خبرگزاری فارس- گروه اقتصادی- فاطمه بیات؛ اخیراً بحث پیوستن به کنوانسیون UPOV (union of new plant variety protection) یا همان کنوانسیون بین‌المللی حمایت از ارقام جدید گیاهی در مجلس مطرح و در کمیسیون کشاورزی نیز تأیید شده است. نگرانی‌های زیادی ازجمله پایمال شدن حقوق به‌نژادگرهای ایرانی، به مخاطره افتادن ارقام ژنتیکی بذرهای بومی کشور، حذف شرکت‌های ایرانی از بازارهای بذر دنیا و وابستگی کشور به بذر شرکت‌های خارجی از جمله نگرانی‌های پیوستن به این معاهده بین المللی است. از طرف دیگر کشورهایی همچون آمریکا و فرانسه به‌عنوان قطب تولید بذر در دنیا مطرح‌اند که ممکن است با پیوستن به این کنوانسیون سیطره خود را بر ایران نیز تحمیل کنند. مضاف بر آنکه ۹۰ درصد بذرهایی که در داخل تولید می‌شود ممکن است ترکیبی از ژرم پلاس‌های خارجی و ایرانی باشد و کشورزان ایرانی دیگر نخواهند توانست از این بذور برای کشت‌های آینده خود استفاده کنند. نکته دیگری که مطرح می‌شود این است که اصلاً چرا ما یک کنوانسیون داخلی در رابطه با رعایت حقوق مالکیت بذر ایجاد نمی‌کنیم.
اخباری هم در رسانه‌های داخلی منتشر شده است مبنی بر اینکه اتحادیه اروپا فشارهای زیادی به ایران آورده و این پیش‌شرط را گذاشته است که برای هر نوع همکاری در حوزه کشاورزی، ایران باید به کنوانسیون UPOV بپیوندد. حال این سؤال مطرح است که ایران چقدر از ورود به معاهده حمایت از ارقام جدید گیاهی منفعت می‌برد و چقدر ممکن است بابت آن دچار ضرر شود؟
در این باره با جواد مظفری عضو هیئت علمی با مرتبه استادی در سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی به‌عنوان مدیر دفتر ارتباطات علمی و بین‌المللی سازمان تات یک ساعت به بحث و گفت‌و‌گو نشستیم تا شاید زوایای این معاهده برای متخصصان این حوزه روشن تر شود. مظفری معتقد است پیوستن به این کنوانسیون یک ضرورت است که می‌تواند به رشد و توسعه ایران برای ورود به بازارهای صادراتی بذر و افزایش کیفیت بذر مصرفی در داخل کمک کند به شرط آنکه برای ورود به این کنوانسیون عجله نکنیم و ابتدا زیرساخت‌های آن را آماده کنیم. او استفاده از بذر مرغوب را حق کشاورز دانسته و این را هم می‌گوید که پیوستن به این معاهده به ورود ایران در بازارهای بین المللی کمک می‌کند به شرط آنکه از مزایای این کنوانسیون استفاده کنیم وگرنه فقط تعهد آن برایمان باقی می‌ماند.
فارس: منفعت پیوستن ایران به معاهده بین‌المللی حمایت از ارقام جدید گیاهی چیست؟
مظفری: این کنوانسیون موافقت‌نامه‌ای را به همراه دارد که کشورهایی که دارای صنعت بذر قابل قبولی در دنیا بوده‌اند و از این صنعت درآمد داشته‌اند، دنبال آن هستند که حقوق مالکیت معنوی آنها به رسمیت شناخته شود و این کنوانسیون درواقع جلب سرمایه‌گذاری کشورها در ایجاد ارقام جدید گیاهی است.
این موضوع مانند دیگر موضوعات هنری و ادبی است که برای آنکه سرمایه‌گذاری در این حوزه اتفاق بیفتد، قانون کپی‌رایت برای آن گذاشته می‌شود تا مردم از سرمایه‌گذاری در مسائل هنری و ادبی اطمینان حاصل کنند، وگرنه اگر قرار باشد هر فیلم و اثری کپی شود، دیگر سرمایه‌گذاری در آن مفهومی ندارد.
در موضوع بذر هم کنوانسیون UPOV مصداق همین است تا کسانی که بذر تولید می‌کنند، مطمئن شوند کسی بذر آنها را نخواهد فروخت.
