به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از اداره كل روابط عمومي و امور بين‌الملل سازمان پزشكي قانوني كشور، در پاييز امسال بيشترين آمار تلفات مسموميت با گاز منوكسيدكربن با 134 نفر مربوط به آذر ماه و كمترين آن با 28 فوتي مربوط به مهر ماه بوده است.

بر اساس اين گزارش در نه ماهه سال جاري نيز آمار مسموميت با گاز منوكسيدكربن در كشور با كاهش مواجه بود. در اين مدت 414 نفر بر اثر گازگرفتگي جان خود را از دست دادند كه اين رقم در مقايسه با مدت مشابه سال قبل 1.7 درصد كاهش يافت.

از كل تلفات مسموميت با گاز منوكسيدكربن در نه ماهه امسال 297 نفر مرد و 117 نفر زن بودند.

در اين مدت استان هاي تهران با 90، اصفهان با 38 و فارس با 28 فوتي بيشترين آمار تلفات مسموميت با گاز را داشته اند. آمار تلفات گازگرفتگي در بيش از نيمي از استان ها نيز كمتر از 20 نفر و در استان هاي هرمزگان، بوشهر و ايلام صفر گزارش شده است.

بيشترين تلفات گازگرفتگي مربوط به نيمه دو سال است

يادآور مي شود در سال گذشته 836 نفر در كشور بر اثر مسموميت با گاز جان خود را از دست دادند كه 630 نفر از آنان در نيمه دوم سال جان باخته اند و بيشترين تلفات نيز در ماه آذر با 145 و دي با 147 فوتي به ثبت رسيده است. در نه ماهه امسال نيز بيشترين آمار تلفات گازگرفتگي با 134 فوتي در آذر ماه ثبت شده است.

رشد تلفات گازگرفتگي در نيمه دوم هر سال مطابق آمارهاي اين سازمان در سال‌هاي ديگر نيز تكرار شده و در بسياري موارد ماه هاي آذر و دي بيشترين تلفات را به خود اختصاص داده است. به طور كلي بيش از 70 درصد تلفات گازگرفتگي در هر سال مربوط به نيمه دوم سال است و همين موضوع ضرورت توجه به نكات ايمني در  استفاده از وسايل گرمايشي را دو چندان مي كند.

هشدار پزشكي قانوني

سازمان پزشكي قانوني كشور به استناد آمارهاي موجود ضمن هشدار نسبت به افزايش تلفات مسموميت با گاز منوكسيدكربن در نيمه دوم سال بر رعايت نكات ايمني در نصب و به كارگيري وسايل گرمايشي در فصل پاييز و زمستان تأكيد و به هم ميهنان توصيه مي كند در فصل پاييز و زمستان  هم ميهنان در استفاده از وسايل گرمازا كه عمدتا به سيستم گاز شهري متصل است، نهايت دقت را داشته باشند. هم‌ميهنان ضمن استفاده بهينه از وسايل گرمازا،‌ به توصيه هاي ايمني در خصوص سالم بودن و استفاده صحيح از وسايل گرمايشي و مسير خروجي گاز مونوكسيد كربن  از دودکش اين وسايل توجه كنند.

چند توصيه پيشگيرانه:

گاز مونوكسيد كربن گازي بدون رنگ و بو است. عمده ترين منبع توليد اين گاز سوختن ناقص نفت و گاز است ولي اصولاً در اثر احتراق هر نوع ماده سوختني خصوصاً در محيط هاي در بسته و فاقد اكسيژن ممكن است توليد شود. استفاده از آبگرمكن يا بخاري هاي مستعمل يا داراي نقص فني و فاقد دودكش يا داراي دودكش بدون عملكرد مناسب در منزل بيشترين موارد ابتلا به مسموميت را تشكيل مي دهند. از آن جا كه تمايل اين گاز براي تركيب با هموگلوبين خون ما 250 برابر بيش از اكسيژن مي باشد لذا با بالا رفتن درصد آن در هواي اتاق، به سرعت باعث ايجاد مسموميت خواهد شد و اكسيژن رساني به بافت هاي مختلف بدن از جمله مغز و قلب را دچار اختلال مي نمايد كه به علت بي رنگ و بي بو بودن اين گاز، ممكن است وجود آن در محيط تا زمان ايجاد علايم مسموميت شديد مورد توجه واقع نشود.

علايم مسموميت حاد با اين گاز شامل سردرد، سرگيجه، تهوع و استفراغ و احتمالاً درد شكمي و سپس حالت بيهوشي، تشنج و اغما مي باشد. در بيماران مبتلا به ناراحتي هاي قلبي ممكن است تشديد بيماري يك علامت هشدار دهنده باشد.

