آمار پایگاه استنادی اسکوپوس در سال ۲۰۱۷ منتشر شد تا نشان دهد که ایران صدرنشین رشد تعاملات علمی بین‌المللی است و این تعاملات بالاترین میزان رشد را در بین قدرت‌های علمی جهان دارد؛ اتفاقی که متولیان علم کشور از شنیدن و انتشار آن مشعوف هستند و با نگاهی تک‌بعدی در پی واکاوی آن هستند.
بررسی پایگاه استنادی اسکوپوس در ۳۰ کشوری که بیشترین کمیت علم دنیا را در سال ۲۰۱۷ منتشر کرده‌اند، حاکی از صدرنشینی ایران در رشد تعاملات علمی بین‌المللی است؛ وضعیتی که نشان می‌دهد ایران از همه کشورهای توسعه یافته و قدرتمند علمی جهان در تعاملات علمی و جهانی پیشرو هستند.
در این گزارش آمده است که تعاملات علمی جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۱۷ نسبت به ۲۰۱۶ بیش از ۱۲ درصد رشد داشته که بالاترین نرخ رشد در بین قدرت‌های علمی جهان است. بیش از ۸۳ درصد از کمیت علم دنیا در سال ۲۰۱۷ متعلق به همین ۳۰ کشور است.
در همین رابطه دکتر علی گزنی عضو هیئت علمی مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری درخصوص دیپلماسی علمی و جایگاه ایران گفت: بر اساس بررسی اسکوپوس، در سال ۲۰۱۲ نزدیک به ۱۸ درصد از مقالات ایران با مشارکت بین‌المللی انجام شده بود. به عبارت دیگر، در این سال ۸۲ درصد پژوهش‌ها به صورت مستقل و بدون تعامل مستقیم بین‌المللی به سرانجام رسیده بود.
وی افزود: این در حالی است که توسعه تعاملات علمی بین‌المللی به عنوان یک سیاست، بسترسازی و اقدامات علمی در این زمینه از جمله عوامل مهمی بوده‌اند که موجب شده‌اند تا سهم پژوهش‌ها با مشارکت بین‌الملل در سال ۲۰۱۳ به قدری بیش از ۱۹ درصد و در طی سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ به حدود ۲۰ درصد برسند.
گزنی خاطر نشان کرد: در سال ۲۰۱۶ سهم دقیق علم تولید شده با مشارکت بین‌الملل از کل علم تولید شده کشور 19/8 درصد بود. در سال ۲۰۱۷ با یک افزایش 2/4 درصدی در رشد تعاملات علمی کشور مواجه هستیم. در این سال سهم مقالات با مشارکت بین‌المللی از کل مقالات کشور از مرز ۲۲ درصد گذشت.
وی یادآور شد: مقایسه رشد سهم مشارکت بین‌الملل از کل مقالات کشور در سال ۲۰۱۷ در مقایسه با سال ۲۰۱۶ نشان از یک رشد ۱۲ درصدی دارد که بالاترین نرخ رشد در بین ۳۰ کشور برتر تولید‌کننده علم دنیا است.
عضو هیئت علمی مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری گفت: بعد از جمهوری اسلامی ایران به ترتیب کشورهای تایوان، لهستان، ترکیه، هند، روسیه، جمهوری چک، مالزی، استرالیا، آفریقای جنوبی، انگلستان، آمریکا، ژاپن، فرانسه، برزیل، ایتالیا، کانادا، کره جنوبی، مکزیک، آلمان، بلژیک، اتریش، سوئیس، هلند، دانمارک، پرتغال، سوئد، نروژ و اسپانیا بیشترین رشد تعاملات علمی بین‌المللی را داشته‌اند.
بر این اساس آنچه مسئولان ایرانی در رابطه با رشد دیپلماسی علمی ایران و نیز پیشتازی ایران در این عرصه از آن با افتخار یاد می‌کنند، در حالی است که بسیاری از کشورها تمایل چندانی به ورود در این حوزه‌ها ندارند و این مسئله را الزام برای خود به عنوان افتخار محسوب نمی‌کنند.
در حالی بسیاری از کشورهای توسعه یافته جهان در رابطه با مقالات علمی و انتشار آن در مجامع جهانی ملاحظات امنیتی دارند که در کشور ایران انتشار و به ‌اشتراک‌گذاری حاصل و چکیده پژوهش‌های علمی در جهان به نوعی افتخار محسوب می‌شود.
افتخار به چنین رتبه‌های بین‌المللی از این جهت مورد تشکیک است که جدا از رتبه‌های جهانی علمی باید برای افتخار به رشد علمی به کیفیت رفاه عمومی و افزایش سطح تولیدات علمی نیز در مقام عمل توجه کرد.
به گزارش تابناک؛ مسئولان ایرانی در حالی از پیشتازی ایران در تعاملات علمی خرسندند که بسیاری از کشورهای جهان که در مقام‌های بعدی هستند از رفاه و کیفیت زندگی بالاتری برخوردار هستند.
در این شرایط به نظر مسئولان ایرانی و متولیان علم و دانش کشور بهتر است برای افتخار به مسائل علمی کشور به موضوعاتی‌اشاره کنند که در قالب طرح و پژوهش‌های دانشگاهی در نهایت به بهره‌برداری مفید از آن منجر شود.
در ایران کنونی بحران‌های عدیده‌ای وجود دارد که جز علم و دانش یارای حل آنها را ندارد. مسئله خودرو و ضعف در تولیدات این زمینه که منجر به خسارت‌های شدیدی چون آلودگی هوا و افزایش تصادفات جاده‌ای می‌شود، مسئله بحران آب و افزایش مشکلات زیست محیطی کشور که امکان زندگی در بسیاری از مناطق جغرافیایی کشور را غیر ممکن کرده است، مسئله سفید بالک‌ها و تشدید آنها در شهر تهران، موضوع افزایش بیماری صعب‌العلاج چون سرطان در کشور، افزایش نرخ ارز و نابه‌سامانی اوضاع اقتصادی و... از جمله مشکلاتی است که باید از طریق علم باید برای حل آنها راهکار ارائه داد.
بر این اساس شاید بهترین راه افتخار به محصولات علمی کشور نه ‌اشاره به رتبه بندی‌های جهانی و پیشتازی ایران در رده‌بندی‌هایی که بسیاری از کشورهای جهان اصلاً به آن اعتقاد ندارند بلکه باید مبتنی بر داده‌هایی باشد که از طریق تولید علم به حل مشکلات جامعه ختم شود؛ موضوعی که اگر در یک نظام صحیح با کشورهای دیگر علمی جهان ارزیابی شود چه بسا ایران در قعر این رده‌بندی باشد.