«آیا کسی می‌تواند این حقیقت را پنهان کند که سعودی‌ها به صدام کمک کردند؟ آیا کسی می‌تواند این حقیقت را کتمان کند که از سه کشوری که طالبان افغانستان را به رسمیت شناخت، سعودی‌ها یکی از آنها بودند؟ آیا کسی می‌تواند این حقیقت را نادیده بگیرد که سعودی‌ها از داعش و النصره حمایت مالی کردند؟» اینها سوالات محمدجواد ظریف از خبرنگار شبکه «پی‌‌بی‌اس» بود که از او درمورد اظهارات سران عرب پرسیده بود. سوالات وزیر امورخارجه اما یک نقطه تکمیل‌کننده هم داشت و او در ادامه این مصاحبه جملات طلایی درمورد رابطه ایران با عربستان داشته است. مثلا ظریف در جایی گفته است: «هرگز به عربستان‌سعودی از پشت خنجر نمی‌زنیم». یا آنکه روایت کرده است: «پیش از آنکه یمن وارد بحران شود به سعودی‌ها پیغام دادیم که شرایط چگونه است و باید با یکدیگر همکاری کرد و می‌دانید تنها پاسخی که آنها به ما دادند چه بود، مسائل مربوط به اعراب به شما هیچ ارتباطی ندارد» او با این همه، موضعی ملایم در این مصاحبه داشته است و در مصاحبه دیگری که با خبرگزاری «اسپوتنیک» داشته هم از برجام گفته است. به گزارش ایسنا، محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه کشورمان در گفت‌وگو با شبکه «پی‌بی‌اس» در پاسخ به پرسشی مبنی‌براینکه او سال گذشته از حمله موشکی ایران پس از ممنوعیت ورود مهاجران مسلمان به آمریکا حمایت کرده، گفت: «تاکید می‌کنم این حمله موشکی نبود بلکه یک آزمایش موشکی بود. همچنین در پاسخ به ممنوعیت ورود مسلمانان انجام نشد زیرا آزمایش موشکی، یک آزمایش موشکی معمول است و اقدام خارق‌العاده‌ای نبود. ما نیاز داریم ابزار دفاعی خود را تولید کنیم زیرا آمریکا یک کمپین برای جلوگیری از دستیابی ایران به ابزارهای دفاعی را رهبری می‌کند. این کمپین در جریان جنگ ایران و عراق آغاز شد و ما مجبوریم توان دفاعی خود را داشته باشیم.» ظریف در پاسخ به این پرسش که واضح است تمام کشورها از صدام حمایت می‌کردند اما سعودی‌ها تاکید دارند ایران یک کشور متخاصم و ماجراجوست، تصریح کرد: «صحبت‌کردن راحت است؛ بیایید عمل‌ها را بررسی کنیم. سعودی‌ها هشت سال به صدام کمک کردند، سعودی‌ها به القاعده کمک کردند، سعودی‌ها داعش را ایجاد کردند، سعودی‌ها النصره را ایجاد کردند، سعودی‌ها از تروریست‌هایی که در شرق ایران فعالیت دارند، پشتیبانی می‌کنند؛ بنابراین من اتهام نمی‌زنم و از واقعیات سخن می‌گویم اما آنها فقط اتهام می‌زنند؛ اینها حقیقت ندارد اما آنچه من می‌گویم حقیقت است. آیا کسی می‌تواند این حقیقت را پنهان کند که سعودی‌ها به صدام کمک کردند؟ آیا کسی می‌تواند این حقیقت را کتمان کند که از سه کشوری که طالبان افغانستان را به رسمیت شناخت، سعودی‌ها یکی از آنها بودند؟ آیا کسی می‌تواند این حقیقت را نادیده بگیرد که سعودی‌ها از داعش و النصره حمایت مالی کردند؟»