به گزارش سرویس فرهنگی اجتماعی خبرگزاری رسا، از وظایف هر فرد و خانواده‌ای حرکت در مسیر رضایت خدای متعال و نیکوکاری نسبت به خویشان و صله رحم است. از ویژگی‌های افراد خانواده امام حسین(ع)، حرکت کردن در مسیر رضای خدا و صبر بر قضای الهی بود. این خانواده نسبت به یکدیگر، نیکوکارترین و همچنین بهترین خانواده در به جا آوردن صله رحم بودند. در این بین، حضرت زینب (س) به بهترین وجه در مسیر رضای خدا حرکت نمود و وظایف خود را نسبت به امام خود و خاندان رسول خدا (ص) به خوبی، ادا کرد.

سه نکته در زندگی فردی و خانوادگی

هر فردی باید حرکت خود را به سمت تعالی انسانی، تنظیم کند و مراقبت داشته باشد که از مسیر رضای الهی، خارج نگردد. مرحله رضا، آن است كه انسان به جايى برسد كه نه تنها كوشش كند خدا از او راضى باشد بلكه بكوشد او از قضا و قدر خدا راضى باشد (مراحل اخلاق در قرآن، ص 377). گاهی این حرکت، به طور خانوادگی، انجام می‌گیرد. گاهی منظور از خانواده، خانواده هسته‌ای است که از شوهر، زن و فرزندان بلا فصل، تشکیل می‌شود و گاهی خانواده‌ای گسترده می‌باشد که خویشاوندان مثل پدربزرگ‌ها، مادر بزرگ‌ها، عموها، دایی‌ها، عمه‌ها، خاله‌ها و فرزندان آنها را هم در بر می‌گیرد.

فرد و خانواده، در ارتباط با مردم نیز از مسیری که خدای متعال، تعیین کرده خارج نمی‌شوند. از جمله این ارتباط‌ها، ارتباط اعضای خانواده با یکدیگر و سایر خویشان می‌باشد. در ارتباط با خویشان، دو تعبیر «برّ» و «صله» مورد تأکید قرار گرفته است؛ به عنوان مثال تعبیر «برّ به والدین» و «صله رحم»، بسیار دیده می‌شود.

از ویژگی‌های خانواده امام حسین (ع)، حرکت کردن در مسیر رضای خدا و صبر بر قضای الهی و نیکوکاری و به جا آوردن صله رحم نسبت به یکدیگر است. علاوه بر این، جایگاه امامت را شناختند و وظیفه خود را نسبت به امام زمان خود انجام دادند.

در این میان، حضرت زینب(س)، به بهترین وجه در مسیر رضای خدا حرکت نمود و وظایف خود را نسبت به خانواده و امام خود به نحو عالی، به جا آورد.

حضرت زینب(س) و رضایت از تقدیر و قضای الهی

ویژگی اهل بیت(ع) رسالت این است که راضی به رضای خدا هستند و بر بلاها صبر می‌نمایند. امام حسین (ع) فرمود: «رِضَى‏ اللَّهِ‏ رِضَانَا أَهْلَ الْبَيْتِ نَصْبِرُ عَلَى بَلَائِهِ وَ يُوَفِّينَا أَجْرَ الصَّابِرِين‏‏». «ما اهل بيت (ع) رضایت و خشنودى خدا را رضایت خود دانسته، بر بلايش صابريم، و او اجر صابران را به ما خواهد داد.» (بحارالانوار، ج44، ص367)

حضرت زینب(س) پرورش یافته این خانواده است و به خوبی توانست امتحان‌های الهی را پشت سر بگذارد.  وقتی ابن زیاد از روی طعن به زینب کبری (س) گفت: «كار خدا را نسبت به برادر و اهل بيتت چگونه ديدى؟» حضرت فرمود: «ما رأيت إلا جميلا.» «من جز زيبايى، چيزى نديدم» (همان، ج45، ص115).

این جمله را زنی می‌گوید که در کربلا در عرض نصف روز، عزیزانی را از دست داد که مثل و مانند نداشتند. این جمله، نشان از تسلیم بودن و رضایت داشتن حضرت زینب (س) به خواست خدا دارد.

