شناسهٔ خبر: 24678675 - سرویس بین‌الملل
نسخه قابل چاپ منبع: صدا و سیما | لینک خبر

چين ، به سوي انحصار گرايي

به قدرت رسيدن مجدد شي جين پينگ به عنوان رئيس جمهوري چين ، به ديدگاه هاي ضد اقتدار گرايي در آن کشور دامن زده است.

صاحب‌خبر -

به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاري صدا وسيما ،کنگره ملي خلق چين با اصلاح قانون اساسي اين کشور محدوديت دو دور رياست جمهوري را لغو و تاکيد کرد هر فرد مي تواند بيش از دو بار نامزد تصدي پست رياست جمهوري شود .اين بدان معنا است که شي جين پينگ رئيس جمهوري چين درصورت اتمام دوره رياست جمهوريش مي تواند براي بار سوم و دوره هاي بعد نيز مي تواند نامزد انتخابات رياست جمهوري شود.اگاهان به مسايل داخل چين و فرهنگ عمومي اين کشور براين باور اين اقدام کنگره ملي خلق چين به معناي تبديل شي جين پينگ به عنوان رياست جمهوري مادام العمر اين کشور است .
از اينرو مي توان گفت چين در حال وارد شدن به دوره جدي از تاريخ تحولات سياسي خود است که مي تواند تبعات و پيامدهاي مثبت و منفي براي اين کشور داشته باشد .شاخصه هاي اين وضعيت را مي توان پس از نوزدهمين اجلاس اخير کنگره ملي خلق چين به وضوح مشاهده کرد که جهت گيري رهبران حزب کمونيست چين به سمت تقويت موقعيت و جايگاه شي جين پنگ رئيس جمهوري چين بوده است .
لي کک يانگ نخست وزير اين کشور در نشست اجلاس سران حزب کمونيست در اين کنگره در پکن به صراحت به حمايت از شي جين پينگ رئيس جمهوري چين پرداخت .نخست وزير چين با قاطعيت اعلام کرد از افکار رئيس جمهوري اين کشور ، چه به طور عملي و چه به لحاظ ديدگاهي حمايت مي کند. لي کک يانگ از نخبگان سراسر کشور چين نيز خواست از شي جين پينگ به عنوان فردي که بعد از مائو برترين پيشواي چين است حمايت کنند.شايد کمتر کسي تصور مي کرد که اين اظهارات نخست وزير چين مقدمه اي باشد تا هيات حاکمه اين کشور درصدد زمينه سازي براي ادامه رياست جمهوري شي جين پينگ براي بعد از دو دوره رياست جمهوري فعلي وي باشند .نسل امروزين رهبران چين براين اعتقادند که اين کشور در حال ورود به عرصه تازه اي از تحولات خود است که نيازمند رهبري قاطع و شخصيتي مانند شي جين پينگ است .

شخصيت کاريزما يا تماميت خواه ؟!
به همين دليل لي کک يانگ نخست وزير چين بر حفظ مواضع رئيس جمهوري اين کشور تاکيد دارد.از اينرو يکي از مباحث جديدي که اکنون در چين مطرح است و از سوي رسانه هاي اين کشور پي گيري مي شود تلاش براي تبديل شي جين پينگ به شخصيتي کاريزماتيک و رهبري برتر براي اداره امور چين است که برخي گزارشهاي خبري از پي گيري جدي آن خبر مي دهند تا شي جين پينگ بتواند بعد از دوره فعلي نيز به عنوان رياست جمهوري چين به فعاليت خود ادامه دهد .با توجه به اينکه اين کشور در طول تاريخ تحولات خود همواره داراي امپراطور بوده و کل سرزمين چين تحت سيطره حکومت امپراطوري بوده است اکنون به نظر مي رسد چين در حال بازگشت به دوران گذشته يا همان دوران امپراطوري است و حزب کمونيست چين شي جين پينگ را براي تصدي چنين شرايطي مناسب تشخيص داده است .
به همين دليل بعد از برگزاري کنگره ملي خلق چين رسانه هاي اين کشور به طور دسته جمعي در جهت تقويت و جايگاه شي جين پينگ تلاشهاي همه جانبه اي را آغاز کرده اند و وي را همطراز با مائو تسه تونگ معرفي مي کنند .براي نسل امروزين چين مائو شخصيتي قابل احترام و درک است به همين دليل رسانه ها و مقامات دولت چين درصددند با همسان سازي شي جين پينگ با مائو از شي به عنوان شخصيت اسطوره اي براي قدرت يابي مجدد چين بسازند .از اينرو مهمترين دستورکاري که رئيس جمهوري چين بايد به آن بپردازد ايجاد يک فرماندهي قدرتمند براي هدايت چين در شرايط دشوار کنوني از نظر داخلي و جامعه جهاني است .شي جين پينگ در سال 2012 به رياست جمهوري و فرماندهي کل نيروهاي مسلح چين برگزيده شد .مقامات حزب کمونيست اين کشور براين اعتقادند که وي در 5 سال گذشته توانايي و قدرت خود را براي هدايت و رهبري چين براي مواجهه با مشکلات فرارو در عرصه جهاني و همچنين مقابله با فساد در ابعاد داخلي نشان داده است .
براساس آمارهاي منتشر شده از زمان به قدرت رسيدن شي جين پينگ به عنوان رئيس جمهوري چين در سال 2012 بيش از يک ميليون و سيصد هزار نفر به اتهام فساد دستگير و تعداد زيادي پس از محکوميت اعدام و يا روانه زندان شده اند .اين برنامه رئيس جمهوري چين که از حمايتهاي عمومي در اين کشور برخوردار است موجب تقويت موقعيت شي جين پينگ در جامعه چين شده است .وي به خوبي مي داند که يکي از مهمترين تهديدات نظام کمونيستي چين و حتي وحدت ملي و ارضي چين فساد گسترده در همه سطوح سياسي اقتصادي و نظامي است .به همين دليل شعار اصلي خود را در بخش داخلي مقابله با فساد و گسترش رفاه عمومي قرار داده است .

