به گزارش ایسنا، دکتر مهدی رحمانی، دبیر اجرایی مسابقه ملی فناوری نانو در یادداشتی که با عنوان "جشنواره ملی حرکت؛ فرصتی برای توسعه فناوری، نوآوری و کسب‌وکارهای دانش‌بنیان" در اختیار ایسنا قرار داده، آورده است: "جشنواره ملی حرکت، ویژه انجمن‌های علمی دانشجویی است که با تأکید بر هم‌افزایی، به منظور تکثیر ایده‌های خلاق و ایجاد انگیزه و نشاط در انجمن‌های علمی دانشجویی، حمایت، تقویت و ترویج فرهنگ و اخلاق علمی در دانشگاه‌های کشور، تقویت روحیه و بنیه علمی دانشجویان مستعد و توانمند و فراهم آوردن زمینه‌های مناسب برای فعالیت‌های جمعی علمی، همچنین بهره‌مندی از توانمندی و خلاقیت دانشجویان در تحقق توسعه علمی و نهضت تولید علم و جنبش نرم‌افزاری؛ همه ساله توسط اداره کل فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و با همکاری دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی کشور، پژوهشگاه‌ها و سایر مراکز علمی با حمایت دستگاه‌ها و سازمان‌های دولتی و غیردولتی به میزبانی یکی از دانشگاه‌های کشور برگزار می‌شود. دهمین جشنواره ملی حرکت انجمن‌های علمی دانشجویی دانشگاه‌های سراسر کشور در تاریخ 5 الی 7 دی ماه 1396 در نمایشگاه بین‌المللی شهر کرمانشاه به میزبانی دانشگاه رازی کرمانشاه برگزار شد.

انجمن‌های علمی دانشجویی دانشگاه‌های سراسر کشور شرکت‌کننده در جشنواره ملی حرکت در حوزه‌های پژوهش، کارآفرینی، تألیف و ترجمه کتاب، نشریه علمی دانشجویی، مسابقات علمی دانشجویی، اختراع، ابتکار و نوآوری، فعالیت‌های آموزشی و فعالیت‌های ترویجی با هم به رقابت می‌پردازند.

پیش از برگزاری مرحله ملی جشنواره حرکت، انجمن‌های علمی هر دانشگاه، در قالب جشنواره حرکت دانشگاهی به رقابت می‌پردازند و بر اساس فعالیت و عملکرد سالانه خود، ارزیابی و رتبه‌بندی می‌شوند و انجمن‌های برگزیده فرصت حضور در جشنواره ملی حرکت را کسب می‌کنند.

از آنجا که این جشنواره در تلاش است تا مبدأ حرکتی نوین برای سازماندهی فعالیت‌های علمی، شکوفایی استعدادهای شگرف جوان خلاق و اندیشمند ایرانی، ارتقای موقعیت و اندیشه‌های کمال‌جویی ایرانی، ایجاد فردایی بهتر، ایرانی آبادتر و آزادتر در پرتو اراده‌ و استعدادهای جامعه دانشجویی کشور باشد، اهتمام بیش از پیش نسبت به خروجی و دستاوردهای این جشنواره و سایر رقابت‌های انجمن‌های علمی دانشجویی و تلاش برای حمایت همه‌جانبه ملی از نهادهای دانشجویی امری ضروری است.

انجمن‌های علمی دانشجویی به یمن استقرار در دانشگاه‌ها که مراکز اصلی و قلب تپنده تولید فکر و علم کشور هستند و با برخورداری از نیروی انسانی جوان، پرانرژی، مشتاق، خلاق، نوآور و داشتن مشاوره و پشتیبانی فکری و تجربه اساتید فعال، پرتلاش و مصمم، ظرفیت بالایی برای تبدیل علم به فناوری و نوآوری در جامعه دارند.

