دیدگاه روسیه و ترکیه سبب شده تا بسیاری از کشورهای تاثیرگذار در روند بحران سوریه هم از مذاکرات سیاسی استقبال کنند.
الحدث افزود: «محمد بن عبد الرحمن آل ثانی» وزیر امور خارجه قطر از جمله کسانی بود که از حل سیاسی بحران سوریه استقبال کرد و گفت قطر برای نقش آفرینی برای حل سیاسی بحران سوریه و برقراری ثبات در این کشور آمادگی دارد. موفقیت آتش بس موضوع مهمی برای موفقیت روند سیاسی سوریه است و این موضوعی است که «دیمستورا» فرستاده ویژه سازمان ملل در امور سوریه نیز به آن اذعان کرد. با وجود تحرکات جنجالی برخی گروه های مسلح وابسته به اردوگاه آمریکا در جهت به شکست کشاندن روند سیاسی و بر هم زدن آتش بس، بازهم دستاوردهای نشست آستانه برای برقراری آتش بس قابل توجه است. موفقیت مذاکرات آستانه با عکس العمل غربی ها به ویژه آمریکا و کشورهای اروپایی روبرو شده است و این کشورها تلاش کردند در مسیر موفقیت محور مسکو، دمشق، تهران و آنکارا سنگ اندازی کنند. اما در نتیجه پیروزی ها در عملیات حلب روند سیاسی هم پیشرفت کرد. به این ترتیب روند تحولات کنونی، نقشه سیاسی جدید منطقه را ترسیم خواهد کرد و بدون شک واشنگتن و کشورهای اروپایی بزرگترین بازنده آن خواهند بود.
پژوهشم **9278**9279
ایرنا پژوهش، کانالی برای انعکاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و پژوهش های خبری ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearchهمراه شوید.
نظر شما