او ادامه داد: «عادل الجیبر باید پاسخگوی اقدامات دولتش باشد. او نماینده جامعه بین‌الملل نیست، من فکر نمی‌کنم هیچ‌کس چنین مسئولیتی به او داده باشد و خود نیز توانایی چنین کاری را ندارد. منظورم این است که او نماینده عربستان‌سعودی است، نه جامعه بین‌الملل زیرا افرادی که به آمریکایی‌ها گوش می‌کنند فکر می‌کنند هر کسی می‌تواند به جای جامعه بین‌الملل صحبت کند اما باید بگویم نه آمریکا و نه هیچ‌کس دیگری به‌ویژه عربستان با آن سابقه مشخصش از ستمگری و بی‌رحمی نمی‌تواند به جای جامعه بین‌الملل سخن بگوید او همچنین گفت: «کمک‌های مالی ایران به لبنان درواقع به‌عنوان ابزاری برای بازسازی لبنان استفاده شده و خرج ساختن خانه‌هایی شد که اسراییلی‌ها آنها را ویران کردند. ما همچنین پیشنهاد همکاری با ارتش لبنان را نیز مطرح کردیم و همیشه برای کمک به لبنان آماده خواهیم بود و همچنین امیدوارم ایران و عربستان‌سعودی بتوانند با یکدیگر بر سر ساختن این کشورها رقابت کنند، نه ویران‌کردن آنها.» ظریف در پاسخ به ‌دلیل ایران برای حمایت از بشار اسد در سوریه نیز تاکید کرد: «چون جایگزین بشار اسد یک دولت برخاسته از داعش یا یک سازمان داعشی می‌شد». وقتی خبرنگار از ظریف پرسید من در صحبت‌هایی که با مردم ایران داشته‌ام و درمورد حمایت از بشار اسد پرسیده‌ام اکثر آنها با این اقدام مخالف بودند، ظریف این جمله را این‌گونه پاسخ داد: «به این دلیل که شما سوال را اشتباه پرسیده‌اید؛ البته من رسانه شما را مقصر نمی‌دانم. شما از مردم پرسیده‌اید آیا درست است از این فرد حمایت شود و آنها جواب دادند خیر اما اگر از آنها بپرسید این اقدام که باعث جلوگیری از حضور داعش در ایران نیز خواهد شد، اقدامی درست است، ۹۹درصد آنها پاسخ مثبت خواهند داد؛ بنابراین باید سوال درست را بپرسید. درواقع این سوال، بخش مهمی از پاسخ آن نیز است و به‌همین‌دلیل معتقدم باید سوال نیز به گونه‌ای مناسب درمورد آینده منطقه مطرح شود. منظور من این است، این سوالی که شما مطرح کرده‌اید ایران را در موضع دشمنی با عربستان قرار می‌دهد اما اگر سوال را درست مطرح کنید این موضوع می‌تواند در راستای منافع هر دو کشور باشد».او در ادامه گفت: «اگر شما درمورد وجود اختلاف درباره منافع ایران و عربستان‌سعودی سوال کنید پاسخ قطعا مثبت خواهد بود؛ بنابراین باید سوال درست مطرح شود زیرا می‌تواند باعث ایجاد همکاری طرف‌ها شود. ما یا باید با هم پیروز میدان باشیم یا با هم ببازیم». وزیر امورخارجه کشورمان درمورد منافع استراتژیک ایران در یمن گفت: «ما در آنجا منافعی نداریم. یمن برای عربستان‌سعودی بسیار حائزاهمیت است و هرگز به عربستان‌سعودی از پشت خنجر نمی‌زنیم. ما پیش از آنکه یمن وارد بحران شود به سعودی‌ها پیغام دادیم که شرایط چگونه است و باید با یکدیگر همکاری کرد و می‌دانید تنها پاسخی که آنها به ما دادند چه بود؛ مسائل مربوط به اعراب به شما هیچ ارتباطی ندارد».او در پاسخ به این پرسش که چرا ایران به‌جز بشار اسد و عراق، متحدی در منطقه ندارد، گفت: «همان‌طور که در ایران می‌گوییم جوجه را آخر پاییز می‌شمارند. نفوذ ما روی مردم است و روابط بسیار خوبی با دولت‌های منطقه داریم. باوجودآنکه آمریکا و تقریبا همه قدرت‌های برتر از عربستان‌سعودی حمایت کرده و تلاش می‌کنند ما را تضعیف کنند، ما همچنان پرنفوذترین قدرت در خاورمیانه هستیم و این نکته‌ای با خود به‌همراه دارد که ایران انتخاب‌های درستی داشته و آنها اشتباهات بزرگی انجام دادند اما ما خواستار گفت‌وگو میان همه طرف‌ها هستیم.»