فارس: ما یک مشکلی که داریم آن است که انحصار تولید بذر در اختیار شرکت‌هایی معدودی از فرانسه و آمریکاست و با پیوستن به این کنوانسیون عملاً بازی به نفع آنها می‌شود.
مظفری: انحصاری وجود ندارد؛ اگرچه توانمندی آنها بیشتر است و بازار دست آنهاست.
فارس: خودتان بهتر می‌دانید طی چند سال گذشته این کشورها بازی‌های زیادی با ما کرده‌اند و این نگرانی وجود دارد که در حوزه بذر هم با ما بازی کنند. به‌عنوان‌مثال اکنون با تمام مشکلات تأکید می‌شود که گندم را خودمان کشت کنیم؛ چراکه ممکن است کشورهایی مانند روسیه و آمریکا به ما گندم نفروشند و حالا این موضوع در مسئله بذر حساس‌تر و جدی‌تر است.
مظفری: بله، درست است، اما نه این موضوع فرق می‌کند، مثل اینکه شما بگویید ما قانون کپی‌رایت را قبول نداشته باشیم چون ممکن است کتاب‌هایشان را به ما نفروشند، برعکس...
فارس: ما باید دو چیز هم‌جنس را با هم مقایسه کنیم. آثار فرهنگی چیزی نیست که مردم روز و شب لنگ آن باشند. موضوع امنیت غذایی مردم در میان است!
مظفری: گردش مالی آثار فرهنگی بسیار بالاتر از این موضوع است. اینکه ما فرض کنیم این قانون موجب محدودیت دسترسی ما به بذرهای خوب خواهد شد، اتفاقاً برعکس! داشتن قانونی که به ما اجازه دهد به حق به‌نژادگر احترام بگذاریم تا موجب تشویق سرمایه‌گذاری در این زمینه بشود، برای ما لازم است. در پاسخ به سؤال شما که گفتید چرا ما قانون داخلی و ملی در این زمینه ایجاد نمی‌کنیم، باید بگویم ما الان چنین قانونی را داریم. قانونی داریم به نام قانون «ثبت اختراعات و علائم تجاری» که مجلس آن را تصویب کرده و تمام نوآوری‌ها را حمایت می‌کند و حق انحصاری می‌دهد. در زمینه کشاورزی هم قانونی داریم به نام قانون «ثبت کنترل گواهی بذر و نهال» که این قانون هم دقیقاً همان UPOV ملی است که می‌پرسید بد است یا خوب است؟
قانون ملی حمایت از ارقام گیاهی را داریم که نزدیک به ۱۲ سال است که این قانون در کشور وجود دارد و حق به‌نژادگر را به رسمیت می‌شناسد و اگر کسی بذر جدیدی ایجاد کرده باشد دیگران بدون اجازه و یا بدون موافقت او نمی‌توانند آن بذر را تکثیر کرده و یا بفروشند و الان هم کشاورزان ما حق تکثیر و فروش بذر بدون اجازه به‌نژادگر را ندارند.
فارس: سؤال من اینجاست که تولید بذر جو و گندم و اقلام مهم تحت چه سیستمی است که بعد آنها بیایند و بگویند کپی بذرهای ماست.
مظفری: این بذرها بر طبق سیستم قانون ثبت ارقام گیاهی که در ایران ثبت می‌شود و مدل داخلی است تهیه شدند، حتی اگر به معاهد بین‌المللی UPOV هم بپیوندیم شرکت‌های خارجی نمی‌توانند حرفی بزنند؛ چراکه این معاهده یا هر معاهده بین‌المللی دیگری دو جنبه دارد؛ یک سری ظرفیت‌ها برای ما ایجاد می‌کنند که می‌توانیم از آن فرصت استفاده کنیم یکسری هم تعهدات ایجاد می‌کند که شما باید مفاد این قانون را رعایت کنید.
فارس: می‌شود ابتدا مزایای این کنوانسیون را بگویید؟
مظفری: شما باید قبول کنید که این کنوانسیون سبب می‌شود جلب سرمایه‌گذاری برای ارقام جدید گیاهی در کشور بیشتر شود و ارقام جدید و پرپتانسیل بیشتری در دسترس کشاورزان ما قرار گیرد. در نتیجه کشاورزی شما با داشتن ارقام خوب، بهتر عمل می‌کند و مثالش مانند داشتن خودروی پیکان در مقابل لکسوس است. حالا فرض کنید که در مورد گیاهان با امنیت غذایی مردم سروکار داریم. ما باید برای مردم غذا تولید کنیم به‌ویژه اکنون که منابع آبی ما در حال تمام شدن است و در مواجهه با خشک‌سالی قرار داریم. ما هیچ راهی نداریم که افزایش بهره‌وری ایجاد کنیم و محصولی بکاریم که آب کمتری مصرف کند و باید بذر خوب استفاده کنیم و این موضوع محقق نمی‌شود جز اینکه به ارقام بذر خوب دسترسی داشته باشیم.
