صاحب‌خبر - مدیر اجرائی آزمون سراسری حفظ و مفاهیم قرآن کریم ضمن تشریح دلائل خارج شدن وزارت آموزش و پرورش از مشارکت در برگزاری آزمون سراسری حفظ و مفاهیم قرآن کریم، به بیان جزئیات هزینه‌ای این آزمون پرداخت. مرتضی خدمتکار، دبیر ستاد اجرائی آزمون‌ حفظ و مفاهیم قرآن کریم، چهارم اسفندماه با حضور در برنامه افق رادیو قرآن به سؤالات پیرامون آزمون سراسری حفظ و مفاهیم قرآن کریم پاسخ داد. خدمتکار در ابتدای صحبت‌های خود با اشاره به اینکه یکی از فعالیت‌های مهم که در معاونت قرآنی وزارت ارشاد در طول سال‌های گذشته با وجود تغییر مدیریت‌ها همواره اجرا شده است، آزمون سراسری حفظ و مفاهیم قرآن کریم بوده است، گفت: این آزمون در معاونت قرآنی وزارت ارشاد از سال ۸۷ آغاز شد و تا سال ۹۵ هر سال دو نوبت برگزار می‌شد. *شانزدهمین دوره آزمون حفظ و مفاهیم قرآن کریم برای اولین بار در قالب جدید وی افزود: طی سال‌هائی که آزمون در دو نوبت برگزار می‌شد، اردیبهشت‌ماه و آبان‌ماه برای آزمون در نظر گرفته شده بود. از سال ۹۵ به دلائل مختلف از جمله محدودیت‌های اعتباری و ... این آزمون به یک نوبت در سال تبدیل شد. لذا امسال شاهد برگزاری شانزدهمین دوره آزمون حفظ و مفاهیم قرآن کریم در قالب جدید و با مشارکت سازمان اوقاف و امور خیریه برای اولین بار هستیم. *تفاوت چشمگیر در اجرای آزمون خدمتکار با تأکید بر اینکه امسال تفاوت چشمگیری را در اجرای آزمون شاهد هستیم که حرکت مبارکی است، تصریح کرد: بحث برگزاری مشترک آزمون یکی از این تفاوت‌ها و اتفاقات مبارک است که امیدواریم این کار بتواند الگوی موفقی برای تمام نهادهای فرهنگی و قرآنی کشور باشد. ما شاهد بودیم که طی سال‌های گذشته در آبان‌ماه این آزمون توسط معاونت قرآن و عترت و اسفندماه نیز سازمان اوقاف چنین آزمونی را برگزار می‌کرد، خوشبختانه با مجموعه گفت‌وگوهائی که توسط مدیران دو مجموعه صورت گرفت، به این نتیجه رسیدند که بدون اینکه اسناد بالادستی این درخواست را از ما داشته باشند، می‌توان به صورت مشترک آزمون را برگزار کرد و لذا این کار به صورت خودجوش اجرائی شد. *ایجاد بستر تبلیغی و ترویج معارف قرآنی خدمتکار در ادامه به تفاوت‌های این آزمون با آزمون‌های دیگر اشاره و اظهار کرد: ما سعی کرده‌ایم یک بستر تبلیغی و ترویجی را به بهانه این آزمون فراهم کنیم؛ طی‌ ماه‌های گذشته از ظرفیت‌های مختلف استفاده شد تا این آزمون بهانه‌ای برای تبلیغ و ترویج معارف قرآنی شود. لذا بدون هیچ محدودیت سنی بیش از ۲۴۱ هزار نفر در این آزمون ثبت نام کردند که شاید در فضای مردمی کم نظیر باشد. شاید رقم ۲۴۱ هزار نفر در برخی نهادها همچون آموزش و پرورش و وزارت علوم فراتر باشد، اما در بخش مردمی و در اولین سال فعالیت مشترک دو نهاد قرآنی به این عدد رسیدیم که بسیار مهم است. *ابلاغ سه رشته اصلی به عنوان رشته‌های آزمون وی بیان کرد: در بحث محتوا سعی شده است با یک جامعیت، محتوای آزمون را به سمتی ببریم که تمامی فعالیت‌های آموزشی موسسات و مراکز قرآنی در بخش مردمی را پوشش دهیم. لذا سه رشته اصلی به عنوان رشته‌های آزمون پیش بینی و ابلاغ شد. رشته اصلی آزمون حفظ قرآن کریم است که بیش از ۸۰ درصد مخاطبان در این بخش حضور دارند. رشته دوم ترجمه و مفاهیم قرآن کریم است که حدود ۱۴ درصد مخاطبان در آن حضور دارند و رشته سوم نیز رشته معارف اهل بیت(ع) است که شامل دو زیر مجموعه معارف نهج‌البلاغه و