نگراني ها از تقويت انحصار گرايي
رهبران حزب کمونيست براين اعتقادند که اتفاق نظر پيرامون يک فرد موجب تقويت اتحاد و قدرت ملي چين ميشود .در اين ميان آنچه که موجب نگراني محافل قدرت در چين مي شود اين است که اين کشور با اداره تک سليقه اي به سمت انحصار گرايي قدرت حرکت کند .به همين دليل نخست وزير چين ادامه فعاليت شي جين پينگ را به معناي کنار گذاشتن روشهاي دمکراتيک نداسته و تاکيد کرد پيش از تصميم گيري در مورد منافع ملي بايد از تمامي جناحها و منتقدان نظر سنجي شود .
موضوعي که با ساختارهاي فعلي قدرت در چين نيز بسيار فاصله دارد .زيرا بيش از سه هزار نماينده اي که در کنگره ملي خلق چين گردهم مي آيند بيش از آنکه توانايي ارائه طرح و ديدگاههاي خود را داشته باشند تاييد کننده ديدگاههاي رهبران حزب هستند. "اوروين شل "کارشناس مسايل چين که در دوره مائو نيز به چين سفر کرد و "کارل مينزنر "نويسنده کتاب جديدي در باره احياي اقتدار گرايي در چين ،اين ديدگاه را که چين با شي جين پينگ در حال بازگشت به اقتدارگرايي فردي است تاييد مي کنند .به همين دليل در کنگره ملي اخير حزب کمونيست چين ،نام شي جين پينگ در منشور حزب آورده شد و اين در حالي است که فقط نام مائو تسه تونگ در ان ذکر شده بود .اين بدان معنا است که شي جين پينگ به عنوان قدرتمندترين رهبر چين در چهاردهه اخير شناخته شده است و به چالش کشيدن شي جين پينگ به معناي تهديد حزب حاکم کمونيست چين تلقي مي شود .
اين در حالي است که محدوديت دو دوره اي براي رياست جمهوري در چين در دوره انقلاب فرهنگي اتخاذ شد تا اين کشور بارديگر وارد عصر فرد محوري و انحصار گرايي قدرت نشود .