فارس: الان دسترسی نداریم؟
مظفری: در برخی زمینه‌ها مثل گندم یا برنج و جو ارقام خوب داریم و توانمندی ایجاد ارقام جدید در این نوع گیاهان در ایران هست. ما در برخی زمینه‌ها توانمندی فنی داریم و در برخی گیاهان نداریم، مثلاً همه بذر سبزی و صیفی‌جات را وارد می‌کنیم از جمله گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی، خیار و خربزه و گل.
فارس: خب، چرا در این زمینه وارد نشده‌ایم؟ آیا این موضوع برای ما اهمیتی نداشته است؟
مظفری: نه! برای اینکه حوزه کشاورزی بسیار وسیع است و دولت نمی‌تواند چنین توانمندی و سرمایه‌گذاری را در همه زمینه‌ها داشته باشد، ولی اگر سرمایه‌های بخش خصوصی را جلب کنیم، بله! این امکان وجود دارد.
فارس: یعنی شما فکر می‌کنید شرکتی مثل شرکت خدمات حمایتی کشاورزی که تا الان توزیع بذر و کود را برعهده دارد، اگر خصوصی‌سازی بشود، کار به نحو بهتری پیش می‌رود؟
مظفری: نه! به نظر من با خصوصی‌سازی شرکت خدمات حمایتی کشاورزی شرایط هیچ فرقی نخواهد کرد. من این را نمی‌دانم، من می‌گویم اگر ما در کشورمان امکانات و زیرساخت‌های ایجاد یک بخش خصوصی قوی در زمینه تولید را داشته باشیم، به‌جای اینکه سرمایه‌های ما علاف خیابان فردوسی بشود و دلار ۳۵۰۰ تومانی را به ۵۰۰۰ هزار تومان برسانند و طلای چقدر را به طلای چقدر افزایش دهند، به‌جای آن مردم اگر بدانند از سرمایه‌هایشان حمایت می‌شود و می‌توانند در این قبیل کارها وارد شوند و بعد از چند سال سرمایه‌گذاری افراد در ارقام جدید بذر نتیجه می‌دهد و کپی نخواهد شد، اما اکنون کسی این کار را نمی‌کند چون ما حق به‌نژادگری را رعایت نمی‌کنیم. دولت هم نمی‌تواند در همه زمینه‌ها سرمایه‌گذاری کند، الان هم که وضعیت مالی دولت خوب نیست و سرمایه‌ای ندارد. کجا سرمایه‌گذاری کند؟ باید زیرساخت و سیاست‌های مناسب ایجاد کرد تا پول‌های کشور و حتی کشورهای دیگر در ایران سرمایه‌گذاری شود.
فارس: فرمودید کیفی کردن بخش کشاورزی به‌نوعی با عضویت در کنوانسیون UPOV محقق می‌شود؟
مظفری: نه! این تنها یکی از مزایاست. مزیت دیگر این است که کشاورز به رقم بذر مناسب دسترسی پیدا می‌کند و می‌توانیم به سمت امنیت غذایی برویم. این موضوع مثل کارهای هنری و صنعتی نیست، بحث امنیت غذایی است. زمانی ایران جمعیتش ۱۵ میلیون نفر بود و هر یک سال در میان هم قحطی داشتیم و بخش زیادی از جمعیت از فرط گرسنگی می‌مردند، اما اکنون ۸۰ میلیون جمعیت داریم که همه غذا را خودمان تولید می‌کنیم. آیا این مسئله با همان ارقام بذر ۵۰ سال پیش به وجود آمده؟ آن موقع گندم‌های ما کمتر از ۲ تن در هکتار تولید می‌شد اما اکنون متوسط تولید گندم آبی ما ۴ تن در هکتار است و حتی رکورد ۱۲ تن در هکتار را هم داریم و این موضوع از صدقه سری توانمندی و فناوری‌های بذر، مکانیزاسیون، مبارزه با بیماری و آفات و کودهای شیمیایی است اما محور مهم‌تر از همه اینها بذر است.