معارف صحیفه سجادیه است. *برای نخستین بار دوره الکترونیکی را نیز اضافه کرده‌ایم دبیر اجرائی آزمون سراسری حفظ و مفاهیم قرآن کریم همچنین اذعان کرد: امسال برای نخستین بار به غیر از فضای سنتی که افراد در آزمون حضور می‌یابند، دوره الکترونیکی را نیز اضافه کرده‌ایم به این معنا که افراد بعد از ثبت نام وارد دوره آموزشی شده و در روز شنبه ۱۲ اسفندماه نیز در آزمون الکترونیکی حضور می‌یابند. در این بخش حدود ۵ هزار نفر حضور دارند که تجربه موفقی بوده است. در این بخش از ظرفیت مردمی استفاده شده و لذا مجموعه «نورالمجتبی» در قم به عنوان مجری این کار انتخاب شد و محتوای پیش بینی شده با استفاده از بستر مجازی آن مؤسسه تدارک دیده شده است. خدمتکار در بخش دیگری از این گفت‌وگو در مورد اینکه احساس عمومی نسبت به این آزمون در سطح جامه وجود ندارد، گفت: به نظر می‌رسد امسال اتفاق خوبی افتاده است و تقریباً تمامی مؤسسات و مراکز قرآنی در سطح کشور در آزمون حضور دارند؛ اما اینکه این عدد نسبت به انتظار فاصله دارد، شاید بخشی از این احساس به اطلاع‌رسانی و بخش دیگر هم به سایر موضوعات برگردد. با این وجود نسبت به سال گذشته که حدود ۶۶ هزار نفر در آزمون حضور داشتند به ۲۴۱ هزار نفر رسیده‌ایم که رو به رشد به نظر می‌رسد. *پیش‌بینی دو امتیاز برای شرکت کنندگان و برای مؤسسات مدیر اداره آموزش معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه این گفت‌وگو در مورد امتیازانی که برای شرکت کنندگان در این آزمون در نظر گرفته می‌شود نیز گفت: دو امتیاز در این آزمون پیش‌بینی شده است. امتیاز اول برای شرکت کنندگان است که به بیش از ۳۰۰۰ نفر از برگزیدگان جایزه نقدی اهداء می‌شود این جایزه بین ۳۰۰ هزار تومان تا یک میلیون تومان پیش بینی شده و مجموع جوائز بالغ بر ۵۰۰ میلیون تومان است. علاوه بر این امتیاز، برای مؤسسات نیز یک سری امتیازات در نظر گرفته شده است. بر اساس سرانه حمایتی که در معاونت قرآنی ارشاد پیش‌بینی شده است، شاخص ارزیابی عملکرد مؤسسات قرآنی و پرداخت حمایت‌های مالی به آنها، همین آزمون است. یعنی مؤسسات بر اساس عملکردی که در این آزمون دارند، مورد حمایت‌های معاونت قرار می‌گیرند. *به دلیل محدودیت‌ها با آموزش و پرورش در برگزاری آزمون مشارکت نداریم خدمتکار در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود در مورد برخی ناهماهنگی‌های ایجاد شده برای مشارکت وزارت آموزش و پرورش در این آزمون، گفت: در این زمینه اختلافی دیده نمی‌شود، تا آخرین روزهای اطلاع‌رسانی و ابلاغ آزمون به استان‌ها یک ضلع آزمون آموزش و پرورش بود، اما در آخرین دقائق به دلیل محدودیت‌هائی که دوستان ما در آموزش و پرورش داشتند، مجاب شدیم تا در این دوره با آموزش و پرورش در برگزاری آزمون مشارکت نداشته باشیم. وی در مورد علت قطع این همکاری در آخرین لحظات، گفت: با توجه به اینکه برای ثبت نام در آزمون مبلغ ۵۰۰۰ تومان حق ثبت نام تعریف شده و از آنجا که وزارت آموزش و پرورش حق دریافت هیچ مبلغی از دانش‌آموزان را ندارد، محدودیت‌هائی برای آنها در این زمینه به وجود آمد چرا که دریافت هزینه از دانش آموز منع قانونی دارد. بنابراین علت عدم همکاری آنها همین مورد بوده است. با اینکه هماهنگی ایجاد شده بود اما آنها تشخیص دادند که شاید دریافت هزینه از دانش‌آموزان باعث ایجاد حاشیه‌هائی شود. *با وجود عدم حضور آموزش و پرورش درصدی از