ایران آنلاین / کاوه مدنی توضیحاتی در مورد پیشنهاد اخیرش به سازمان حفاظت محیط زیست مبنی بر ممنوعیت استفاده از بطری‌های پلاستیکی آب ارائه داد و گفت: خوشبختانه این پیشنهاد از سوی رئیس سازمان حفاظت محیط زیست پذیرفته و به کلیه ادارات محیط زیست استان‌ها و شهرستان‌ها، به علاوه دانشکده و پژوهشکده محیط زیست بخشنامه شد.

وی با بیان اینکه ممنوعیت استفاده از بطری‌های پلاستیکی دستور رئیس سازمان محیط زیست است و به‌ طور قطع باید اجرایی شود، تاکید کرد: پایبندی به قوانین و دستورالعمل‌های سازمان برای کارکنان و زیرمجموعه آن امری ضروری است و تخطی از آن جرم تلقی می‌شود و طبیعتا هر گونه تخلف از این دستور پیگرد خواهد داشت.

معاون آموزش و پژوهش سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه گفت: ممنوعیت استفاده از بطری‌های آب یک پیشنهاد نیست بلکه قانونی است که به کلیه بخش‌های محیط زیست ابلاغ شده است البته در مناطقی که کارکنان ادارات و محیط‌بانان از دسترسی به آب شرب سالم محروم هستند، ممانعتی برای استفاده از بطری‌های آب پلاستیکی وجود ندارد.

مدنی در پاسخ به این پرسش که ایده ممنوعیت استفاده از بطری‌های پلاستیکی چطور شکل گرفته است؟ اظهارکرد: در خیلی از نقاط دنیا نسبت به استفاده از آب بطری نگرش خاصی وجود دارد و در کشورهای مختلف، مطالعات اجتماعی متعددی روی این موضوع صورت گرفته است. برای مثال نتایج مطالعه‌ای در کانادا نشان می‌دهد که هر چه سطح دانش افراد جامعه بالاتر باشد، میزان استفاده از بطری آب کمتر و اعتماد به آب شرب لوله‌کشی بیشتر است.

وی تصریح کرد: از آنجا که در خیلی از نقاط دنیا نظارت مناسب بر تولید آب‌های بطری وجود ندارد؛ افراد ترجیح می‌دهند که از آب شرب لوله‌کشی استفاده کنند. مهم‌تر از جنبه سلامت آب بطری، بعد محیط زیستی آن مطرح است و قطعا تلاش افراد این جوامع برای کاهش میزان تولید پسماند پلاستیکی نیز در تصمیم آن‌ها برای استفاده نکردن از بطری‌های آب تاثیرگذار است.

این کارشناس حوزه آب با اشاره به اینکه در دنیا به طور متوسط از هر پنج بطری تنها یک بطری بازیافت می‌شود، گفت: قاعدتا این وضعیت در کشور ما بدتر است و پلاستیک‌ها تا مدت‌های طولانی در طبیعت باقی می‌مانند. به علاوه اینکه برای تولید هر بطری آب نیم‌ لیتری یک و نیم لیتر آب مصرف می‌شود، همچنین میزان قابل توجهی انرژی برای تولید این بطری‌ها استفاده می‌شود و به مقدار چشمگیری گاز گلخانه‌ای انتشار می یابد.

دولت از خود شروع کند

وی تاکید کرد: واضح است هر کسی که از بطری‌های پلاستیک آب استفاده می‌کند در حال اثر گذاری روی محیط زیست است اما نکته حائز اهمیت این است که اگر سازمان حفاظت محیط زیست به دنبال دعوت مردم به استفاده نکردن از بطری‌های پلاستیکی است باید این کار را از خود شروع کند و سازمان حفاظت محیط زیست و دولت باید در این زمینه پیش قدم باشند.