ما باید اجازه دهیم به فناوری بذر کشورهای دیگر هم دسترسی داشته باشیم.
فارس: همیشه حرف و حدیث‌هایی هست که حتی بذرهایی که خودمان تولید می‌کنیم مانند گندم، گلوتن و پروتئینش پایین است و مرغوب نیست. چه ضمانتی وجود دارد که پس از پیوستن به کنوانسیون UPOV در بذر گندم هم وابسته نشویم.
مظفری: چنین چیزی نیست. مطمئناً ما اگر بخواهیم فقط به یک موضوع اکتفا کنیم، انصاف نیست. ما باید به کشاورزانمان اجازه انتخاب بدهیم و بگوییم این بذر وجود دارد که این‌قدر در هکتار تولید می‌کند با این قیمت و این بذر هم با این مشخصات با این قیمت و نباید داستانی را که در حوزه خودرو افتاده است را در این حوزه تکرار کنیم. کشاورزان ما بسیار باهوش‌اند.
یکی از اشکالات مسئولان این مملکت آن است که هیچ‌وقت کشاورزان را جدی نگرفته‌اند و فکر می‌کنند کشاورز یک روستایی ساده است، درصورتی‌که این‌طور نیست. ما اگر عضو هیچ کنوانسیونی هم که نباشیم، کشاورز می‌رود بذر خوب را انتخاب می‌کند. بذر خربزه‌اش را دانه‌ای می‌خرد، همان کشاورزی که برخی می‌گویند بی‌سواد است؛ چراکه می‌داند بذر را اگر دانه‌ای ۲۰۰ تومان بخرد بهتر از بذری است که کیلویی ۱۰ هزار تومان است که دانه‌ای یک ریال هم نمی‌شود، چرا؟ برای اینکه محصول بسیار زیادتر و باکیفیت‌تری تولید کند. حتی اگر دولت هم اجازه خرید یا واردات بذر مرغوب را به کشاورز ندهد، کشاورز بذر قاچاق می‌خرد. نمونه‌اش همین سموم شیمیایی چینی است که در کشور داریم.
فارس: بله. سموم کم‌اثر چینی!
مظفری: بله! اما کشاورز می‌رود سراغ سم قاچاق آلمانی که اگر ۱۰ برابر قیمت نمونه چینی آن را می‌خرد، اما یک‌بار استفاده می‌کند که کم‌خطرتر است و در کل هزینه کمتری می‌دهد. مثال می‌زنم. زمان شاه تمام پیچ و مهره کشور ما دست شرکت‌های خارجی بود و از لحاظ وسایل و نهاده‌های کشاورزی وابسته بودیم، حال شما فکر می‌کنید عضویت در UPOV باعث می‌شود شرکت‌های خارجی بیایند و شرکت‌های داخلی را از کار به در کنند، نه! این‌طور نیست.
فارس: این نگرانی طبیعی است که به‌نژادگر ایرانی داشته باشد...
مظفری: در زمان شاه هم شرکت‌های خارجی اینجا بودند و UPOVای وجود نداشت یا همین الان هم ما در برخی بذرها وابسته هستیم. همین الان اگر بذر خارجی گوجه‌فرنگی نیاید، کاشتن گوجه‌فرنگی هیچ صرفه اقتصادی ندارد.
فارس: چرا خودمان در عرصه تولید این‌گونه بذرها وارد نشده‌ایم؟
مظفری: ما هنوز خیلی مانده است که در برخی حوزه‌ها به کشورهای پیشرفته برسیم.
فارس: چه‌کار می‌توانیم بکنیم که بخش تحقیقاتی دانشگاهی ما و شرکت‌های به‌نژادگر ایرانی در پیوستن به کنوانسیون UPOV از بین نروند، دغدغه ما اکنون از این دست مسائل است.
مظفری: به این موضوع هم می‌رسیم. ما اگر بخواهیم بذر بهتری تولید کنیم باید ابتدا زیرساخت‌ها را ایجاد کنیم که پیوستن به این معاهده بین‌المللی، یکی از همان‌هاست. شرکت‌های خارجی بذرهای مرغوب‌شان را از ترس کپی شدن به ایران نمی‌فرستند، مگر نشنیده‌ای که آقای فیل هوگان کمسیونر کشاورزی اتحادیه اروپا چه گفته بود؟
فارس: گفته بود اگر بذر مرغوب می‌خواهید باید اول به کنوانسیون UPOV بپیوندید.