مخاطبان دانش‌آموزان هستند مدیر اجرائی آزمون سرسری حفظ و مفاهیم قرآن کریم با تأکید بر اینکه اگر آموزش و پرروش در کنار ما حضور داشت، رقم بسیار بیشتری در آزمون حضور می‌یافت، گفت: در عین حال و در حال حاضر نیز که آموزش و پرورش در کنار ما حضور ندارد و ابلاغی از سوی آنها صورت نگرفته است، درصدی از مخاطبان آزمون دانش‌آموزانی هستند که در مراکز آموزش مردمی در حال یادگیری قرآن کریم هستند. *استان تهران بیشترین تعداد ثبت نام را دارد وی در ادامه در مورد استان‌هائی که بیشترین مشارکت را در آزمون داشته‌اند، افزود: استان تهران به توجه به جمعیتی که دارد با حدود ۳۴ هزار نفر بیشترین تعداد ثبت نامی را دارد و استان‌های اصفهان، فارس، خراسان رضوی و کرمانشاه نیز در رده‌های بعدی قرار دارند. خدمتکار در بخش دیگری از صحبت‌های خود عنوان کرد: من آرزو دارم به زودی زود و فارغ از عنوان هر دستگاهی، بتوانیم یک آزمون استاندارد که همه مجموعه‌های فرهنگی کشور خود را در آن سهیم بدانند، برگزار شود به طوری که همه دستگاه‌ها در آن محوریت داشته باشند، تا هر سال شاهد یک مانور قرآنی بزرگ در تمامی استان‌ها و شهرستان‌ها باشیم. مدیر اجرائی آزمون سراسری حفظ و مفاهیم قرآن کریم در ادامه در مورد هزینه‌های این آزمون نیز بیان کرد: برگزاری آزمون امسال با ۲۴۱ هزار مخاطب، بیش از دو میلیارد تومان هزینه برگزاری و تأمین جوائز آن خواهد بود که یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان آن از طریق حق ثبت نام شرکت کنندگان و ۸۰۰ میلیون دیگر از اعتبارات هر دو سازمان مشارکت کننده تأمین می‌شود. وی در پاسخ به این سؤال که با گذشت ۱۰ سال از برگزاری این آزمون چرا تا کنون به بخش مردمی واگذار نشده است، گفت: ما سعی کرده ایم آزمون را از ساختار دولتی خارج کنیم و از ظرفیت مؤسسات مردمی استفاده کنیم تا به مرور به بدنه مردمی واگذار شود. در طول دو سه سال گذشته کلید این کار زده شده است و بر اساس دستور معاون سابق قرآن و عترت وزیر ارشاد از سال ۹۷ باید به صورت ۱۰۰ درصدی به بخش مردمی واگذار می‌شد. بنابراین طبیعی است که در استان‌ها و شهرستان‌های سراسر کشور که مؤسسات موفقی حضور داشته و توان برگزاری آزمون در طراز استاندارد را داشته باشند، برگزاری آن را واگذار نماییم. مدیر اداره آموزش معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین با تأکید بر اینکه امسال مؤسسات قرآنی موفقی محوریت کار را در استان‌ها بر عهده دارند، در مورد استفاده از ظرفیت‌های مردمی برای دریافت حمایت‌ها از این آزمون، اظهار کرد: متأسفانه تا کنون این اتفاق نیفتاده است و شاید طرح این موضوع در این برنامه تلنگری برای ما باشد تا در این فرصت باقی مانده بتوانیم از ظرفیت خیرین حداقل در بخش جوائز استفاده کنیم. خدمتکار در پایان این گفت‌وگو با ایکنا در مورد آخرین وضعیت برگزاری آزمون بیان کرد: در حال حاضر طبق برنامه، افرادی که در آزمون ثبت نام کرده‌اند، به سامانه مراجعه و کارت ورود به جلسه را دریات می‌کنند تا در روز ۱۰ اسفندماه در آزمون حضور داشته باشند. این آزمون در بیش از ۴۱۰ شهرستان برگزار می شود. در شهرهای مختلف مراکز مختلفی برای برگزاری آزمون به خدمت گرفته شده است به عنوان مثال در شهر اصفهان از ظرفیت مصلای این شهر استفاده شده است. در سایر شهرستان‌ها نیز تلاش شده است تا از ظرفیت مدارس، دانشگاه‌ها و بقاع متبرکه استفاده شده است.∎​