برجام، قرارداد دوجانبه نیست

وزیر امورخارجه کشورمان دیروز مصاحبه دیگری هم داشت و در گفت‌وگو با خبرگزاری «اسپوتنیک» اعلام کرد که توافق هسته‌ای، قرارداد دوجانبه میان ایران و آمریکا نیست و توافق‌های بین‌المللی نمی‌توانند توسط یکی از طرف‌ها مورد تغییر قرار بگیرند. محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه کشورمان در پاسخ به این پرسش که شما چندی پیش در کنفرانس امنیتی مونیخ شرکت و اعلام کردید در صورت نقض برجام، ایران پاسخ مناسبی خواهد داد. اکنون اوضاع پیرامون برجام چگونه است؟ شرکت‌کنندگان اروپایی «گروه شش» چه نظری دراین‌خصوص داشتند؟ آیا آنها از تمایل آمریکا جهت پاره‌کردن برجام حمایت خواهند کرد، گفت: «آنچه به نظر می‌رسد، کل جامعه بین‌المللی، همچنین بخشی از آمریکایی‌ها به استثنای دولت آقای ترامپ و اسراییل و دو یا سه کشور منطقه، اتفاق‌نظر دارند که برجام یک توافق بین‌المللی است و قرارداد دوجانبه بین ایران و آمریکا نیست. توافق‌های بین‌المللی نمی‌توانند توسط یکی از طرف‌ها مورد تغییر قرار بگیرند. اگر این روش در جامعه بین‌المللی به‌عنوان کار قبول‌شده اتفاق بیفتد دراین‌صورت هیچ توافقی منعقد نخواهد شد. کشورها اگر به یک توافق، مخصوصا با آمریکا وارد شدند، به محض اینکه دولت آمریکا عوض شود، آنها تصور می‌کنند باید آن توافق را مجددا مذاکره کرده و تغییر دهند؛ لذا آنچه در جامعه بین‌المللی اتفاق می‌افتد خیلی فراتر از برجام است و درواقع مربوط به نظم بین‌المللی می‌شود». محمدجواد ظریف در پاسخ به این پرسش که ایران به نوبه خود اعلام کرد در صورت نقض یکجانبه برجام از سوی آمریکا سناریوی خود را پیاده خواهد کرد، ایالات‌متحده آمریکا باید نگران چه چیزی باشد؟ ایران برای کدام «ضدحمله» آماده است و چه اقدامی دراین‌صورت انجام خواهد داد، گفت: «ما خیلی دوست نداریم کسی را بترسانیم. ما دوست داریم همه عاقلانه فکر کنند و با دقت تصمیم بگیرند. آمریکا هیچ‌وقت به برجام پایبند نبوده اما در‌این‌زمینه می‌توانیم با صراحت بگوییم که اگر آمریکا بخواهد برجام را لغو کند و اگر بخواهد رسما خارج شود و موضوعات اصلی برجام را نقض کند، یعنی قوانینی که قبلا رییس‌جمهور آمریکا برای مدت سه‌ماهه یا چهارماهه لغو می‌کرد، دراین‌صورت ایران انتخاب‌های بسیار متعددی را دارد. فکر نمی‌کنم هیچ‌کدام از این انتخاب‌ها برای آمریکایی‌ها خوشایند باشد اما اینکه چقدر از این انتخاب‌ها بترسند، دیگر بستگی به عقل و درایت آنها دارد؛ انسان برای ترسیدن عقل دارد».