انجمن‌های علمی دانشجویی امکانی است برای تمرین داوطلبانه فعالیت‌های علمی در قالب کارِ گروهی؛ دانشجویان با اهداف علمی و تخصصی گرد هم می‌آیند و با فعالیت در انجمن‌های علمی ضمن ترویج و تعمیق فضای علمی در دانشگاه‌ها، زمینه رشد خود را نیز فراهم می‌آورند.

فعالان انجمن‌های علمی دانشجویی در جریان فعالیت انجمنی، توانمندی‌هایی از قبیل مهارت کارِ گروهی، مهارت تبدیل ایده به عمل، مهارت ارتباط، مهارت مدیریت و اجرا، مهارت تامین هزینه‌های مالی، مهارت هم‌اندیشی، آزاداندیشی و تفکر انتقادی را کسب می‌کنند.

چنین توانمندی‌ها و مهارت‌هایی است که خروجی دانشگاه‌ها را در عمل شایسته‌تر و توانمندتر می‌کند.

بر اساس آمار منتشر شده اداره کل فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، تا پایان شهریور ماه 1396، تعداد 9388 انجمن علمی دانشجویی در دانشگاه‌های کشور ثبت شده است که به تفکیک نوع دانشگاه این انجمن‌ها عبارتند از 3142 دانشگاه دولتی غیر ستادی، 2578 دانشگاه پیام نور، 2178 دانشگاه علمی کاربردی، 736 دانشگاه غیر انتفاعی، 398 دانشگاه فرهنگیان و 356 دانشگاه فنی‌وحرفه‌ای بوده است.

وجود چنین ظرفیت چشمگیر از گروه‌های متشکل از جوانان داوطلب تحصیل کرده و علاقه‌مند متخصص در حوزه‌های خاص علمی که می‌توانند نقشی موثر در رفع بسیاری از مشکلات جامعه ایفا کنند، لزوم توجه و عزم و اراده ملی برای حمایت از انجمن‌های علمی دانشجویی را انکارناپذیر می‌کند.

قریب به 9400 تیم دانشجویی که هر کدام حداقل 7 عضو دارد، باعث ورود و تمرکز حداقل 66 هزار نفر بر نیازها و مشکلات جامعه و استفاده بهینه و به موقع از ظرفیت نیروی انسانی تحصیل‌کرده می‌شود.

به کارگیری به موقع توانایی‌های چنین جمعیتی از نیروی دانشجوی داوطلب و علاقه‌مند، مانع از دست رفتن توان کار، تجمع نیروی انسانی جویای کار پس از فراغت از تحصیل، سوختن بسیاری از نیازهای شغلی به دلیل نبود نیروی انسانی مناسب، ایجاد رقابت سنگین و ناعادلانه برای کسب فرصت‌های شغلی موجود، سوختن فرصت‌های شغلی مورد علاقه دانشجویان به دلیل موکول کردن کسب شغل به پس از فراغت از تحصیل خواهد شد.

استفاده صحیح از این ظرفیت در گام اول، نیازمند هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی عملیاتی، کاربردی و آینده‌نگرانه و تخصیص حمایت‌های مناسب از سوی نهادهای متولی و مسئول تأمین و تربیت نیروی انسانی مورد نیاز جامعه مانند وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، معاونت علمی‌وفناوری ریاست‌جمهوری، وزارت رفاه، کار و امور اجتماعی، وزارت ورزش و جوانان و همچنین دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی و سپس نیازمند هدف‌گذاری و برنامه‌های حمایتی سازمان‌ها، شرکت‌ها و صنایع نیازمند و متقاضی نیروی انسانی برای هدایت بهینه این نیروی عظیم انسانی به سمت مشکلات و نیازهای جامعه و صنعت است.

انجمن‌های علمی دانشجویی با برخورداری از حمایت‌های مناسب می‌توانند فرصتی برای تمرین و تبدیل‌شدن به کانون‌های اصلی اقتصاد دانش‌بنیان مقاومتی باشند.

