چکیده

پژوهش حاضر با هدف مطالعۀ نقش مدیران آموزشی در ایجاد جوّ اخلاقی در مدارس و حمایتهای اجتماعی و رابطه آن با عملکرد سازمانی انجام شده است. طرح کلی پژوهش، همبستگی بوده است. بدین منظور 160 معلم به روش نمونه ­گیری تصادفی از میان معلمان متوسطه اول شهر یزد از دو ناحیه 1 و 2 آموزش و پرورش انتخاب شدند که از این عده 152 نفر به پرسشنامه‌ها به­طور کامل پاسخ دادند. در این پژوهش از مقیاس حمایت اجتماعی اقتباس شده از پرسشنامه کیفیت زندگی‌کاری واندوردوف و مایز، پرسشنامه عملکرد سازمانی لائو و می و پرسشنامه جوّ اخلاقی ویکتور و کولن استفاده شده است. به ­منظور تحلیل آماری داده‌ها، تحلیل همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه و تحلیل واریانس چندعاملی به کار رفته است. یافته‌های تحقیق نشان می­دهند که دیدگاه مدیران آموزشی بر جوّ ‌اخلاقی مدارس اثر می‌گذارد و نوع جوّ اخلاقی ایجاد شده و حمایت های اجتماعی مدیران آموزشی و همکاران بر عملکرد سازمانی معلمان نقش تعیین کننده‌ای دارد. نتایج نشان می­دهند که از میان 5 نوع جوّ اخلاقی دیدگاه کولن، تأکید بر اجرای صرف قوانین و دیدگاه ابزاری از اولویتهای اصلی مدیران آموزشی است و توجه به کارآمدی و رفتار مراقبت‌کننده در اولویتهای بعدی قرار دارند. در جوّی که دیدگاه ابزاری حاکم است، عملکرد مطلوب معلمان کاهش می‌یابد و تنها کارآمدی با عملکرد مطلوب سازمانی معلمان رابطه دارد. اما بهترین پیش‌بینی کننده عملکرد سازمانی مطلوب معلمان، حمایت اجتماعی مدیران‌ آموزشی است و بهترین پیش‌بینی کننده برای عملکرد ضعیف، دیدگاه ابزاری است. در مقایسه میان مدیران مدارس دولتی و غیردولتی هیچ تفاوتی در جوّ اخلاقی و حمایت های اجتماعی دیده نشده اما هر‌چه سابقه خدمت معلمان افزایش می‌یابد، ادراک بیشتری از دو بعد اخلاقی تأکید بر قوانین و رفتار مراقبت‌کننده گزارش شده است.

کلید واژگان: مدیران آموزشی، حمایت اجتماعی، عملکرد سازمانی، معلمان متوسطه اول

نویسنده:

ساناز دهقان مروستی: دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته روانشناسی تربیتی، دانشگاه خوارزمی تهران

فصلنامه تعلیم و تربیت - سال سی و دوم، شماره 4 (پیاپی 128)، زمستان 1395.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.