چکیده

امروزه سلاح­های کوچک و سبک به صورت غیرمستقیم جایگزین سلاح­های کشتارجمعی گردیده­اند. حجم بالای تلفات انسانی، کمک به ایجاد و گسترش جرایم سازمان­یافته، توقف توسعه اقتصادی، اجتماعی و اشاعه تروریسم توسط سلاح­های کوچک و سبک، در نهایت منجر به اقداماتی برای محدودیت انتقال غیرقانونی این سلاح در سطح بین ­المللی گردید. برنامه اقدام به عنوان شاخص­ترین روند بین­المللی در این خصوص، مجموعه­ای از تهدیدات و فرصت­ها را برای حاکمیت و امنیت دفاعی کشور­ها ایجاد نموده است. در این مقاله براساس روش توصیفی-تحلیلی تلاش خواهد گردید، در پرتو نقش فعال دیپلماسی دفاعی به بررسی تهدیدات و فرصت­های برنامه اقدام و تاثیر آنها بر امنیت دفاعی ایران و در نهایت تطبیق آنها با راهبرد دفاعی کشور پرداخته شود. این تحقیق نشان خواهد داد که اهدافی که در ایجاد و روند برنامه اقدام مطرح شده است، ابهامات و تهدیداتی چون ایجاد شفافیت، صدور جواز برای فعالیت واسطه­ها، ردیابی سلاح­های کوچک و سبک وگسترش حوزه برنامه اقدام برای سیاست دفاعی ما به همراه دارد و در مقابل حمایت از حقوق بشردوستانه، مقابله با تروریسم، مبارزه با قاچاق مواد مخدر،  تمرکز بر مبارزه تقاضای سلاح‌های کوچک و سبک، اقدامات همکاری‌جویانه در سطوح ملی، منطقه­ای و جهانی فرصت­هایی است که ایران می­تواند با بهره­گیری از دیپلماسی دفاعی و در مطابقت با راهبرد دفاعی خود، برای تثبیت امنیت ملی و ارتقای توان دفاعی  از آنها استفاده نماید.

کلیدواژه ها: برنامه اقدام؛ امنیت دفاعی؛ دیپلماسی دفاعی؛ سلاح‌های کوچک سبک؛ قدرت نظامی

نویسندگان:

مهدی ذوالفقاری، ایمان خسروی

فصلنامه پژوهش های روابط بین الملل - دوره 6، شماره 22 - شماره پیاپی 1، زمستان 1395.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.