به گزارش خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان: پس از ورود فناوری های نوین به بازار ارتباطات، بتدریج دامنه دیدارها و رفت و آمدهای خانوادگی، دوستانه و فامیلی تبدیل به فرصت های گپ و گفت کوتاهی شده که در فضای مجازی شکل می گیرند.

یعنی اگرچه تا چند سال قبل نوروز و تعطیلات ان فرصتی بود تا پس از یک سال دغدغه و مشغولیت صله رحم به جای آورده و دیدارها را تازه کنیم، متاسفانه با ورود شبکه های اجتماعی و نرم افزارهای موبایلی تبریک های سال نو و صله رحم های ما نیز بعضاً مجازی شده که قطعاً آثار و عواقب سوئی را دامنگیر سبک زندگی اسلامی ایرانی ما خواهد کرد.

از این رو، به مناسبت فرا رسیدن نوروز و در بررسی این پدیده و آثار آن با سید علیرضا آل داوود، پژوهشگر رسانه و فضای مجازی به گفت وگو پرداخته ایم که مشروح آن به حضورتان تقدیم می شود:

به عنوان نخستین سوال بفرمایید که صله رحم های مجازی و اکتفا کردن به شبکه های اجتماعی مانند تلگرام و اینستاگرام یا سایر نرم افزارهای پیام رسان برای جویا شدن احوال و یا تبریک عید به اقوام چه آسیب هایی را در پیش دارد؟

ابتدا لازم می دانم مقدمه ای را پیش از پاسخ بیان کنم. متاسفانه، نمره سواد رسانه ای مردم ما در یک پژوهش کشوری 12 از 100 بوده است که این موضوع بیانگر میزان آسیب زا بودن این فضا برای مردم به ویژه جوانان است.

البته فضای مجازی فرصت های بی نظیری برای گسترش فرهنگ انقلاب اسلامی، اقتصادهای خلاق و دانش بنیان، گسترش علم و تکنولوژی، کاهش آلودگی هوا، تسهیل در زندگی روزمره مردم، شفافیت و ...  دارد اما به دلیل اشراف کامل کشورهای غربی روی این تکنولوژی، ما فقط مصرف کننده این محصول هستیم! و این درحالی است که امروز فضای مجازی یک بستر بسیار خطرناک برای ایجاد جنگ های سایبری، جنگ های اعتقادی و ایجاد جنبش های اجتماعی به منظور براندازی حکومت های مستقل و مذهبی در سطح دنیا است و این تاثیر به حدی است که کسی امروزه نمی تواند آن را نادیده بگیرد.

به عنوان مثال آمریکا که خود صاحب اینترنت دنیاست و آژانس امنیت ملی این کشور اینترنت را مدیریت می کند از سال 1991 با دلایل امنیتی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی، اعتقادی و اجتماعی شبکه زیرساخت ملی اطلاعات خود را به نام NII راه اندازی کرده و اجازه نداده است فرهنگ معارض با فرهنگ مدنظر حاکمانش به آن کشور نفوذ کند.

کشورهای دیگر نظیر کره جنوبی، انگلستان، آلمان، ژاپن، استرالیا، چین و روسیه نیز همین مدل را برای کشورشان پیاده و از نفوذ و تهاجم فرهنگ معارض با فرهنگ اصیلشان تا حد زیادی جلوگیری کرده اند.

این ارزش ها، هنجار ها و فرهنگ ها در کشورهای مختلف اگر دستخوش تهاجم و نفوذ واقع شوند می توانند آسیب ها و تهدیدات فراوانی را برای جوامع به وجود بیاورند که گاهی این تهدیدات می تواند به از بین رفتن و نابودی یک تمدن و فرهنگ چندین هزار ساله نیز منجر شود.

حال با میزان دشمنی ای که کشورهای غربی با اسلام و بخصوص تشیع دارند ما شاهد بمباران شدید فرهنگ ایرانی اسلامی در این فضای مجازی رهاشده، بی قانون و بی ضابطه هستیم که متاسفانه جریان نفوذ در داخل کشور نیز با سیاسی کاری مانع این نفوذ فرهنگی شده است و شاهدیم تلگرام که مدیریت آن صد در صد با بدخواهان انقلاب اسلامی است بیش از 40 میلیون نفر از مردم ما را در خودش شبکه سازی کرده و بهمنی از گزاره های ناسالم، خطرناک، منفی، ضدانقلاب و ضددین را روی افکار مردم ما فرود آورده است.

حال که تعطیلات عید نوروز نیز فرا رسیده میزان استفاده از این پیام رسان آلوده و شبکه اجتماعی اینستاگرام بیشتر نیز می شود که باید با در نظر گرفتن اصول سواد رسانه ای از استفاده بیهوده، اسراف گونه و بی هدف در این پیام رسان و شبکه اجتماعی به جد پرهیز شود، چراکه استفاده بیش از اندازه از این سرویس ها می تواند منجر به آسیب های جدی جسمی و روحی روانی در افراد شود.

همچنین، باید در نظیر داشته باشیم ارتباط مجازی به هیچ عنوان نمی تواند جایگزین ارتباط رودررو در فضای حقیقی شود که این یعنی انتقال احساس و عاطفه در این فضا و توسط سرویس هایش اتفاق نمی افتد و این موضوع منجر به ایجاد شکاف میان پدر و مادر با فرزند و دیگر اعضای خانواده و فامیل می شود.

با این تفاصیل حضور در این فضا وقت گذرانی است یا صله رحم؟

متاسفانه وقت گذرانی های بیهوده، چت های طولانی و بی هدف، خواندن هزاران مطلب بی فایده، ناقص، بدون منبع و بعضا تا 90 درصد دروغ و شایعه نیز انسان را با یک اختلال روانشناختی جدی مانند درماندگی آموخته شده روبرو می کند.

همچنین، اگر این ارتباطات آنلاین به وابستگی منجر شود پس از مدتی به دلیل شکننده بودن اینگونه روابط به شکست عاطفی منجر می شود که این شکست می تواند اختلال روانشناختیِ ضد اجتماع را در فرد به وجود بیاورد در حالی که در دنیای حقیقی وقتی افراد در کنار یکدیگر با رعایت حریم و حیا رفتار و تعامل می کنند، دچار هیچ یک از این اختلالات خطرناک نخواهند شد.

علاوه بر این، آموزه های دینی و اعتقادی ما نسبت به صله رحم بسیار تاکید می کند و حتی تصریح دارد که آن لحظات و ساعات جزء عمر آدمی محسوب نمی شود و این در حالی است که برخی فکر می کنند صله رحم با روابط مجازی اتفاق می افتد که ابدا چنین چیزی نیست؛ صله رحم به زبان ساده یعنی دیدار حضوری و باخبر شدن از احوالات یکدیگر که این احوالپرسی ها می تواند خیلی وقت ها مشکل گشا و یا حمایتی باشد و این نوعی مهربانی کردن در حق یکدیگر است که در فضای مجازی عینیت نمی یابد.