روحیه‌ای که در انجمن‌های علمی دانشجویی حاکم است، چنان است که باعث می‌شود فعالان انجمنی بی‌آن‌که انتظار دستمزد یا درآمدی داشته باشند، با انگیزه‌ای مضاعف، به هر گوشه و کنار برای کشف معلومات جدید و مبتنی بر آموخته‌های علمی خود سرک بکشند و مشکلات جامعه و صنعت را کنکاش کنند. این روحیه است که می‌تواند آغازگر تلاش برای حل داوطلبانه سریع و جهادی بسیار از مشکلات دشوار جامعه باشد؛ مشکلاتی که چه بسا حل آن‌ها در شرایط عادی نیازمند صرف زمان و هزینه دوچندان است.

انجمن‌های علمی دانشجویی، به دلیل عطش فراوان برای فراتر رفتن از فضای آموزشی تئوری دانشگاه، تلاش فراوان و خودجوش برای برقراری ارتباط با فضای خارج از دانشگاه، به‌ویژه جامعه و صنعت که در واقع مشتری اصلی علم و فناوری هستند، دارند و این موضوع باعث می‌شود که این انجمن‌ها، ظرفیت بالایی برای کاهش فاصله بین دانشگاه و صنعت و خلق فناوری‌های مورد نیاز جامعه و صنعت داشته باشند.

تمرکز بر ارتباط انجمن‌های علمی با نهادهای خارج از دانشگاه و تحلیل و هدایت این روابط با برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری صحیح، می‌تواند منجر به شکل‌گیری کانال‌های مطمئن و سودآور بین دانشگاه و صنعت در قالب شرکت‌های دانش‌بنیان، تیم‌های تحقیقاتی و پژوهشی دانشگاهی، تشکیل سیستم‌های نوآوری باز، تشکیل واحدهای R&D دانشگاهی شرکت‌ها و صنایع، ارتقا و آموزش به‌روز کارمندان صنایع و شرکت‌ها توسط دانشگاه‌ها و به‌روز رسانی فناوری تولید و خدمت آنها شود.

این اقدام، علاوه بر قطع وابستگی خارجی کشور و افزایش تولید ملی، تولید ثروت برای دانشجو، استاد و دانشگاه را نیز به همراه دارد که خود منجر به اشتغال‌زایی و قطع وابستگی دانشگاه به بودجه دولتی و بیت‌المال می‌شود.

این صرفه‌جویی در بودجه، فرصت‌های سرمایه‌گذاری در حوزه‌های جدید را افزایش می‌دهد و باعث افزایش اشتغال‌زایی، تولید ثروت و نوآوری و به‌روز رسانی محصولات، تولیدات و خدمات مبتنی بر نیاز روز جامعه می‌شود.

با چنین زاویه نگرشی، جشنواره حرکت و سایر مسابقات و رقابت‌های انجمن‌های علمی باید فرصت و انگیزه‌ای باشند برای حرکت جامعه دانشگاهی و دانشجویی به سمت تولید ثروت و رفع نیازهای جامعه با کمک علم و فناوری که همان هدف اصلی تحصیل و کسب دانش است.

علاوه بر طراحی رقابت‌های هدفمند، ترسیم مسیر حرکت و فعالیت انجمن‌ها با نگاه به آینده و تنظیم و تدوین آیین‌نامه‌ها و قوانین اجرایی و حمایتی نیز در جهت نیل به این هدف لازم و ضروری است.

با جهت‌دهی رقابت‌های انجمنی به سمت ایده بازارها، ارائه راهکارهای نوآورانه و فناورانه، استارتاپ‌ها و تولید و تجاری‌سازی پروتوتایپ‌ها، بسترهای سرمایه‌گذاری و جذب سرمایه‌گذار و خرید و فروش فناوری در محیط‌های دانشگاهی افزایش می‌یابد و مداخله و حضور مراکز علمی در تولید ثروت نیز افزایش می‌یابد.

خوشبختانه تجربه‌های موفقی در بعضی دانشگاه‌ها و همچنین در ستادهای توسعه فناوری معاونت علمی‌وفناوری ریاست‌جمهوری در این حوزه وجود دارد که باید این تجربه‌ها با سرعت بیشتری به تمامی دانشگاه‌ها منتقل شود و مبنای عمل تمامی دانشگاه‌ها و به‌ویژه انجمن‌های علمی قرار گیرند.