بعد عدالت‌محورانه مصرف آب لوله‌کشی / رایزنی با دستگاه‌ها برای پیوستن به طرح ممنوعیت بطری‌های پلاستیکی

مدنی در ادامه با اشاره به اینکه ممنوعیت استفاده از بطری‌های پلاستیکی علاوه بر بعد محیط زیستی، جنبه عدالت‌محورانه نیز دارد، گفت: اگر دولت معتقد است آب لوله کشی سالم و قابل شرب است، خود باید در استفاده از این آب پیشگام باشد چون در غیر این صورت شائبه ناسالم بودن آب برای مردم پیش می‌آید. در همین راستا از روز گذشته به‌طور شفاهی یا کتبی رایزنی‌های خود را با تعدادی از دستگاه‌ها شروع کرده‌ایم تا به این طرح بپیوندند و این پیشنهاد را عملیاتی کنند.

وی با بیان اینکه برخی تصور می‌کنند ممنوعیت استفاده از بطری‌های پلاستیکی برای صرفه جویی در مصرف آب است، اظهار کرد: درست است که کاهش مصرف بطری‌های پلاستیکی باعث کاهش مصرف آب می‌شود، اما مقوله مهم‌تر از این موضوع، اثرات زیست محیطی ناشی از چرخه تولید بطری‌های پلاستیکی است که باعث هدر رفت انرژی و تولید پسماند می‌شود.

معاون آموزش و پژوهش سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه گفت: اگرچه عدم استفاده از بطری‌های پلاستیکی برای بسیاری، بدیهی و ساده به نظر می‌رسد اما در عمل اصلا اینطور نیست و یکی از موانع اصلی، عادت افراد است که این موضوع، عملیاتی طرح ممنوعیت استفاده از بطری‌های پلاستیکی را با دشواری روبرو می‌کند. دلیل اینکه ممنوعیت استفاده از بطری‌های پلاستیکی تاکنون به عنوان یک دستور صادر نشده این است که موانع بسیاری در مسیر اجرای آن وجود دارد.

به گفته مدنی، حرکت‌های مشابه در چند شهرداری‌ در آمریکای شمالی و برخی جلسات اتحادیه اروپا اجرا می‌شود و این بخش‌ها در املاک و ادارات خود استفاده از بطری‌ها را ممنوع اعلام کرده‌اند اما من مطلع از اتفاقات مشابه در نقاط دیگر دنیا نیستم که این نوع ممنوعیت به عنوان بخشنامه ملی و دولتی اجرایی شده باشد البته در بعضی از کشورهای پیشرفته دنیا شاید نیازی هم به این نوع ممنوعیت ها نبوده است چون فرهنگ استفاده از آب لوله کشی در آن‌ها نهادینه شده است. امیدوارم این ممنوعیت سرآغاز یک حرکت خوب در مسیر محیط زیست باشد و به سایر مقوله‌های محیط زیست تسری پیدا کند.

معاونت آموزش و پژوهش سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه اظهار کرد: طی چند ماه گذشته روی برنامه‌های اجرایی معاونت کار کرده‌ایم و تا قبل از سال جدید تمرکز اصلی این معاونت روی پسماند است و عدم استفاده از بطری‌های پلاستیکی اولین گام برای پرداختن به مدیریت پسماندها است و قطعا معاونت آموزش و پژوهش اقدامات دیگری را در دست دارد.

وی در پایان با اشاره به اینکه باید گام‌های کوچک را مغتنم بشماریم تا بتوانیم به دستاوردهای بزرگی برسیم، تاکید کرد: نباید دنبال بی‌ارزش کردن اقدامات باشیم. قطعا استفاده از ظروف یکبار مصرف و اتلاف انرژی و خیلی حرکات دیگر در ادارات دولتی و سازمان حفاظت محیط زیست از ناهنجاری‌های محیط زیستی به حساب می‌آیند اما نمی‌توان همه کارهای خوب را به طور ناگهانی و یکباره انجام داد. باید سعی کنیم به کارهای کوچک اعتماد کنیم، آنها را به درستی عملیاتی کنیم و با در کنار هم قرار دادن همین کارهای کوچک به دستاوردهای بزرگ دست یابیم. شاید باید از آنهایی که این اتفاق را ساده و بدیهی می دانند سوال کرد که چرا تا کنون این اتفاق در کشور نیفتاده بود؟