این نویسنده ادبیات کودک و نوجوان در گفت‌وگو با ایسنا درباره استقبال مخاطبان ایرانی از آثار ترجمه نسبت به تألیف اظهار کرد: هر کتابی که خوب باشد، مخاطب دوست دارد آن را بخواند. اگر تعداد ترجمه‌های خوب بیشتر است به خاطر این است که تولیدات کل آثار خارجی بیشتر است؛ ۲۰۰ کشور کتاب تولید می‌کنند که بهترین‌هایش به فارسی ترجمه می‌شود.
او افزود: اگر بهترین‌های تولید داخلی‌مان را با بهترین‌های ترجمه مقایسه کنیم، می‌توانیم بگوییم از آن‌ها کمتر نیستیم. در کشورهای خارجی حداقل ۱۵۰ هزار عنوان کتاب تولید می‌شود که یک درصدش می‌شود ۱۵۰۰ نسخه، اگر ما هم ۲۰۰۰ نسخه کتاب جدید داشته باشیم یک‌درصدش می‌شود ۲۰ نسخه؛ ۱۵۰۰ کجا و ۲۰ کجا!
راستی خاطرنشان کرد: نگاه‌هایی که به کتاب‌ها می‌شود کلی است و قضاوت‌هایی که انجام می‌شود خیلی درست نیست؛ این‌که می‌گویند کارهای ما را کسی نمی‌خواند درست نیست و یا این‌طور نیست که همه کارهای ما خوانده شود. اگر کتاب‌های باکیفیت در دسترس قرار بگیرد مورد استقبال قرار می‌گیرد. کارهای خوبی در کشورمان تولید می‌شود که قطعا مخاطب آن‌ها را می‌خواند.
او با اشاره به رعایت نکردن کپی‌رایت در ایران بیان کرد: یکی از علت‌های اصلی بیشتر بودن تعداد آثار ترجمه این است که ناشر هزینه کمتری می‌دهد و آثار خارجی را مجانی چاپ می‌کند؛ یعنی شرایط بد اقتصادی یکی از عوامل اصلی رفتن به سمت کارهای ترجمه است. این‌طور نیست که چون ترجمه‌ها حتما خوب هستند، خوانده می‌شوند یا تولید زیاد دارند.
این نویسنده تأکید کرد: اگر قرار بود ناشران حقوق نویسنده‌ها و ناشران خارجی را پرداخت کنند قطعا ترجمه زیاد نمی‌شد.
او همچنین گفت: نبود شرایط مناسب و اشکالات توزیع کتاب و تیراژ پایین کارها از ضعف‌هایی است که وجود دارد. کتاب در ۱۰۰۰ نسخه تولید می‌شود؛ این تعداد مگر چقدر برای نویسنده درآمد ایجاد می‌کند؟ باید همه چیز را با هم ببینیم. با درنظر گرفتن همه ضعف‌ها و نارسایی‌های فعلی، ادبیات کودک ما وضع نسبتا خوبی دارد که اگر اوضاع بهتر شود، قطعا کیفیت‌ها نیز بهتر می‌شود.
راستی در ادامه بیان کرد: نمی‌توان گفت تولیدات خودمان در حوزه تالیف بد است و تولیدات خارجی‌ها خوب. یک‌سری محدودیت‌ها داریم که متأسفانه برخی از آن‌ها درست نیست. اگر شرایط آسان‌تری برای آثار خارجی وجود دارد باید برای آثار داخلی نیز رعایت شود. کاری نکنیم که سختی‌ها فقط برای آثار ایرانی باشد به طوری که ناشران منعکس‌کننده آثار کشورهای خارجی شوند.
این نویسنده کودکان و نوجوانان درباره گزارش شورای کتاب از وضعیت ادبیات کشور مبنی بر پیشی گرفتن ترجمه از تالیف گفت: همه شرایط را باید در نظر گرفت. اشکال به خود ناشر برمی‌گردد. اکثر ناشران، کارشناس خوب در این حوزه نیستند و برخی از ناشرانی که در این حوزه کار می‌کنند به کیفیت آثار توجه ندارند، حتی برخی ناشران با درنظر گرفتن کمترین شرایط برای نویسنده‌های تازه‌کار، کارشان را چاپ می‌کنند.
