محمدجواد توکلی، عضو هیئت‌علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در گفت‌وگو با ایکنا، درباره میزان تحقق اقتصاد مقاومتی در سالی که گذشت اظهار کرد: سال 1396 دارای فراز و فرودهایی در عرصه اقتصاد مقاومتی بودیم و هرچند جمع‌بندی بسیار سخت است اما نکاتی را در این زمینه عرض می‌کنم که مورد اول این است که در سال جاری مشخص شد سیاست‌های ما در عرصه اقتصاد سیاسی پس از برجام بسیار موفق نبود و آمریکا به صورت خاص در برنامه‌های خود سعی کرد از همه ابزارها برای ضربه زدن به اقتصاد ما استفاده کند و به نظرم تا حدود زیادی موفق بود.
وی ادامه داد: به نظر می‌رسد با مدیریتی که آمریکا و طرف‌های مذاکرات انجام دادند، اقتصاد ما را در یک نوع تله تعلیقی گرفتار کردند؛ بخصوص پس از روی کار آمدن ترامپ، هر سه ما یکبار اعلام می‌کنند که آیا آمریکا در برجام خواهد ماند یا خیر. این وضعیت باعث شده فضای سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی تیره شده و سرمایه‌گذاران دائما منتظر باشند که آیا تعلیق‌هایی که آمریکا بر علیه اقتصاد ایران داشته، ادامه پیدا خواهد کرد و همین مسئله باعث تشدید مشکلات سرمایه‌گذاری ما شده است.
توکلی اظهار کرد: در عرصه داخلی هم مدیریتی قوی برای مقاوم‌سازی اقتصادمان نداشته‌ایم و برای بررسی این مسئله باید به سراغ مؤلفه‌های اصلی اقتصاد مقاومتی از جمله درونزایی، برونگرایی، عدالت‌بنیانی، مردمی شدن اقتصاد، روحیه جهادی و موارد دیگر که در این سیاست‌ها اشاره شده، برویم. به نظرم در زمینه درونزایی، موفقیت چندانی نداشتیم و شاخصهای اقتصادی نشان می‌دهد بخش تولید ما با مشکلات زیادی مواجه بود هنوز هم با این مشکلات رو به رو است.
عضو هیئت‌علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) یادآور شد: اگر به آمارهای رسمی نگاه کنیم، در سال جاری حدود 40 میلیارد دلار و حدود 12 میلیارد دلار قاچاق داشته‌ایم. در این شرایطی که تولید داخلی با مشکلات بسیار مواجه است، حدود 50 میلیارد دلار رقم بسیار بالایی است؛ بخصوص اینکه با مشکل تأمین ارز و دلار هم مواجه هستیم.
این کارشناس مسائل اقتصادی عنوان کرد: از سوی دیگر در فضای کسب و کار هم مشکلات زیادی داریم و غیر از اینکه نرخ بیکاری ما حدود 12 درصد است و بسیاری از صنایع ما با مشکل تعطیلی مواجه هستند، آنها را با مشکلات دیگری هم مواجه کردیم و از جمله در سال جاری، نرخ مالیات بالا بود و برای سال آینده هم به سمت افزایش رفته است.
وی به وضعیت برونگرایی اقتصاد کشور اشاره کرد و گفت: در این زمینه، هرچند توانستیم صادرات غیرنفتی را افزایش دهیم اما عمده صادرات ما، هنوز صادرات نفتی و مشتقات نفتی بوده است؛ همانگونه که در لایحه بودجه 97 هم آمده، تقریبا یک سوم درآمد بودجه از طریق درآمد نفتی است که رقمی حدود 110 تا 120 هزار میلیارد تومان است؛ بنابراین به نظرم در این عرصه، در بخش دیپلماسی اقتصادی موفقیت چندانی نداشتیم.
توکلی تأکید کرد: هرچند اقداماتی انجام دادیم و مثلا پایگاه مدیریت دلاری و معاملات ارزی ما که در امارات بود، سعی کردیم کشور عمان را جایگزین کنیم و در وزارت خارجه هم به گونه‌ای سعی شد بخش‌های رایزنی اقتصاد ما فعال شود اما شاید در عرصه دیپلماسی اقتصادی که یکی از لوازم برونگرایی اقتصاد است، متناسب با هجمه دشمن، موفقیت چندانی کسب نکردیم و این بخش نیازمند تقویت است.
عضو هیئت‌علمی مؤسسه امام خمینی(ره) درباره وضعیت عدالت‌بنیانی در سال 96 عنوان کرد: به نظرم در این عرصه در سال جاری رفوزه شدیم و کار به جایی رسید که خود مقام معظم رهبری، اقدام به عذرخواهی کردند و این مایه نگرانی است؛ چراکه بی‌عدالتی می‌تواند اقتصاد ما را بسیار شکننده کند. در این سال مسائلی همانند برخی دست‌درازی‌ها به بیت‌المال هم صورت گرفت و قوه قضائیه هم ورود پیدا کرد اما سرعت لازم و اطلاع‌رسانی کافی در این عرصه کافی نبود.
این کارشناس اقتصادی درباره وضعیت مدیریت جهادی اظهار کرد: در این عرصه اقدامات خوبی انجام شد و نمونه بارز آن در زلزله کرمانشاه بود که توانستیم حتی نیروهای نظامی خود را هم وارد کمک‌رسانی به زلزله‌زدگان کنیم و اتفاق جالبی که رخ داد این بود که هیئتهای مذهبی ما هم وارد قضیه شده و طرحی اجرا شد با این عنوان که هر هیئت مذهبی، بازسازی یک روستا را بر عهده بگیرد و این یکی از مصادیق رویکرد جهادی در زمینه اقتصاد مقاومتی است.
توکلی در پایان گفت: در مجموع باید عرض کنم هرچند در سال 96 در زمینه مقاوم‌سازی اقتصادی توفیقات زیادی نداشتیم اما اقتصاد ما هنوز درجه مقاومت بسیاری دارد و بسیاری از کارشناسان معتقدند که هر اقتصاد دیگری که اینقدر فشار به آن وارد می‌شد، نمیتوانست تحمل کند. این نشان می‌دهد ظرفیت‌های داخلی اقتصاد ایران بسیار زیاد است و اگر ما یک مدیریت اقتصادی قوی را بر روی این ظرفیت ایجاد کنیم، می‌تواند هم شکنندگی اقتصاد را کم کند و هم از این ظرفیت برای مقاوم‌سازی اقتصاد ایران استفاده کنیم.
انتهای پیام
نظر شما