چکیده

واژة «قسمت» و عبارت‌های هم‌معنای آن مفاهیم عجین‌شده در فرهنگ فارسی هستند که به‌کاربردن صحیح و فهم آنها نیاز به تعمق و بررسی دارد؛ ازاین‌رو، در این پژوهش کوشیدیم تا نگاهی زبانی ـ تاریخی به باور تقدیرگرایی در جامعة ایران بیندازیم و با به‌کاربردن نظریة اسنادی به بررسی دقیق‌تر این باور بپردازیم؛ بنابراین، در 4 ماه، 280 موقعیت گفتمانی از افراد با گروه‌های سنی، سطح تحصیلات و مشاغل مختلف گردآوری شد. سپس، با استفاده از مدل هایمز (1967) تفکر تقدیرگرایی واکاوی شد و معنای مفهوم قسمت و واژگان هم‌نشین با آن بررسی شد. افزون ‌بر این، با بهره‌گیری از فرهنگ‌کاوی این باور در جامعه، «زباهنگ جبرگرایی» را معرفی کردیم و نشان دادیم که می‌توان مفهوم «قسمت» را فصل مشترک دو زباهنگ «جبرگرایی» و «صراحت‌گریزی» دانست. در مجموع، نتایج این پژوهش نشان داد تقدیرگرایی با سن رابطه‌ای مستقیم و با تحصیلات رابطه‌ای معکوس دارد.

کلیدواژه ها: تقدیرگرایی؛ فرهنگ‌کاوی؛ زباهنگ جبرگرایی؛ قسمت

نویسندگان:

رضا پیش‌قدم: استاد گروه آموزشی زبان و ادبیات انگلیسی، دانشگاه فردوسی مشهد

 آتنا عطاران: دانشجوی دکتری آموزش زبان انگلیسی، دانشگاه فردوسی مشهد (نویسنده مسئول)

فصلنامه مطالعات فرهنگ – ارتباطات - دوره 17، شماره 35 - شماره پیاپی 67، پاییز 1395.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.