صاحب‌خبر - زمین لرزه در کرمانشاه و کرمان رخ داد و خسارات مالی و جانی زیادی به هموطنان مان وارد کرد اما همچنان، زلزله تن زمین را می لرزاند. چند بار هم سراغ شهرهای پرجمعیت کشور مثل کرج و تهران رفته و لرزه به اندام ساختمان ها انداخته است. متاسفانه نگرش به زلزله این است که می آید، می کُشد، خسارت می زند و نابود می کند. چنین دیدگاهی باعث می شود اصولا فکری به حال مشکلات ناشی از زلزله نشود و ترس از خسارت های آن همیشه در مردم وجود داشته باشد. یکی از مواردی که کمتر در کشور زلزله خیز ما به آن توجه می شود «بیمه زلزله» است. شاید خیلی ها بپرسند: مگر بیمه ای هم برای زلزله وجود دارد؟! البته که هست. این بیمه، زیر شاخه بیمه آتش سوزی است که علاوه بر خسارت های آتش سوزی، در قبال صدمات زلزله نیز حداقل 90 درصد خسارت را پرداخت می کند. البته این را هم باید بدانیم که خسارات جانی شامل این نوع بیمه نمی شود و برای آن به بیمه عمر نیاز است. در دخل و خرج امروز، گذری بر شرایط بیمه آتش سوزی و زلزله خواهیم داشت. بیمه زلزله چیست؟ اول از همه باید بدانید که دنبال بیمه ای جداگانه با عنوان «زلزله» نگردید. برای این منظور باید بیمه آتش سوزی تهیه کنید. این بیمه ساختمان و اموال شما را در برابر آتش، صاعقه و انفجار ایمن خواهد کرد و برای این که بخواهید محل مد نظر، در برابر خطرات و خسارات احتمالی زلزله هم بیمه باشد، می توانید علاوه بر آن، بیمه زلزله نیز تهیه کنید. بیمه آتش سوزی به طور کلی در سه دسته «مسکونی»، «صنعتی» و «غیر صنعتی» فروخته می شود. دسته نخست، بناهای مسکونی، تاسیسات و اثاثیه منزل را شامل می شود. کارخانه ها در دسته «صنعتی» و واحدهای تجاری، اداری، آموزشی، خدماتی و انبارها در دسته «غیر صنعتی» قرار می گیرند. آن چه در قیمت بیمه موثر است برای آن که بتوانیم قیمت بیمه آتش سوزی و زلزله را در بیمه های مختلف با یکدیگر مقایسه کنیم، باید سراغ عواملی برویم که در قیمت آن ها موثرند. مقدار مساحت بنا اولین موردی است که هنگام پر کردن فرم بیمه نامه، با آن مواجه می شوید. همچنین هزینه لوازمی که می خواهید بیمه کنید در قیمت تاثیرگذار است؛ هر چه لوازم با ارزش تری داشته باشید، قیمت بیمه بالاتر می رود و در عوض پس از حادثه، رقم بیشتری به عنوان خسارت دریافت می کنید. موقعیت جغرافیایی محلی که آن را بیمه می کنید، با توجه به وجود گسل و احتمال وقوع زلزله در آن جا، اهمیت دارد. برای تعیین این مسئله یک «طبقه بندی» وجود دارد که بر اساس آن شهرها را به پنج دسته تقسیم می کند: شهرهایی چون اصفهان و اراک در منطقه 1 (کمترین خطر)، یزد و شهرکرد در منطقه 2، اهواز و مشهد در منطقه 3، شیراز و زاهدان در منطقه 4، تهران و قم و قزوین در پر خطرترین دسته، منطقه 5 ، قرار می گیرند. هر چه منطقه ای که محل مد نظر در آن است خطرناک تر باشد، قیمت بیمه بالاتر می رود. علاوه بر این، نوع سازه و اسکلت محلی که تحت بیمه قرار دارد، ارزیابی می شود. وضعیت سازه ها به چهار دسته تقسیم می شوند: «بتنی یا سوله»، «اسکلت فلزی»، «گلی و آجری» و سازه های مطابق با آیین نامه. از آن جا که زمین ساختمان پس از زلزله قابل استفاده است، فقط هزینه ساخت بنا در قیمت بیمه تاثیر گذار است. فرایند پسا حادثه پس از وقوع حادثه، شما به عنوان بیمه گذار باید طی پنج روز، حادثه را گزارش کنید و حداکثر پس از 10 روز از وسایلی که آسیب ندیده اند، مکان جدیدشان و همچنین مبلغ تقریبی خسارت وارد شده، گزارشی به دفتر بیمه بدهید تا پانزده روز پس از حادثه نیز باید فهرست اموالی را که در روز حادثه موجود بود و نیز اموالی را که آسیب ندیده است، به بیمه بفرستید. در طول این مدت