حمایت و همراهی ستادهای توسعه فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و همچنین معاونت پژوهش و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در عملکرد و دستاوردهای انجمن‌های علمی دانشجویی و بازدهی آنها بسیار موثر است.

یکی از ضعف‌های ساختاری موجود که اثر منفی بر عملکرد و خروجی فعالیت‌های انجمن‌های علمی داشته است، مدیریت انجمن‌های علمی دانشجویی توسط معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه‌ها است.

اگرچه فعالیت انجمن‌های علمی می‌تواند بار فرهنگی نیز داشته باشد، اما بر خلاف تشکل‌های دانشجویی و کانون‌های فرهنگی، فعالیت‌های انجمن‌های علمی غالباً به صورت علمی، پژوهشی و فناوری است که سنخیت بیشتری با حوزه معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه دارد.

لذا قرار دادن انجمن‌های علمی و تشکل‌ها و کانون‌های فرهنگی، در یک حوزه آن هم حوزه فرهنگی منجر به عدم استفاده از حداکثر توان انجمن‌ها و رکود روزافزون آنها می‌شود.

قرار گرفتن انجمن‌های علمی در حوزه معاونت پژوهش و فناوری امکان ارتقای بیشتر انجمن‌ها و شکوفایی ظرفیت‌های بالقوه آنها را فراهم می‌کند.

انجمن‌های علمی می‌توانند به عنوان بازوهای اجرایی حوزه پژوهش، فرصت خوبی برای تبدیل علم به عمل در اختیار دانشگاه‌های کشور قرار دهند و نیروی انسانی مستعد و علاقمند و داوطلب را در اختیار پژوهش و فناوری کشور قرار داده و برای آینده کشور تربیت کند.

علاوه بر این، عامل دیگری که نقش منفی در عملکرد انجمن‌ها دارد، نگاه دانشگاه‌ها به انجمن‌های علمی به عنوان گروه‌های مزاحم و مصرف کننده و نادیده گرفتن قابلیت‌های آنهاست.

حال آن‌که اگر سیاست‌ها و رویکردهای دانشگاه‌ها در قبال انجمن‌های علمی به نحوی باشد که بودجه‌ای که در اختیار انجمن قرار می‌گیرد به عنوان حمایت و جهت تولید درآمد و ثروت توسط انجمن باشد و سالانه نیز انجمن‌ها از نظر درآمدزایی ارزیابی و مقایسه شوند، می‌تواند انگیزه و هدایتی باشد برای تولید ارزش افزوده توسط انجمن‌ها.

فضای دانشگاه‌ها باید به نحوی باشد که دانشجویان از همان بدو ورود به دانشگاه، جذب انجمن‌های علمی شوند و از همان ابتدای شروع کسب علم و دانش و در کنار آن اصول و ادبیات کسب و کار و اشتغال را نیز فرا گیرند و با قرار گرفتن در فضای واقعی و تمرینی کسب‌وکار از طریق بستر ایجادشده توسط انجمن‌های علمی و تحت شاکله حقوقی دانشگاه، شغل و حرفه مورد علاقه خود را تجربه کنند و اشتغال خود را تضمین کنند؛ چراکه دانشجویان بعد از فراغت از تحصیل نه تنها حمایت حقوقی دانشگاه را از دست خواهند داد و به عنوان یک فارغ‌التحصیل با شاکله حقیقی باید به دنبال کار بگردند، بلکه هیچ نهاد، سازمان و یا شرکتی هم منتظر نخواهد بود که دانش‌آموخته بی‌تجربه‌ای را جذب کند.

