شرق: «دولت مصوبات خوبي در حوزه کمک به شهرداري تهران براي کاهش آلودگي هوا دارد و وظايف و تکاليف همه دستگاه‌هاي مرتبط تعيين شده؛ اما متأسفانه بيش از 90 درصد مصوبه مربوط به وظايف ساير دستگاه‌ها تاکنون اجرائي نشده است. در همين زمینه من نامه‌اي به رياست جمهوري نوشته‌ام و اين موضوع را اعلام کردم که اميدوارم اين مباحث مورد توجه دولت و مجلس قرار گيرد».
اين بخشي از گفته‌هاي محمدعلي نجفي، شهردار تهران در ششمين همايش ملي «مديريت آلودگي هوا و صدا» است که روز گذشته مطرح کرد. او در بخش ديگري از صحبت‌هاي خود گفت: «هرچند مصرف بيش از حد سوخت‌هاي فسيلي بر منابع متحرک و منابع ثابت موجب آلودگي هواي شهر تهران شده‌اند، عوامل ديگري مانند وجود ريزگردها، وارونگي و مسائل جغرافيايي نيز بر تشديد اين موضوع نقش بسزايي دارند. امروز آلودگي هوا و صدا در تهران به‌گونه‌اي به نظر مي‌رسد که حل‌وفصل آن غيرممکن است اما به نظر ما حل اين موضوع ممکن است و قطعا در برنامه‌اي پنج‌ساله مي‌توان 50 درصد نشر آلودگي‌ها و 25 درصد غلظت آلودگي‌ها را کاهش داد».
او با اشاره به اجراي طرح ترافيک جديد در شهر تهران گفت: «ما تجربه‌هاي موفقي در شهرهاي دنيا از جمله مکزيکوسيتي را بررسي کرديم که با اجراي برنامه‌هاي حساب‌شده توانسته‌اند اقدامات مؤثري را پياده‌سازي کنند اما ابتدا بايد مسئله را به‌درستي بشناسيم و برنامه دقيقي ارائه کنيم و در مرحله آخر نيز با عزمي جدي هزينه‌هاي آن را بپردازيم. تجربه موفق در مکزيکوسيتي با ۲۱ ميليون جمعيت نشان مي‌دهد زماني اين شهر جزء آلوده‌ترين شهرها محسوب مي‌شد اما با اجراي برنامه‌هاي مشخص، امروز حتي نام اين شهر در فهرست ۱۰ شهر اول آلوده دنيا ديده نمي‌شود. در شهرداري تهران نيز امروز در حوزه کاهش آلودگي هوا راهبردهايي مدنظر قرار گرفته که کاهش مطلوبيت حمل‌ونقل شهري و توسعه حمل‌ونقل عمومي يکي از اين راهکارهاست. البته در اين مسير همکاري ساير ارگان‌ها با شهرداري تهران نيز بسيار مؤثر است».
تلاش براي کاهش مطلوبيت حمل‌ونقل شخصي
نجفي افزود: کاهش مطلوبيت حمل‌ونقل شخصي يکي از تأثيرات اجراي طرح جديد ترافيک شهر تهران است. در اين طرح به‌هيچ‌عنوان نگاه درآمدزايي وجود ندارد و اگر به‌خوبي اجرا شود درآمد شهرداري تهران از اين محل براي سال آينده کمتر از سال 96 خواهد بود. او تأکيد کرد: بي‌ترديد تغيير و تحول در هر سيستمي مشکل است اما در شهرداري تهران اين مسئله بيشتر ديده مي‌شود، به شکلي که ايجاد هر تحولي چه در داخل و چه بيرون از مجموعه شهرداري تهران به‌شدت با مقاومت روبه‌رو مي‌شود که اين مسئله مي‌تواند عوامل مختلفي از جمله انگيزه‌هاي فرصت‌طلبانه يا مسائل اجتماعي را داشته باشد. قطعا در اين حوزه به‌شدت نيازمند منابع مالي هستيم. بنابراین بايد دولت و مجلس تصميم قاطعي بگيرند و شهرداري به‌عنوان مجري اين اقدامات را اجرائي کند.
او در ادامه صحبت‌هاي خود در تشريح راهکارهاي شهرداري تهران براي کاهش آلودگي هواي اين شهر به نوسازي اساسي ناوگان اتوبوسراني در شهر تهران اشاره کرد و افزود: «نوسازي در حوزه تاکسي‌ها، خودروهاي شخصي و موتورسيکلت‌ها نيز اجرائي می‌شود. همچنين الزام بنگاه‌هاي توليدي به اصلاح تکنولوژي يا انتقال آنها به خارج از شهر تهران يکي ديگر از راهکارهاي کاهش آلودگي هواي شهر تهران است». نجفي به ارتقاي استانداردهاي معاينه فني اشاره کرد و افزود: در بحث بودجه سال آينده تبصره‌اي را از ما قبول کردند که محدوده LEZ به‌عنوان محدوده‌اي خاص تلقي شود و خودروهايي که معاينه فني ندارند، در اين محدوده جريمه خواهند شد. او ادامه داد: بايد الزام به رعايت استانداردهاي ساختماني و اجراي مبحث 19 مقررات ملي ساختمان را در دستور کار قرار دهيم. در‌حال‌حاضر در کشور ما سازمان بهينه‌سازي مصرف انرژي تشکيل شده و اقدامات خوبي نيز انجام داده است؛ اما بايد راهکارهاي مشخصي را در اين حوزه مد نظر قرار دهيم.