مظفری: این یعنی ما بذر مرغوب به شما نمی‌دهیم چون شما حق به‌نژادگر را رعایت نمی‌کنید. کشاورز ما می‌خواهد این حق را بپردازد و نشانه آن هم خرید دانه‌ای بذر است. به‌عنوان مثال گل رز یا کارنیشین چون با قلمه تکثیر می‌شود، از دادن آن به ایران احتراز دارند، اما درمورد بذرهای هیبرید یا همان بذر F1 که اگر شما آن را بکارید نمی‌توانید بذر اولیه را از آن برداشت کنید و فقط به درد یک بار کشت می‌خورد، آن را به‌راحتی به شما می‌فروشند، مضاف بر آنکه اگر ما عضو کنوانسیون بشویم، بذرهای ما هم به صورت بین‌المللی ثبت می‌شود.
فارس: آیا در واقعیت و در عمل بذرهایی که شرکت‌های ایرانی تولید می‌کنند با بذرهای خارجی قابل رقابت است و یا ممکن است ما در فرایند پیوستن به این معاهده حذف شویم چون خودتان می‌دانید برخی بازارهای صادراتی مانند اروپا اصلاً اجازه نمی‌دهند بذر ایرانی وارد شود، این نگرانی‌ها وجود دارد.
مظفری: بله! اما باید پرسید مگر در بازار ایران مافیا نیست؟ فکر می‌کنید به‌راحتی می‌گذارند بذر هر کشوری وارد شود، منتها آنها نیاز به کنوانسیون ندارند، می‌توانند هرجایی جلوی ما را بگیرند. مثال می‌زنم یک بذر خارجی پیاز به نام early grown توسط یک شرکت داخلی وارد می‌شود و وقتی ایران رقم پیازی ایجاد کرد که در جنوب کشور کشت شده و نتیجه خوبی هم داشت، به یکباره شرکت خارجی قیمت‌ها را به یک‌سوم رساند و با دامپینگ سبب شد بذر ایرانی از بین برود. می‌خواهم بگویم وابستگی ما یا ما را از میدان به در کردن ربطی به این کنوانسیون ندارد. این کنوانسیون فرصتی برای ما ایجاد می‌کند که سهمی در بازار جهانی داشته باشیم؛ چراکه یکی از پرمنعفت‌ترین بیزینس‌ها، تجارت بذر است.
فارس: الان خود شما به‌عنوان کارشناس این حوزه فکر می‌کنید کدامیک از بذرهای تولید کشور ما در بازارهای صادراتی دنیا حرفی برای گفتن دارد؟
مظفری: خیلی! الان بذرهای گیاهانی مانند گندم، برنج و چغندر قند را داریم. بذر چغندر قند ما به روسیه، قزاقستان، سوریه، آذربایجان و خیلی از کشورهای اطراف فروخته می‌شود.
فارس: خودتان جواب سؤال من را دادید. ما هنوز به کنوانسیون UPOV نپیوسته‌ایم اما بذر چغندر قند می‌فروشیم. ما این همه صحبت کردیم که اگر این کنوانسیون را بپذیریم این مشکلات را داریم، یکسری مزایا هم می‌توانیم داشته باشیم. برداشت من این است که وقتی خودمان اعتقاد نداریم گندمی که می‌کاریم بذرش مرغوب نیست، چگونه می‌توانیم آن را صادر کنیم؟
مظفری: چرا اعتقاد نداریم؟ چه کسی اعتقاد ندارد؟
فارس: با صنایع غذایی و کارشناسان که صحبت می‌کنیم می‌گویند گلوتن گندم ایرانی پایین است.
مظفری: شما به‌جای اینها باید با مؤسسه اصلاح و تحقیقات بذر صحبت کنید یا محقق این حوزه.
فارس: مهم دست‌اندرکاران صادراتی و تجارت بذر هستند، یعنی می‌خواهید بگویید روسیه‌ای که قطب تولید گندم است، بذرش را از ما می‌خرد؟
مظفری: نه! ولی بذر چغندر قند از ما می‌خرد. خیلی از کشورهایی که می‌توانند از ما تکنولوژی بخرند از ما بذر می‌گیرند و ما هم برعکس از برخی کشورهای اروپایی بذری مانند چغندر قند را وارد می‌کنیم.