او با بیان این‌که کتاب فروش دارد که تولید می‌شود گفت: ولی تیراژ ۱۰۰۰ تایی کتاب برای گوشه‌ای از تهران هم کم است چه رسد به این‌که برای کل ایران تولید شود. چرخه توزیع و شرایط اقتصادی نیز خیلی بد است. بر روی احساس نیاز به مطالعه در کشور ما به صورت جدی، مداوم و یکپارچه کار نمی‌شود، اما با وجود این نارسایی‌ها کتاب کودک تولید می‌شود که حد قابل قبولی دارد.
راستی افزود: ما در کشورمان چند جشنواره داریم؟ هفت - هشت جشنواره. این جشنواره‌ها چقدر بر روی تولید کتاب اثر می‌گذارند؟ اگر تولید نداشته باشیم لازم است که هفت - هشت جشنواره داشته باشیم؟ این موضوع یعنی کارها خوانده می‌شود و با توجه به شرایط فعلی کارِ متوسط قابلِ قبول کم نداریم اما کارهای عالی کم است و این موضوع طبیعی است. اگر به این موضوع درصدی نگاه کنیم ما در کنار دیگران قرار می‌گیریم. مترجمان همه منابع خارجی را شناسایی و بهترین کارها را ترجمه می‌کنند. طبیعی است که تمایل به خواندن آثار خارجی بیشتر باشد و ناشران نیز به این موضوع دامن می‌زنند.
او در ادامه تاکید کرد: باید آثار نویسندگان ایرانی را با هم مقایسه کنید. اگر کارهای خودمان را با آن‌ها مقایسه کنیم احساس عقب‌ماندگی می‌کنیم. برای حمایت جدی و سالم باید کارهای آن‌ها را با هم و کارهای ایرانی را با هم مقایسه کنیم. ناشران موفق کسانی هستند که هم به کارهای داخلی بها می‌دهند و هم کارهای خارجی. هیچ ناشر معروفی نیست که کار بد و ضعیف چاپ کند اما ناشران تازه‌کار و معمولی مشخص است که کارهای معمولی چاپ می‌کنند.
این نویسنده درباره تأثیر نویسنده‌ها بر استقبال مخاطبان ایرانی از آثار ترجمه اظهار کرد: تا جایی که مطلع هستم، نویسنده‌های ما کار خودشان را انجام می‌دهند و کارشان دیر یا زود چاپ می‌شود و مخاطب خود را دارند. آقای فرهاد حسن‌زاده یکی از نویسنده‌های خوب کشورمان کاندیدای جایزه اندرسن شده که این اتفاق کمی نیست. پس نمی‌توایم بگوییم کارهای‌مان ضعیف است اما می‌شود شرایط بهتری فراهم کرد، طوری که انگیزه‌ها برای فعالیت، هم به‌طور کیفی و هم کمی، بیشتر شود.
او همچنین درباره تنوع کتاب‌ها گفت: ما در قالب‌های مختلف کار می‌کنیم و هر نویسنده‌ای روش و سلیقه خود را دارد. در برخی ژانرها مانند ژانر وحشت معدود نویسنده‌هایی کار می‌کنند، دیگرانی‌هم کم‌کم علاقه‌مند می‌شوند که کار کنند. اما این‌که تنوع کارمان کم است به دلیل سیاست‌گذاری غلط ناشران است که گرفتار می‌شویم. ناگهان ۱۰ اثر فانتزی چاپ می‌شود و همه ناشران به آن‌ها رو می‌آورند، در حالی که اگر انواع و اقسام کار به موازات هم تولید شود، کارها متنوع می‌شود و این غفلت اتفاق نمی‌افتد. در ایران این‌طور نیست؛ تب و کشش خیلی از ناشران دوره‌ای است و به شکلی از کتاب‌ها روی می‌آورند که نشان می‌دهد سیاست کاری درازمدت ندارند.
مجید راستی درباره تأثیر رسانه‌ها بر این موضوع بیان کرد: رسانه‌ها خیلی خوب هستند، اما خلأ توجه به ادبیات در بین‌شان وجود دارد و ادبیات برای‌شان مهم نیست.
او درباره آخرین کارهای خود نیز گفت: یک مجموعه هفت‌جلدی کمیک به نام «ماجراهای فندق و پسته» در انتشارات سروش دارم که چهار سالی است به خاطر اشکالات مدیریتی منتشر نشده است. وقتی مدیریت در مجموعه‌ای تغییر می‌کند، انگار مدیر جدید باید چند سالی به عقب برگردد و این زمان را پشت سر بگذارد تا به نقطه‌ای که بود، برسد. دو کار هم در محراب قلم دارم که برای نمایشگاه سال آینده آماده می‌شود و یک کتاب هم با انتشارات مدرسه دارم.
انتهای پیام
نظر شما