کارکرد فرا حزبي !
"ويلي لام "تحليلگر مسايل سياسي در دانشگاه چيني هنگ کنگ ،شي جين پينگ رئيس جمهوري چين را متاثر از انديشه و افکار ملي گرايانه ولاديمير پوتين رئيس جمهوري روسيه مي داند که بعد از 17 سال رياست اقتدارگرايانه بر روسيه به گونه در حال تبديل خود به فردي فراحزبي است .به اعتقاد "ويلي لام " ، شي جين پينگ رئيس جمهوري چين از نظر شخصيتي بسيار نزديک به همتاي روسي خود است به گونه که تمايل دارد هميشه در مرکز قدرت باشد و تمام رده هاي قدرت تحت فرمان وي باشند .به همين دليل 5 سال پيش و با آغاز رياست جمهوري شي جين پينگ وي به عنوان رهبر مرکزي حزب کمونيست چين مطرح شد و رسانه ها کوشيدند از وي تصويري مقدس گونه ارائه دهند .
اين در حالي است رويکرد مجدد اين حزب به انحصارگرايي در قدرت دستاوردهاي چهاردهه چين را براي نهادينه کردن انتقال قدرت در اين کشور از بين مي برد .به همين دليل برخي رهبران رده بالاي حزب کمونيست که از هواداران جيانگ زمين رئيس جمهوري قبلي چين تحت عنوان "دسته شانگهاي " شناخته مي شوند از منتقدان جدي سياستها واقدامات انحصارطلبي شي جين پينگ محسوب مي شوند .شي جين پينگ رئيس جمهوري چين براي اجراي برنامه هاي بلند مدت خود و کاستن از هر گونه مخالفتهاي داخلي در حزب ،همچنان بر مقابله با فساد در همه رده هاي اجتماعي و حزبي تاکيد دارد و آنرا بهانه اي براي ادامه فعاليت خود بعد از دو دوره رياست جمهور اعلام مي کند .

زمينه هاي رويکرد جديد

زمينه هاي رويکرد مجدد چين به سمت اقتدارگرايي در بخش داخلي و خارجي عبارتند از :
الف- از نظر داخلي مي توان به فرايند مقابله با فساد بخصوص در سطوح حزبي و نظامي ،روحيه مردم چين براي پذيرش فردي به عنوان امپراطور و پادشاه به عنوان روحيه شرقي که در ژاپن ، تايلند و مالزي نيز همچنان وجود دارد ،تاکيد بر ملي گرايي و حفظ تماميت ارضي بويژه حفظ تايوان ،تلاش حزب کمونيست چين براي تقويت اتحاد و وحدت حول محور يک فرد .زيرا به نظر مي رسد يکي از نگرانيهاي اين حزب واگرايي اجتماعي ناشي از دخالتهاي خارجي و يا درخواستهاي سرکوب شده و فروخفته است .

ب- در بخش خارجي نيز مي توان به عنوان مهمترين عامل به تشديد فشارهاي آمريکا در دوره دونالد ترامپ رئيس جمهوري اين کشور اشاره کرد که سياست تهاجمي همه جانبه اي را ضد دولت چين اتخاذ کرده است .از گفتگوي تلفني ترامپ با رئيس جمهوري جدايي طلب تايوان تا اعزام ناوهاي جنگي به آبهاي پيراموني چين در کنار تلاش براي مهار رشد اقتصادي اين کشور و سوق دادن آن به يک رقابت تسليحاتي در اين راستا صورت گرفته است . علاوه براين برخي محافل سياسي و رسانه اي براين اعتقادند که شي جين پينگ رئيس جمهوري چين در حال پيروي از اقدامات ولاديمير پوتين همتاي روس خود است.
اين بدان معنا است که حزب کمونيست چين نيز به اين نتيجه رسيده است که با يک رهبر کاريزما و مقتدر بهتر مي تواند اين کشور را به يک ابرقدرت که هژموني آمريکا را هدف قرار دهد تبديل نمايد .از اينرو به نظر مي رسد حزب کمونيست چين در حال محک زدن ميزان وفاداري رهبران حزب به شي جين پينگ است .زيرا افکار عمومي در چين براي تعيين سرنوشت اين کشور عملا نقشي ندارند .
در هر حال ،رهبران حزب کمونيست چين پس از ورود دونالد ترامپ رئيس جمهوري امريکا به کاخ سفيد با شرايط و تحولات تازه اي در روابط بين الملل روبرو هستند زيرا از نظر رئيس جمهوري آمريکا جنگ تجاري لذت بخش است و با تلاش براي افزايش تعرفه واردات فولاد و آلومينيوم درصدد به راه اندازي جنگ تجاري با شرکاي خود بخصوص چين و روسيه است .در اين وضعيت رهبران حزب کمونيست چين به اين نتيجه رسيده اند که شي جين پينگ مي تواند رهبر فرهمندي براي چين باشد .اما ممکن است رويکرد به اقتدارگرايي با محوريت شي جين پينگ آثار وپيامدهاي منفي بر وجهه چين داشته باشد که خود را کشوري با نهادهاي دمکراتيک به شکل شرقي ان مي داند .اين وضعيت ممکن است بر موقعيت بين المللي شي جي پينگ و کشور چين تاثير منفي بگذارد .
===============================
نويسنده : مجيد وقاري - کارشناس سياست در آسيا.
.

نظر شما