چکیده

نظریه تحلیل گفتمان «ارنست لاکلاو و شنتال موفه» ‌ ابزاری کارآمد برای تحلیل فعل و انفعلات و تعاملات میان کنش‌گران در عرصه سیاست در اختیار محققان قرار می‌دهد. از منظر این دو محقق، گفتمان‌ها تنها دریچه شناخت انسان به‌ سوی جهان هستند. این پژوهش در پی پاسخ به این سوال اصلی که «تبیین یا فهم رویکردهای امنیتی-نظامی اصلی در جهان اسلام با استفاده از کدام نظریه‌ بهتر صورت می‌پذیرد؟» این فرضیه را ارائه می‌دهد که «با استفاده از نظریه تحلیل گفتمان «لاکلاو و موفه» هم می‌توان رویکردهای امنیتی-نظامی اصلی در جهان اسلام و هم می‌توان تحول در این رویکردها را فهم نمود». بدین منظور ضمن بررسی زمینه‌های نظری شکل‌گیری نظریه تحلیل گفتمان «لاکلاو و موفه»، گفتمان امنیتی-نظامی جمهوری اسلامی در جهان اسلام در سال‌های ابتدایی دهه 1990 و رابطه غیریت‌سازانه‌ای که این گفتمان با گفتمان امنیتی-نظامی هژمون در جهان اسلام یعنی گفتمان امنیتی-نظامی ایالات متحده برقرار نموده بود، مورد تدقیق قرار می‌گیرد و پس از آن به «تحول در» گفتمان‌های امنیتی-نظامی جمهوری اسلامی و ایالات متحده پس از شکل‌گیری (و به‌تعبیر دقیق‌تر قوت‌گیری) گفتمان امنیتی-نظامی «سلفی تکفیری» در سال 2001 در جهان اسلام پرداخته می‌شود.

کلیدواژه ها: گفتمان؛ نظریه تحلیل گفتمان لاکلاو و موفه؛ گفتمان امنیتی-نظامی جمهوری اسلامی؛ گفتمان امنیتی-نظامی ایالات متحده؛ گفتمان امنیتی-نظامی سلفی- تکفیری؛ تحول در گفتمان

نویسندگان:

علی آدمی: دانشگاه علامه طباطبایی

نیما رضایی: دانشجوی دکتری دانشگاه علامه طباطبایی

نشریه مطالعات سیاسی جهان اسلام - دوره 6، شماره 4، زمستان 1396.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.