صاحب‌خبر - زهرا داستانی
سفر رفتن بخشی از آداب سنت نوروزی ایرانی است. آدابی که تعداد روزهای تعطیل را برخلاف آنچه تقویم رسمی 4 روز اعلام کرده اما عملا به 13 روز تبدیل می‌کند. بر همین اساس عید نوروز به دو هفته تقسیم می‌شود. یک هفته برای دید و بازدید و یک هفته هم برای سفر. سفری به نقاط دور و نزدیک ایران یا شاید خارج از ایران. اما فرقی نمی‌کند شما کجا را برای سفر نوروزیان انتخاب کرده باشید، جاذبه‌های تاریخی و طبیعت مهم‌ترین بخش سفر شما را تشکیل خواهد داد پس باید بدانید که چگونه با این زیبایی‌ها رفتار کنید.
قطعا این اولین باری نیست که به یک سفر تفریحی می‌روید اما شاید لازم باشد سفر نوروزی امسال شما متفاوت از سال‌های گذشته‌تان باشد و شما گردشگری متفاوت از گردشگر سال گذشته. می‌پرسید چرا؟ اولین دلیل این است شما پخته‌تر از سال گذشته شده‌اید، تجربیات بیشتری کسب کرده‌اید و آگاهی بیشتری نسبت به جهان پیرامونتان، طبیعت و میراث شکننده سرزمینتان و لزوم توجه به آنها به واسطه رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعیتان دارید. حالا می‌دانید و دانسته‌هایتان وظیفه‌ای را بر دوش شما نهاده، وظیفه‌ای که شما را به یک گردشگر متفاوت تبدیل کرده است. پس در تعطیلات نوروز که شمار بازدیدکنندگان از آثار تاریخی و جاذبه‌های طبیعی افزایش می‌یابد، اهمیت رعایت برخی نکات هم از طرف شما که گردشگری آگاه هستید بیش از پیش مورد توجه قرار می‌گیرد. فراغ از آنکه آیا مسئولان و متولیان امر یا حتی مردم محلی چگونه با آن مکان رفتار کرده‌اند یا چه موضع و تفکری نسبت به آن دارند شما باید نکاتی را رعایت کنید. نکاتی «سازمان جهانی گردشگری» 19 سال پیش یعنی در سال 1999 در قالب «منشور جهانی اخلاق گردشگری» منتشر کرده است. این منشور متشکل از مقدمه‌ای حقوقی و ده اصل است که به جوانب گوناگون گردشگری می‌پردازد.
آنچه در ادامه می‌خوانید ترجمه‌ای است معنا محور از همین توصیه‌های ساده اما مهم که رعایت آن به سود گردشگران، جامعه میزبان و تمام ذینفعان این صنعت خواهد بود. «رعایت رهنمودهای زیر باعث می‌شود جهانگردی برای شما، مردم بومی و جغرافیایی که به آن سفر می‌کنید بالاترین حد رضایت و فایده ممکن را به ارمغان آورد. به هر مقصدی که می‌روید خواه یکی از سواحل استوایی، خواه شهری شلوغ، خواه دهکده‌ای آرام. با رعایت این توصیه‌ها، هم سفری پربارتر خواهید داشت هم احترام میزبانان را به دست خواهید آورد:
احترام به آداب و رسوم و سنت های محلّی
قبل از سفر، تا می‌توانید درباره مقصد مطالعه کنید تا با آداب و رسوم بومیان آشنا شوید. این کار سرگرمی مفیدی است و از بهترین راه‌های آشنایی با جوامع محلی محسوب می‌شود. سعی کنید اقلا چند کلمه‌ای زبان مردم مقصد را بیاموزید تا بتوانید با بومیان ارتباطات پرمعناتری برقرار کنید. در مقصد بین المللی را مجموعه متفاوت و منحصربه فردی از تاریخ، معماری، دین و آیین، موسیقی، هنر و غذاهای محلی متمایز می کند؛ آنها را تجربه کنید و برایشان احترام قائل شوید.
پشتیبانی از اقتصاد محلّی
خریدار صنایع دستی و محصولات بومی باشید. منصفانه تجارت کنید و بدین وسیله به فروشندگان و صنعتگران احترام بگذارید. محصولات تقلبی و اقلامی را که مطابق با مقررات بین الملل یا مقررات کشور مورد بازدید ممنوع است، نخرید.