حضرت زینب(س) ‌و ادای وظیفه نسبت به امام زمان خود

اطاعت حضرت زینب(س) از رسول خدا(ص)، حضرت علی(ع)، امام حسن(ع)، امام حسین(ع) و امام سجاد(ع) و گام نهادن آن بانو در مسیر آن بزرگواران و ادای وظیفه نسبت به آنها، از ویژگی‌های ایشان است.

به عنوان مثال آن حضرت، نسبت به امام زین العابدین (ع) به بهترین نحو وظیفه اعتقادی خود را ادا نمود. از جمله کارهای حضرت زینب (س) در شب عاشورا مراقبت از ایشان بود. حضرت سجاد (ع) می‌فرمايد: من در آن شبى كه پدرم فرداى آن كشته شد نشسته بود و عمه‏ام زينب نيز نزد من بود و از من پرستارى مي‌كرد (الارشاد، ج2، ص93). پس از به آتش کشیدن خیمه‌ها در عصر عاشورا، تلاش حضرت زینب برای محافظت و نجات امام سجاد (ع) که در خیمه‌ای در حال آتش، مریض بود در کتب تاریخی ثبت شده است (وفيات الائمة، ص 159). همین‌طور در مجلس کوفه، وقتی ابن زیاد از جواب دادن به امام زین العابدین (ع) درماند دستور داد كه ایشان را شهید کنند. در این حال عقيله بني‏هاشم، زينب ‏كبري (س) خود را سپر آن حضرت كرد و حاضر شد جانش را فدای امامش کند و ابن زياد را به خاطر اين تصميم، توبیخ كرد و حضرت سجاد (ع) را در برگرفت و فرمود: «تو احدى را براى ما باقى نگذاشتى، اگر تصميم قتل وى را دارى پس مرا نيز با او بكش.» ابن زياد پس از اين‌كه مدتی به حضرت زينب (س) و حضرت سجاد (ع) نگاه كرد گفت: «به خدا قسم، من اين طور گمان مي‌كنم اين زن دوست دارد من او را با اين مرد بكُشم! اين مرد را رها كنيد. همين بيمارى كه دارد برايش كافى خواهد بود.» (بحار الأنوار، ج45، ص117)

نیکوکاری و صله رحم حضرت زینب

اهل بیت امام حسین (ع) شب عاشورا از جانب امام، دو مدال نیکوکارترین خانواده و بهترین خانواده در به جا آوردن صله رحم را دریافت کردند. امام درباره اهل بیتشان فرمود: «فَإِنِّي لَا أَعْلَمُ ... أَهْلَ بَيْتٍ أَبَرَّ وَ أَوْصَلَ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي» «واقعيّت اين است كه ... من خاندانى شايسته كردارتر و نیکوکارتر و از نظر پيوند، استوارتر از خاندان خويش سراغ ندارم‏» (الارشاد، ج2، ص91).

حضرت زینب (س) در این خانواده، نقش برجسته‌ای دارد. یکی از نمودهای این واقعیت در کربلا و حوادث عاشورا و حوادث پس از آن، مشاهده می‌شود. حضرت زینب (س) به عنوان عقیله بنی هاشم و سرپرست کاروان اسرا، به تمامی اسیران کربلا از جان و دل، رسیدگی کرد. ایشان نسبت به برادر خود، امام حسین (ع)، عشق عجیبی داشت. این محبت و علاقه حضرت زینب (س) نسبت به سایر اعضای خاندان رسالت و حرم رسول خدا (ص) نیز دیده می‌شود./۸۴۱/ی۷۰۳/س

حجت الاسلام مجتبی صداقت، دانش آموخته حوزه علمیه قم

منابع:

جمعی از نویسندگان؛ مجموعة وفیات الائمة و یلیه وفاة السیدة زینب؛ دارالبلاغة، بیروت، اول، 1412ق.

جوادی آملی، عبدالله؛ مراحل اخلاق در قرآن؛ اسراء، قم، هفتم، 1387ش.

مجلسى، محمد باقر؛ بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار؛ انتشارات اسلاميه، تهران، [بی‌تا].

مفيد، محمد بن محمد بن نعمان؛ الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد؛ كنگره شيخ مفيد، قم، اول، 1413ق.