شهردار تهران ‌ افزود: «برخي اقدامات شهرداري تهران در سال‌هاي گذشته همانند ايجاد مجتمع‌هاي بزرگ تجاري در معابري که حجم ترافيک آنها يا پارکينگ لازم در آنها مورد مطالعه قرار نگرفته، تأمين نشده است. همانند مجتمع تجاري بزرگراه ستاري که برخلاف جهت کاهش ترافيک شهر تهران بوده است. در حقيقت تصميماتي که در گذشته تهران گرفته شده خود موجب افزايش ترافيک و آلودگي هوا شده است. براي مثال منطقه 22 که قرار بود منطقه نمونه محيط‌زيستي معرفي شود، فرصتي بود که امروز از دست رفته، مي‌توانست اين منطقه به‌عنوان ريه تهران باشد اما با ساخت برج‌هاي بلندمرتبه اين فرصت از دست رفت». نجفي درباره شکايت اخير معاونت حقوقي ناجا نيز عنوان کرد: در گزارش تحويل و تحول شهرداري تهران اشاره کردم قراردادي با يک عضو دانشگاه پليس که وابسته به ناجاست بسته شده و بحث من ناجا نبود؛ يعني قرارداد با يک شخص حقيقي بسته شده و نه ناجا اما متأسفانه رسانه‌ها در نقل مطلب من نوشته بودند که قرارداد با ناجا بسته شده است. او در پايان خاطرنشان کرد: شايد مسئولان ناجا دقت نکرده‌‌اند چراکه ما فرداي آن روز نيز از طريق مرکز ارتباطات و امور بين‌الملل شهرداري تهران اين موضوع را اصلاح کرديم و گفتيم اين بحث يک شخصيت حقيقي است که طرف قرارداد بوده است اما شايد مسئولان ناجا به آن اصلاحيه توجه نداشتند و صرفا براساس مطلبي که در بعضي از رسانه‌ها آمده بود، تصميم گرفتند؛ من هم شنيدم شکايتي را مطرح کردند اما به‌هر‌حال گفته من با آنچه برداشت ناجا بوده، فرق مي‌کند.
آلايندگي تاکسي‌ها ۱۰ برابر خودروهاي معمولي
ديگر سخنران اين همايش، معاون حمل‌ونقل و ترافيک شهرداري تهران بود. او در صحبت‌هاي خود گفت: سهم هر تاکسي در آلودگي هوا ۱۰ برابر خودروهاي معمولي است که با اصلاح کاتاليست‌ها مي‌توانيم اين موضوع را حل کنيم. محسن پورسيدآقايي، با تأکيد بر لزوم استفاده از تجربه کشورهاي ديگر در زمينه آلودگي هوا، گفت: آنچه در تهران اتفاق افتاده، به دنبال سهل‌انگاري در مقابل جان مردم در سال‌هاي گذشته بوده؛ هزينه‌هاي زيادي در شهر صورت گرفته است، به‌طوري‌که مطالعات نشان مي‌دهد اگر اندکي از هزينه‌ها با اولويت در رفع منابع آلايندگي تهران هزينه مي‌شد، امروز وضعيت تهران بهتر بود. وي با تأکيد بر اينکه موضوع آلودگي هوا نيازمند تصميمات ملي است، اظهار کرد: براي حل آلودگي هوا، هم منابع وجود دارد و هم موضوع قابل‌حلي است، تنها بايد آن را در اولويت قرار دهيم. متأسفانه در مجموعه شهرداري و دولت هزاران ميليارد تومان در حوزه‌هاي مختلف هزينه مي‌شود که اگر ما به سرنوشت مردم تهران و سلامت آنها توجه کرده و آن را در اولويت قرار مي‌داديم، مي‌توانستيم مشکل آلودگي را حل کنيم. پورسيدآقايي يکي از اقدامات مؤثر صورت‌گرفته در سال‌هاي گذشته را استانداردکردن گازوئيل و بنزين دانست و گفت: اين موضوع کمک کرده است که امروز در تهران مشکلات گازهاي سمي مثل سرب را نداشته باشيم. وي جايگزيني خودروهاي فرسوده، ازرده‌خارج‌کردن اتوبوس‌هاي فرسوده، کاميون‌هاي آلاينده و موتورسيکلت‌هاي کاربراتوري را از موارد مغفول‌مانده عنوان کرد و افزود: اميدواريم با برنامه‌اي که شکل گرفته است و همکاري دولت، شهرداري و مجلس در سال‌هاي آينده گام‌هاي اجرائي مناسبي در اين حوزه برداريم.معاون شهردار تهران در ادامه با اشاره به شش پروژه منابع انتشار آلايندگي تهران تصريح کرد: مطالعات سياهه انتشار آلاينده‌ها نشان مي‌دهد، منبع ۷۰ درصد آلودگي هوا در بخش ذرات معلق کمتر از 2.5 ميکرون خودروها هستند که پيش‌بيني مي‌شود، بتوانيم با اجراي برنامه چهارساله ۵۵ درصد آن را از بين ببريم. وي با اشاره به اينکه جايگزيني اتوبوس‌هاي فرسوده به‌عنوان اولين برنامه پيشنهادي کاهش آلودگي هواي تهران مطرح است، عنوان کرد: اتوبوس‌هاي شرکت واحد و اتوبوس‌هاي سرويس‌ يا همان گشت داخل شهر از منابع آلودگي هوا هستند که البته سهم آلايندگي اتوبوس‌هاي شرکت واحد به‌مراتب از اتوبوس‌هاي گشت داخل شهر کمتر است. در اين برنامه پيش‌بيني کرده‌ايم، در سال اول اجراي اين برنامه، دوهزار اتوبوس شرکت واحد و دوهزار اتوبوس‌هاي گشت داخل شهر را با الزام دستگاه‌هاي مربوطه نوسازي کنيم.