مسافری آگاه و مودب باشید
قوانین و مقررات کشور مورد بازدید را رعایت کنید. به حقوق بشر احترام بگذارید. مراقب باشید طی خدمات سفر و گردشگری که دریافت می‌کنید کودکان مورد استثمار قرار نگیرند و مدافع حقوق آنها باشید. پیشگیری‌های بهداشتی لازم را انجام دهید. در هر سفر امکان بروز حوادث غیرمترقبه و موارد اورژانسی هست؛ در اولین فرصت اطلاعات لازم را در مورد شیوه دریافت خدمات پزشکی و ارتباط با سفارت کشور خود، به دست آورید.»
احترام به محیط زیست
از منابع طبیعی و آثار باستانی موجود در مقصد مراقب کنید تا کمترین اثر منفی بر محیط گذاشته شود. از حیات وحش و زیستگاه‌های طبیعیشان محافظت کنید. محصولاتی را بخرید که در ساخت آنها از گیاهان و حیوانات در معرض خطر استفاده نشده باشد. برای یادگاری، به جای برداشتن و به همراه خود بازگرداندن آثار تاریخی تحت مراقبت، از لحظات سفر خود تصویربرداری کنید. پشت سرتان فقط دو چیز به جا بگذارید: رد پا و خاطره‌ای خوش.
به خودتان قول دهید هیچ آلاینده‌ای وارد طبیعت نمی‌کنید
میترا البرزی‌منش، یک فعال حوزه محیط زیست در گفت‌وگو با ایسنا نیز به مسافران نوروزی توصیه کرده است: افرادی که برای تفریح به دل طبیعت می‌روند حتما باید زباله‌ها را جمع‌آوری کرده و با خود برگردانند همچنین اگر برای پخت غذا هیزم آتش روشن می‌کنند موقع ترک محل از خاموش شدن کامل آتش اطمینان حاصل کنند تا از وقوع آتش‌سوزی جلوگیری شود. او گفت: مردم ممکن است هنگام سفر و اتراق در طبیعت با تعدادی از حیوانات وحشی اعم از پرنده‌ها، روباه، شغال، جوجه تیغی و ... مواجه شوند. در چنین شرایطی باید مراقب باشند که به هیچ وجه مزاحمت یا آزار و اذیتی برای این حیوانات نداشته باشند و کودکان را هم نسبت به این موضوع هشیار کنند چون نباید فراموش کنیم ما انسان‌ها هستیم که وارد قلمرو زندگی این حیوانات شده‌ایم. در نتیجه نباید هیچ آزاری به حیوانات وارد کنیم بلکه اجازه دهیم زندگی طبیعی خودشان را داشته باشند و از گرفتن این حیوانات یا پرتاب اشیا به سمت آنها جدا خودداری کنیم. همچنین مراقب باشیم که آشیانه و لانه حیوانات را مورد آسیب و تخریب قرار ندهیم. این فعال حوزه محیط زیست با اشاره به اینکه شهروندان در هنگام پیکنیک در طبیعت می‌توانند یک قول به خودشان بدهند، گفت: آنان می‌توانند به خودشان قول دهند که وقتی محل را ترک می‌کنند آلاینده‌ای را به محیط اضافه نکنند. به گفته البرزی‌منش معمولا ظروف را در چشمه‌ای که در طبیعت باشد می‌شوییم. در چنین مواقعی باید حواسمان باشد که از مواد شوینده شیمیایی استفاده نکنیم چون این مواد به طبیعت، به ویژه منابع آبی و آبزیان منطقه آسیب می‌زند بنابراین ظروف کثیف را جمع و پس از بازگشت از طبیعت و استقرار در اقامتگاه و ... نسبت به شست‌وشوی آن اقدام کنیم.
رهاسازی ظروف شیشه‌ای در طبیعت خطر آتش‌سوزی را بالا می‌برد
وی با بیان اینکه اشیایی مثل شیشه در صورت قرار گرفتن در زیر حرارت آفتاب امکان وقوع آتش‌سوزی را فراهم می‌کنند، اظهار کرد: انداختن بطری و ظرف‌های شیشه‌ای خطر آتش‌سوزی در طبیعت را ایجاد می‌کند. اگر هیچ شی اضافه‌ای در طبیعت ریخته نشود از چنین فجایعی جلوگیری می‌شود بنابراین شهروندان باید زباله‌های خود را به طور کامل جمع و آنها را از طبیعت خارج کنند. این فعال حوزه محیط زیست در پایان گفت: از لگدمال کردن محیط طبیعی جدا خودداری کنید و با انتخاب یک نقطه مشخص در حفظ رستنی‌ها و گیاهان صحرایی منطقه کوشا باشید.∎
نظر شما