به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، دولت آمریکا در حالی جمعه از تحریمهای جدید علیه کرهشمالی خبر داد که بهگفته «دونالد ترامپ» تحریمهای جدید بزرگترین مجموعه تحریمها علیه این کشور است که تاکنون اعمال شده است. این تحریم که با هدف ایجاد تغییر در رفتار پیونگیانگ صورت گرفته است شامل تحریم 27 شرکت کشتیرانی، 28 شناور و یک شخص حقیقی میشود که گفته میشود با کرهشمالی در ارتباطند؛ شرکتهایی که شامل تحریمهای جدی آمریکا علیه کرهشمالی شدهاند به کشورهای چین، کره شمالی، تایوان و سنگاپور تعلق دارند. از زمان اولین آزمایش هستهای کره شمالی در سال 2006 میلادی یعنی از زمانی که کره شمالی نخستین آزمایش اتمی خود را انجام داد آمریکا و اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد دست به اعمال چند دور تحریم علیه این کشور زدهاند. این در حالی است که بهرغم اعمال این تحریمها و افزایش فشارها، پیونگیانگ و «کیم جونگ اون» رهبر این کشور همچنان بر تقویت توان نظامی و انجام آزمایشهای موشکی خود اصرار میورزند. مقامات این کشور، هدف از تقویت توان نظامی خود را ایستادگی در برابر تهدید آمریکا میدانند و اعلام کردهاند تا زمانی که واشنگتن درصدد براندازی دولت پیونگیانگ است، دست از این کار برنخواهند داشت.
آغاز چالش واشنگتن-پیونگیانگ
اما چالش ایجادشده بین دو کشور به چه دلیل و از چه زمانی آغاز شده است؟ باید گفت از زمان تاسیس کره شمالی در سال 1948 تاکنون ایالات متحده آمریکا همواره مواضعی خصمانه در قبال این کشور اتخاذ کرده است؛ در واقع واشنگتن مهمترین نقش را در مساله منزویکردن پیونگیانگ در عرصه بینالملل داشته است. از زمانی که آمریکا برخلاف قرارداد آتشبس میان دو کره، در ماه سپتامبر 1956 از تصمیم خود مبنیبر استفاده از خاک کره جنوبی برای استقرار تسلیحات هستهای خبر داد و این تصمیم در بازه زمانی 1957 تا 1958 و در چند مرحله بهرغم تلاش مقامات شوروی سابق عملی شد کره شمالی نیز نسبت به آن واکنش نشان داد. مقامات پیونگیانگ در اقدامی واکنشی در نزدیکی منطقه مرزی بین دو کره موسوم به منطقه حائل تاسیسات زیرزمینی عظیمی برای تولید تسلیحات متعارف بنا کرد. در این بین درخواست مقامات پیونگیانگ از سوی مقامات وقت شوروی و چین مبنیبر کمک در راستای دستیابی به تسلیحات هستهای رد شد؛ موضوعی که برای سالها رابطه پکن پیونگیانگ را سرد کرد اما مقامات شوروی سرانجام در فوریه 1956 قرارداد همکاریهای فنی هستهای را با کره شمالی امضا کردند. برخلاف تصور عموم فعالیتها و پیشرفتهای کره شمالی صرفا به دلیل همکاری با مسکو نبود، بلکه تلاش دانشمندان و کمک گرفتن از توان فنی و علمی بومی نقش بسزایی در این راه داشت.
تحولات هستهای کره شمالی و آغاز تحریمها
با توسعه صنعت هستهای فشارهای آمریکا برای محدود کردن صنعت هستهای کره شمالی نیز آغاز شد. تحت تاثیر این فشارها کره شمالی در ازای دریافت چهار رآکتور آب سبک که قرار بود شوروی آنها را در اختیار این کشور قرار دهد، پیونگیانگ معاهده انپیتی را امضا کرد. بیل کلینتون، رئیسجمهور وقت آمریکا در ماه می 1994 و در پی بروز برخی نگرانیها از جابهجاییها در برخی تاسیسات هستهای کره شمالی از شورای امنیت خواست تحریمهای اقتصادی علیه کره شمالی وضع کند؛ اقدامی که با پاسخ پیونگیانگ مواجه شد. مقامات کره اعلام کردند که موضعگیری کلینتون را «اقدام جنگی» میدانند و با آن مقابله خواهند کرد. تنشها بین دو کشور با وساطت چین و کره جنوبی فروکش کرد اما حوادث سال 2001 نشان داد هیچیک از طرفین دعوا از شرایط موجود رضایتی ندارند. آمریکا از عدم حضور بازرسان آژانس در کره شمالی و کره شمالی از طولانی شدن روند ساخت رآکتورهای هستهای ناراضی بودند؛ به این وضعیت شایع شدن موضوع تلاشهای پیونگیانگ برای دستیابی به سلاح هستهای را هم باید افزود. در این شرایط سخنرانی سالانه جرج بوش که در آن از کره شمالی با عنوان «محور شرارت» یاد کرد، آتش دشمنی بین دو کشور را افروختهتر کرد.
شرایط رو به وخامت میگذاشت که مذاکراتی که با حضور 6 کشور در رابطه با بحران کره صورت گرفت به نتیجه رسید و در سپتامبر 2005 در قالب سندی به نام «بیانیه اصول» خود را نشان داد. با این حال تفسیرهای متفاوت دو کشور آمریکا و کره شمالی از این سند آن را به یک ورق کاغذ بیاهمیت تبدیل کرد.