از ساير علايم مسموميت مي توان به سفتي عضلات، افزايش تعداد تنفس، كاهش فشار خون و گاه تنگي مردمك ها اشاره كرد. بايد توجه داشت كه اگر فردي در اثر ابتلا به مسموميت با گاز مونوكسيد كربن جان خود را از دست ندهد ممكن است دچار نواقص عصبي و رواني پيشرفته نظير فلج عضوي يا اختلال قواي مغز مي‌شود. مسموميت شديد با اين گاز مي تواند كشنده باشد.

چگونه از مسموميت با اين گاز پيشگيري كنيم؟

1. آگاه باشيد كه هر وسيله گرمازاي سوختني كه به نحوي با سوخت هاي فسيلي (نفت، گاز، ذغال سنگ) كار كند به صورت بالقوه مي تواند سبب توليد گاز مونوكسيد كربن شود.

2. از بخاري هاي مستعمل و فرسوده بدون دودكش يا داراي دودكش نامناسب و غير استاندارد استفاده نكنيد.

3. توجه داشته باشيد،‌ استفاده از بخاري هاي بدون دودكش به هيچ وجه از توليد گاز مونوكسيد كربن جلوگيري نمي كند.

4. هرگز در فضاي بسته و محدود كه تهويه كافي و مناسب ندارد (نظير اتاق، گاراژ و ...) آتش روشن نكنيد.

5. هرگز در فضاي بسته گاراژ موتور اتومبيل را روشن نگذاريد.

6. قبل از راه اندازي وسايل گرمايشي، از سلامت مسير دودكش ساختمان و بدون ترَك و نشتي بودن آن اطمينان حاصل نموده و از اتصال مناسب و صحيح لوله بخاري و آبگرمكن به دودكش ديواري اطمينان حاصل نماييد.

7. تمام دودكش ها بايد وسيله انتهايي ضد باد (كلاهك) مناسب داشته باشد.

8. در محيط هاي شغلي و منازل كه در آنها از كوره و مشعل استفاده مي شود از سلامت دستگاه و سيستم تخليه دود اطمينان حاصل نماييد.

9. هر وسيله گازسوز بايد داراي يک دودکش مستقل و منتهي به فضاي بيرون باشد و لذا به کارگيري آب گرمکن هاي ديواري در فضاهاي بسته يا مکان هاي فاقد جريان هوا  مجاز نيست.

10. شيب لوله هاي افقي در داخل واحدها بايد مثبت و روبه بالا و ارتفاع عمودي لوله در بيرون حداقل سه برابر طول افقي آن باشد.

11. توجه به داغ بودن دودکش پس از روشن كردن وسيله گرمايشي به اطمينان شما از تخليه گاز كمك خواهد كرد. اگر لوله دودکش بخاري شما سرد است دليل آن خارج نشدن محصولات احتراق و گازهاي سمي از دودکش است در اين صورت بايد ضمن رفع نقص، به طور موقت با بازکردن قسمتي از در يا پنجره تهويه در محيط ايجاد نماييد.

12. ضمن ايجاد تهويه مناسب جهت آشپزخانه و حمام منزل، از نصب آبگرمکن در حمام و نيز روشن کردن شعله‌هاي اجاق گاز در آشپزخانه جهت گرم نگه داشتن محيط داخل خانه جداً خودداري نماييد.

13. اگر فضاي منزل خود را با شوفاژ و سيستم حرارت مرکزي گرم مي کنيد درز بندي و بستن منافذ درها و پنجره ها به منظور جلوگيري از اتلاف حرارتي بلاملانع است اما درصورتي که از بخاري هاي گازسوز به منظور گرمايش محيط استفاده مي کنيد حتماً مختصري تهويه از طريق در يا پنجره در فضا ايجاد نماييد و از درز بندي و بستن کامل منافذ خودداري کنيد.

14. در صورت احساس علايم سردرد و سرگيجه و تهوع در مكاني كه احتمال وقوع مسموميت وجود دارد فوراً آن مكان را ترك کرده و به فضاي آزاد پناه ببريد و در اسرع وقت به پزشك مراجعه كنيد.

15- در صورت تداوم علايم فوق براي چند روز متوالي احتمال مسموميت خفيف با اين گاز وجود دارد كه بهتر است در اين مورد با پزشك خود مشورت كنيد.

16- رانندگان وسايل نقليه سنگين، از روشن کردن گاز پيک نيک در اتاق وسيله نقليه خود جهت استراحت و خواب جدا خودداري کنند.

در برخورد با موارد مسموميت با گاز مونوكسيد كربن چه بايد كرد؟

1. در صورت مواجهه با مصدومان، سريعاً آن ها را از محيط خارج كنيد.

2. پس از خارج ساختن مصدوم از محيط آلوده فوراً با اورژانس تماس بگيريد.

علائم حياتي مصدومان را کنترل کنيد و از باز بودن راه هاي هوايي مصدوم اطمينان حاصل كنيد.