فارس: چرا؟
مظفری: برای اینکه بذر چغندر قند آنها بهتر است. یعنی برای برخی شرایط مانند شوری خاک، کم‌آبی و مقاومت، بذر خودمان بهتر است اما در شرایط ایده‌آل، ارقام اروپایی بهتر است. جاهایی که بیماری داریم ارقام ایرانی نمی‌توانستند کمک کنند اما ارقام اروپایی بسیار کمک‌کننده هستند. اینکه ما باعث شویم بذرهای خارجی به ایران بیاید نه‌تنها برای کشت کشاورزی ما خوب است، بلکه برای محققین ما هم خوب است. بذر خارجی که می‌آید، خودش ماده ژنتیکی است که در تلاقی با ماده ژنتیکی ایرانی می‌تواند رقم بهتری ایجاد کند. ما اکنون مواد زیادی از خارج وارد می‌کنیم که به آن «ژرم‌پلاسم» یا منابع ژنتیکی می‌گوییم که بتوانیم ارقام خوب تولید کنیم. فکر نکنید همه آن ارقامی که در داخل تولید می‌کنیم همه‌اش با ماده ژنتیکی ایرانی است.
فارس: اصلاً در مورد مزایای کنوانسیون UPOV مطالعه‌ای شده است و یا مسائل روی کاغذ بررسی شده؟
مظفری: قبل از آن در مورد معایب پیوستن به کنوانسیون UPOV باید بگویم اگر نتوانیم از ظرفیت‌های ایجادشده استفاده کنیم فقط تعهداتش برایمان باقی می‌ماند، حالا این توانمندی ما یا بی‌عرضگی ماست که بتوانیم از مزایا استفاده بکنیم یا نکنیم. ما باید ابتدا تکالیف خودمان را به‌درستی انجام دهیم. خداوند به این مرزوبوم به جز نفت و گاز نعمت‌های زیادی داده که یکی از آنها منابع ژنتیکی است. با این شرایط خوب مانند آفتاب و هوای مطلوبی که ایران برای کشت بذر دارد، می‌تواند به یکی از کشورهای مهم صادرکننده بذر تبدیل شود که پیوستن به این کنوانسیون می‌تواند زیرساخت‌های رسیدن به این مسئله را ایجاد کند؛ چراکه اگر شما این زیرساخت‌ها را نداشته باشید در جامعه جهانی به شما اجازه رشد نمی‌دهند.
فارس: یک نگرانی دیگر وجود دارد و آن اینکه شما چون به ژرم‌پلاسم اشاره کردید، می‌گویم که چقدر ممکن است از ژرم‌پلاسم بومی ایرانی حفاظت شود تا در مقابل ژرم‌پلاسم‌های وارداتی تغییر نکند؟
مظفری: تابه‌حال از نظر فیزیکی این حفاظت را انجام می‌دادیم اما قوانین ما کفایت لازم را نداشت، اما در ۱۱ مهر ۱۳۹۶ قانون حفاظت از ذخایر ژنتیکی در مجلس تصویب شد که اکنون با یک ایراد شورای نگهبان مواجه است و در حال برطرف شدن است. با این قانون زمینه لازم برای حفاظت و عضو شدن در چنین کنوانسیونی فراهم شده است.
به نظر می‌رسد قبل از آنکه ما عجله کنیم، اگرچه این قانون برای کشور ما لازم است، باید کمی باحوصله کار را پیش ببریم؛ چراکه وقتی طرح پیوستن به کنوانسیون UPOV به مجلس داده شد یکی از پیشنهاد‌ات ما این بود که بحث در این مورد را تا تصویب و ابلاغ قانون حفاظت و بهره‌برداری از منابع ژنتیکی به تعویق بیندازند، کمااینکه این کار را کردند اما باز به نظرم لازم نیست این‌قدر عجله کنیم و باید گفت مسائل منفی که در رابطه با این کنوانسیون مطرح است فقط پریشان‌گویی و توهمات یک عده است، ازجمله اینکه شنیده‌ام گفته‌اند این کنوانسیون باعث می‌شود تولیدکنندگان بذر داخلی ما پایمال شوند.
فارس: بله! این سؤال اول من بود از شما.
مظفری: این حقیقت ندارد و همان صحبتی است که الان ایران‌خودرو مطرح می‌کند و می‌گوید اگر اجازه دهید خودرو به کشور وارد شود باید در کارخانه را ببندید. بله! آنجا که جنس بی‌کیفیت و آشغال تولید شود، تولیدکننده ایرانی پایمال خواهد شد، اما اگر بذر خوب تولید کنند باعث شود کشاورز هم بذر کیفی‌تر بخرد.
انتهای پیام/
∎
نظر شما