انجمن‌های علمی دانشجویی با طراحی برنامه‌های قوی و هدف‌گذاری صحیح می‌توانند فرصت‌های مناسبی برای تمرین تیم‌سازی، تقویت روحیه کار گروهی، تقویت حل علمی چالش‌ها و مشکلات، تقویت قدرت تحلیل اقتصادی، تقویت درآمدزایی و تشکیل گروه‌های کاری قوی فراهم کنند که تاثیر زیادی بر شکل‌گیری کسب‌وکارهای مبتنی بر دانش و ایجاد اشتغال دارد.

در این میان نقش حمایتی دولت که می‌تواند از طریق وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و همچنین معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری اعمال شود، در شکوفایی هرچه بیشتر انجمن‌های علمی دانشجویی موثر است.

با چنین رویه‌ای، حمایت‌های زیر از انجمن‌های علمی دانشجویی برای توسعه اقتصاد دانش بنیان مقاومتی پیشنهاد می‌شوند:

-حمایت‌ها و تخفیف‌های مالیاتی برای شرکت‌های دانشجومحور

-سپردن پروژه‌های کوچک شرکت‌ها و سازمان‌ها به تیم‌های دانشجویی مستعد

-حمایت از راه‌اندازی کسب‌وکارهای دانشجویی در دانشگاه‌ها

-برنامه‌ریزی برای توسعه ساختار انجمن‌های علمی با توجه به ظرفیت‌های آنها و نیاز جامعه

-حمایت بیشتر دانشگاه از فعالیت‌های انجمنی با در نظر گرفتن تشویق‌های مختلف برای جذب مشارکت بیشتر دانشجوها در این حوزه

-جهت‌دهی به برنامه‌های آموزشی دانشگاه‌ها بر مبنای خروجی و نتیجه محور بودن عملکرد دانشجویان و اساتید به جای تاکید بر کلاس درس، نمره و آزمون

-تغییر رویه دانشگاه‌ها از حالت کسب علم برای رسیدن به اشتغال که منجر به تربیت نیروی انسانی ناتوان و کارمند صفت می‌شود، به حالت شناسایی اشتغال و فرصت‌های شغلی و کسب علم برای توسعه کسب‌وکار و درآمد که نیروی انسانی را خلاق و نوآور و کارآفرین تربیت می‌کند.

-تمرکز برنامه‌های کارآفرینی دانشگاه بر ظرفیت‌های انجمن‌های علمی و طراحی برنامه‌های کاربردی برای خلق کسب‌وکارهای مبتنی بر نیاز جامعه

-تشکیل صندوق سرمایه‌گذاری دانش‌بنیان دانشجویی با درآمدهای حاصل از کار دانشجویی برای حمایت از برنامه‌های کسب‌وکار و نیازهای آینده زندگی دانشجویان

-تمرکز بر آموزش‌های تجاری‌سازی، کسب‌وکار، طرح‌های کسب‌وکار، مدل‌های کسب‌وکار، برندینگ، پتنت، فناوری، حسابداری، مدیریت، اصول و رفتار سازمانی و مسائل حقوقی کسب‌وکار برای افزایش توان علمی و اجرایی اشتغال دانشجویان

-ایجاد بنگاه‌های کاریابی در دانشگاه‌ها جهت شناسایی و تربیت نیروی انسانی مستعد و مناسب برای حرفه‌های مختلف و معرفی به شرکت‌ها، صنایع و جامعه و همچنین شناسایی و جذب پروژه‌های مختلف به سمت تیم‌های کسب‌وکار دانشگاهی

-تمرکز هزینه‌های دانشگاه بر درآمدهای حاصل از فعالیت دانشجویان و اساتید

-ارائه خدمات و پاداش‌های ویژه به دانشجویان و اساتید در ازای درآمدزایی درون دانشگاهی

-تنظیم شاخص‌های ارزیابی اساتید، دانشجویان و کارمندان دانشگاه بر پایه فعالیت‌های انجام شده برای درآمدزایی و اشتغال و بیشتر مبتنی بر دانش

-ایجاد فضای رقابتی سالم بین دانشگاه‌های کشور بر پایه تلاش برای تولید ثروت

انتهای پیام