چکیده

جهان اجتماعی عرصۀ گفتمان‌های متعددی است که در تثبیت فضای گفتمانی خود، با یکدیگر رقابت می‌کنند. کفایت تجربی گفتمان به توانایی در الگوسازی از نهادهای اساسی جامعه از جمله خانواده مربوط می‌شود. پس از انقلاب اسلامی، گفتمان‌های متخاصم برای مقابله با جریان گفتمانی این انقلاب تلاش‌ ‌کرده‌اند. این مقاله، پس از جست‌و‌جوی اسناد و اخبار معتبر دربارۀ زنان و خانواده در میان شبکه‌های اجتماعی و پایگاه‌های خبری بین‌المللی و داخلی (62 سند بین سال‌های 2012 تا 2015)، الگوی خانواده از منظر گفتمان داعش را، بر اساس بینش نظری و روشی تحلیل گفتمان انتقادی و تحلیل گفتمان لاکانی، در سه سطح تحلیل توصیفی، تفسیری و تبیینی بازنمایی و تحلیل کرده است. بخشی از قدرت گفتمانی آن الگو متأثر از عرصۀ ارتباطی و فضای مجازی است. در مجموع، چنین به نظر می‌رسد که الگوی خانوادۀ داعشی حول مفاهیم مردمحوری، غلبۀ اصالت جمع و توجه به آموزه‌های سلفی‌گرایی و ظاهرگرایی مفصل‌بندی می‌شود.

کلیدواژه ها: تحلیل گفتمان؛ خانواده؛ فناوری‌های ارتباطی؛ انقلاب اسلامی ایران؛ داعش

نویسندگان:

ایمان عرفان‌منش: دانشجوی دکتری تخصصی جامعه‌شناسی فرهنگی دانشگاه تهران (نویسنده مسئول)

 سهیلا صادقی فسایی: دانشیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه تهران

فصلنامه مطالعات فرهنگ – ارتباطات - دوره 17، شماره 35 - شماره پیاپی 67، پاییز 1395.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.