پورسيدآقايي با بيان اينکه توليد ذرات معلق به وسیله اتوبوس‌هاي فرسوده به ۳۰ درصد مي‌رسد، گفت: اميدواريم جايگزيني شش هزار دستگاه اتوبوس فرسوده در تهران و تجهيز دو هزار دستگاه اتوبوس ديگر به فيلتر دوده ذرات معلق هوا ۹ درصد کاهش يابد. براي نوسازي اتوبوس‌ها ۵۴ ميلياردتومان از بودجه دولت و يارانه سود تسهيلات، هزار و 350 ميلياردتومان وام بانک‌ها با سود متعارف و ۳۶۰ ميلياردتومان از سوی دارندگان اتوبوس‌ها منابع مالي جايگزيني ديده شده است. معاون حمل‌ونقل و ترافيک شهرداري تهران در ادامه با اشاره به اينکه سهم کاميون‌هاي باري از توليد ذرات معلق ۲۲ درصد است، گفت: پيشنهاد کرديم در برنامه چهارساله، ۳۰ هزار کاميون نوسازي شوند. در صحبت‌هاي شب گذشته رئيس‌جمهور در مورد نوسازي ۷۰ هزار دستگاه کاميون در کشور نيز اميدواريم نوسازي کاميون‌ها در تهران محقق شده و براي بخش ديگري از کاميون‌هاي آلاينده با نصب فيلتر دوده، توليد ذرات معلق در کاميون‌ها را ۱۳ درصد کاهش دهيم. پورسيدآقايي با اشاره به اينکه طرح ترافيک زماني به منظور کاهش آلودگي هوا اجرا شد، افزود: اين طرح در حالي اجرا شد که شيفت حمل‌ونقل و استفاده از موتورسيکلت در آن پيش‌بيني نشده بود، همين امر باعث شد استفاده از  موتورسيکلت‌ها افزايش يابد، به‌طوري‌که درحال‌حاضر سه ميليون موتورسيکلت در شهر تردد دارند و ميزان آلايندگي آنها پنج‌برابر خودروها و انتشار ذرات معلق کمتر از 2.5 ميکرون به وسیله آنها ۱۰ درصد است. وي با تأکيد بر لزوم جلوگيري از توليد موتورهاي کاربراتوري اظهار کرد: خوشبختانه توانسته‌ايم خودروهاي کاربراتوري را تقريبا حذف کنيم، اما در مورد موتورهاي کاربراتوري اين موضوع محقق نشده است. از طرفي باوجود مصوبه دولت مبني‌بر ممنوعيت شماره‌گذاري ‌موتورسيکلت‌هاي کاربراتوري، متأسفانه هنوز شماره‌گذاري و توليد مي‌شوند، بنابراين بر اساس اين برنامه پيش‌بيني مي‌کنيم ۸۰۰ هزار موتورسيکلت کاربراتوري به برقي تبديل شده و با فشاري که ايجاد کرديم، حداقل باقي موتورها انژکتوري باشند. پورسيدآقايي با اشاره به سهم چهاردرصدي ميني‌بوس‌ها از توليد ذرات معلق کمتر از  2.5 ميکرون اظهار کرد: سه‌هزار دستگاه ميني‌بوس فرسوده در قالب اين برنامه بايد جايگزين شود؛ براي سال اول هزارو 500 ميلياردتومان اعتبار نياز است که در مجموع چهار سال به هفت‌هزارو 500 ميليارد مي‌رسد و در صورت اختصاص اين مبلغ از محل صندوق توسعه ملي مي‌توان به بهبود آلودگي هواي تهران به‌عنوان پايتخت کشور اميدوار بود.