آغاز تحریمهای شورای امنیت
در اکتبر سال 2006 بود که کره شمالی نخستین آزمایش هستهای را انجام داد؛ اقدامی که با واکنش سریع شورای امنیت سازمان ملل به صدور قطعنامه 1718 و اعمال تحریم علیه این کشور انجامید. از آن زمان تاکنون شورای امنیت بیش از 20 قطعنامه توسط شورای امنیت سازمان ملل علیه کره شمالی و برنامه موشکی و هستهای این کشور صادر کرده است. از میان این قطعنامهها 9 مورد قطعنامههای مهمی محسوب میشوند، چراکه در آنها محکومیت و تحریم علیه این کشور در نظر گرفته شده است و از میان این 9 قطعنامه جز قطعنامه 2087 بقیه در ذیل فصل هفتم و با اجماع تمامی اعضای شورای امنیت صادر شدهاند.
صدور قطعنامهها و ادامه آزمایشها
بهرغم فشارهای شورای امنیت و صدور قطعنامههای مختلف و اعمال شدیدترین فشارها، آمریکا هنوز نتوانسته به هدف خود یعنی خلع سلاح هستهای پیونگیانگ دست یابد.
در این میان برای بسیاری این پرسش به وجود آمده است که دلیل پافشاری پیونگیانگ بر ادامه دادن توسعه فعالیتهای هستهای و توسعه تسلیحات موشکی و نظامی چیست؟
آنگونه که از مواضع رهبر و دیگر مقامات پیونگیانگ میتوان فهمید به نظر میرسد آزمایشهای موشکی کره شمالی به چند دلیل صورت میگیرد. از جمله این دلایل میتوان به واکنشسنجی کره شمالی در قبال کشورهای همسایه از جمله کره جنوبی، ژاپن و چین اشاره کرد. منظور از واکنشسنجی این است که وقتی پیونگیانگ از عدم واکنش قاطع آمریکا و دیگر اعضای شورای امنیت آگاه است با آزمایشهای موشکی خود سعی دارد موازنه قوا را حفظ کند و بازدارندگی خود و دیگر کشورها را مورد آزمون قرار دهد.
اما اعلام استقلال از چین بهعنوان تنها کشوری که طی این سالها در نقش یک متحد و حامی برای پیونگیانگ در بزنگاههای مختلف ظاهر شده یکی دیگر از دلایل آزمایشهای هرازچندگاهی کره شمالی است. در واقع «کیم جونگ اون» سعی دارد به مقامات پکن بفهماند که برای تصمیمگیری در رابطه با شرایط کشورش نیازی به کسب اجازه از چین ندارد و در این زمینهها کاملا مستقل عمل خواهد کرد؛ برخی تحلیلگران همراهیهای اخیر چین با آمریکا در رابطه با اعمال برخی تحریمها علیه کره شمالی را به همین دلیل میدانند.
اهداف کره شمالی از آزمایش موشکی
به نمایش گذاشتن قدرت و توان موشکی از دیگر دلایل اقدام کره شمالی برای انجام آزمایشهای هستهای و موشکپراکنیهایش محسوب میشود. اینکه کشوری بتواند به توانایی ساخت موشک قارهپیما دستیابد که بتواند چندین هزار مایل طی کند و شهرهای آمریکا را هدف قرار دهد افتخاری برای کره شمالی و به نمایش گذاشتن بخشی از توانایی این کشور محسوب میشود.
در این بین باید به آزمایشهای تلفیقی کره شمالی نیز اشاره کرد. آزمایشهای اخیر این کشور در عرصه نظامی و فضایی و ارسال ماهواره به فضا که توسط موشکهایی با قابلیت حمل کلاهک هستهای انجام میشود در واقع از بعد نظامی هشداری برای واشنگتن است و به مقامات این کشور میفهماند که کره شمالی حتی توانایی هدف قرار دادن بخشهای غربی این کشور را نیز دارد.
اما باید به نکته مهمی در این بین اشاره کرد آن هم استراتژی «شریکیابی» کره شمالی است؛ به این معنی که کره شمالی همزمان و همراستا با آزمایش موشکهای بالستیک، استراتژی همکاری با دیگر کشورهای دارای توانمندی موشکی را در سر میپروراند، با این هدف که در ادامه مسیر و در برابر فشارهای آمریکا و دیگر مخالفان تنها نماند. تحریمهای اخیر آمریکا که طبق گفته رسانهها و تاکید رئیسجمهور این کشور، سنگینترین مجموعه تحریمهای وضعشده علیه کره شمالی محسوب میشود در حالی اجرایی خواهند شد که کشوری مانند کره شمالی پیش از این نشان داده است که تا چه میزان توان مقاومت دارد.
لازم به ذکر است برنامه موشکی پیونگیانگ در حالی تداوم یافت که قطعنامههای شورای امنیت این کشور را از هرگونه آزمایش هستهای منع کرده بود.
کشوری که تجربه تحمل شدیدترین فشارها و تحریمها را در کارنامه خود میبیند نهتنها نگران اعمال تحریمهای جدی نیست، بلکه طبق گفته «کیم جونگ اون» قادر است 100 سال دیگر نیز تحت شدیدترین تحریمها به کار خود ادامه دهد.
تا به امروز تلاشهای سازمان ملل و شورای امنیت این سازمان که نقش بازوی اجرایی آن را برعهده دارد در قبال بحران کره شمالی با شکست مواجه شده است؛ البته دلایل زیادی برای به شکست انجامیدن این تلاشها میتوان ذکر کرد اما حتی به پرواز درآمدن جنگنده بمبافکنهای فوقپیشرفته بی52 آمریکا در مرز دو کره نتوانسته است جلوی اقدامات رهبران کره شمالی را بگیرد.
نظر شما