تغییری در محل حادثه ایجاد نکنید. پس از ارسال گزارش، کارشناسانی از طرف شرکت بیمه برای ارزیابی خسارت به محل می آیند و در صورتی که روی مبلغ تخمینی توافق داشته باشید، پول به حسابتان واریز می شود. در غیر این صورت گروهی سه نفره تشکیل می شود که به درخواست تان رسیدگی می کنند. اگر شما هنگام بیمه کردن وسایل تان، ارزش آن ها را کمتر از رقم واقعی شان اعلام کرده باشید، بیمه به همان نسبت به شما خسارت می دهد. این جاست که تفاوت میان بیمه ها مشخص می شود. یک بیمه ممکن است مبلغ کمتری از شما دریافت کند ولی هنگام پرداخت خسارت، نرخ کمتری اعلام کند. به همین ترتیب، برعکس آن نیز ممکن است. همچنین بیمه ها از جنبه زمان و کیفیت پرداخت خسارت هم از یکدیگر متمایز می شوند. جایگاه بیمه ها در کشور نخستین و مهم ترین ویژگی که باید برای بیمه در نظر بگیریم، سطح توانگری آن است که هر سال از سوی بیمه مرکزی ارائه می شود. سطح یک، بهترین و سطح چهار، بد ترین حالت توانگری مالی برای یک بیمه است. بیمه های «آسیا»، «البرز»، «پارسیان»، «ما»، «رازی»، «سامان»، «پاسارگاد» و «کارآفرین» در سطح یک هستند و بهترین توانگری را میان دیگر بیمه ها دارند. در سطح بعدی، بیمه «دانا»، «معلم»، «سینا»، «دی» و «آرمان» قرار دارند. بیمه «میهن» نیز در سطح سوم جای می گیرد. جالب تر از همه، سطح چهار است که بیمه «ایران»، یکی از معروف ترین بیمه های کشور، در کنار بیمه های «نوین» و«حافظ» در این رده قرار گرفته اند و بدترین حالت توانگری را دارند! یکی دیگر از ویژگی های بیمه ها که باید مورد توجه قرار گیرد، رتبه بیمه از نظر رضایت مشتری بابت مبلغ دریافتی یا همان خسارت است. بر اساس آمار پژوهشکده بیمه، بیمه «تعاون» در صدر این فهرست قرار دارد و بیمه های «ایران»، «آسیا»، «دانا»، «رازی»، «معلم»، «ما»، «پارسیان»، «سینا»، «دی» و «پاسارگاد»، به ترتیب در رتبه های بعدی هستند. بیمه ها از نظرزمان پاسخ گویی و پرداخت خسارات هم با یکدیگر متفاوت اند. بیمه «آسیا» سریع ترین زمان پاسخ گویی را دارد و بیمه های «ایران»، «دانا»، «معلم»، «پارسیان» و «رازی» رده های بعدی را به خود اختصاص داده اند. نقش بیمه در حوادث کمتر کسی پیدا می شود که جدیدترین آتش سوزی گسترده را به یاد نداشته باشد؛ حادثه آتش سوزی پلاسکو. گفته می شود در آن بنا 560 واحد تجاری و صنفی وجود داشت که همه در اثر آتش سوزی تخریب شدند. از این تعداد، فقط 160 واحد زیر پوشش بیمه آتش سوزی بودند. همه 160 واحد، در مجموع، مبلغ 70 میلیون تومان برای بیمه پول داده بودند. ولی بیمه، 40 میلیارد تومان به آنان خسارت پرداخت کرد. در صورتی که مبلغ خسارت های حادثه پلاسکو رقمی حدود 1600 میلیارد تومان بوده است! مورد دیگری که می توان بررسی کرد، زلزله کرمانشاه و شهرستان سرپل ذهاب است که از میان آن همه تلفات و خانه های حادثه دیده، تنها هزار مورد بیمه زلزله وجود داشته که بیمه 30 میلیارد تومان بابت خسارت پرداخته است. پس اندازی برای لحظات سخت حادثه هیچ وقت قابل پیش بینی نیست و ایران یک کشور زلزله خیز است. پس با بیمه کردن محل سکونت یا کار خود، علاوه بر کمک مالی که از سوی بیمه دریافت می کنید، خسارتی را که باید از بودجه کشور برای بازسازی آن صرف شود، از بیمه می گیرید و عملا در مدیریت بحران، نقش بسیار موثری خواهید داشت. این جا، قیمت بیمه آتش سوزی و زلزله برای یک خانه 100 متری در منطقه 5 جغرافیایی را بررسی می کنیم. این بنا اسکلتش فلزی است و ارزش وسایل خانه حدود 100 میلیون تومان. با فرض این که هم اکنون هزینه ساخت چنین خانه ای متری یک و نیم میلیون تومان آب بخورد، نرخ بیمه در شرکت های مختلف این گونه خواهد بود:∎​