خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- فائزه نوچمنی: در جوار امامزاده روشن‌آباد کردکوی قناتی وجود دارد که وقف شده و درآمد آن در ۱۲ بخش همچون نظافت، نگهبان، موذن، امام جماعت حرم و... هزینه می‌شود. سرچشمه قنات در نزدیکی قبر مطهر امامزاده قرار دارد.
آب این قنات پنج کیلومتر دورتر بر روی زمین جاری می‌شد و در گذشته نچندان از آن برای آبیاری زمین های کشاورزی اطراف استفاده می شد. بر اساس اسناد و مدارک موجود این قنات در قرن نهم هجری قمری توسط رضی الدین حسینی برای استفاده عامه روستائیان این منطقه وقف شد و امروز هم توسط هیات امنایی که به‌نوعی وابستگی طایفه‌ای به واقف دارند، اداره می‌شود.
اکنون چند سالی است که قنات به طور کامل خشک‌شده و از آن جا که زیر نظر میراث فرهنگی قرار نگرفته است شرایط نامساعدی دارد. به گفته یکی از اعضای هیئت امنای قنات، سیل سال ۹۴ هم خسارت زیادی به قنات و بدنه آن وارد کرده است.
وجود چاه‌های مجاز و غیرمجاز باعث خشک‌سالی قنات روشن‌آباد شد
سید میران کیاحسینی بابیان اینکه این قنات در ۲۰ سال گذشته از بودجه امامزاده تعمیر شده، به خبرنگار مهر اظهار کرد: تعمیر دوم آن حدود ۱۵ سال قبل توسط جهاد کشاورزی کردکوی با اختصاص ۳۰ میلیون تومان اعتبار انجام شد و اکنون برای تعمیر این قنات حدود ۲۰۰ میلیون تومان در نظر گرفته‌شده است.
وی ادامه داد: این قنات درگذشته نزدیک به ۲۰ هکتار از زمین‌های کشاورزی منطقه را آبیاری می‌کرد و روستاهایی چون یساقی، سر کلاته و درود محله از این قنات استفاده می‌کردند، اما امروز به دلیل وجود چاه‌های مجاز و غیرمجاز قنات خشک شده است.
کیا حسینی اظهار کرد: با توجه به اینکه ارتفاع این قنات از ابتدا کم بوده، این موضوع باعث شده تا مرکز بهداشت استفاده از آب آن را برای اهالی ممنوع کند.
تخصیص اعتبارات باعث زنده شدن دوباره قنات می‌شود
وی بابیان اینکه با تخصیص بودجه موردنظر این قنات دوباره زنده خواهد شد، گفت: در صورت راه‌اندازی این قنات، هیئت امنا به کشاورزان منطقه اجازه می‌دهد، برای آبیاری مزارع خود از این قنات بهره ببرند اما باید در ازای استفاده از آب قنات یک‌سوم از محصول به‌عمل‌آمده را وقف امامزاده کنند.
کیا حسینی افزود: قنات وقفی روشن‌آباد به‌صورت هیئت امنایی اداره می‌شود و تصمیم‌گیری بهسازی آن با این هیئت امنا است.
قنات روشن آباد در آستانه تخریب
به سراغ اوقاف گلستان رفتیم تا از برنامه های این اداره برای احیاء قنات مطلع شویم. رئیس اداره اوقاف شهرستان کردکوی بابیان اینکه این قنات یکی از قدیمی‌ترین قنات‌های استان است، در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: تمام تصمیم‌گیری‌های مربوط به قنات بر عهده هیئت امنا است و اداره اوقاف نمی‌تواند بدون اجازه این اعضاء به آن ورود پیدا کند.
مجتبی طاهر خانی افزود: این قنات به علت کاهش سفره‌های زیرزمینی، کمبود بارش‌ها و کم‌توجهی به تعمیر و نگهداری، در معرض خشک‌سالی و ریزش قرارگرفته است. قنات به علت کاهش سفره‌های زیرزمینی، کمبود بارش‌ها و کم‌توجهی به تعمیر و نگهداری، در معرض خشک‌سالی و ریزش قرارگرفته است
وی تصریح کرد: قنات امامزاده روشن‌آباد یکی از قدیمی‌ترین وقف‌های شهرستان کردکوی به شمار می‌آید و برای ساکنان این منطقه بسیار محترم است.
وی ادامه داد: این قنات برای استفاده مجدد نیاز به لایروبی دارد که قرار است توسط هیئت امنای آن و با هزینه ۲۰۰ میلیون تومانی این امر میسر گردد.
وی افزود: با توجه به اینکه قنات وقفی بوده و به‌صورت خصوصی توسط هیئت امنا اداره می‌شود، لذا تمامی امور مربوط به قنات با پیگیری اوقاف انجام می‌شود.
رئیس اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان کردکوی بابیان اینکه این قنات از ۲۰ ایستگاه برداشت آب برخوردار است، گفت: ایستگاه اول و مهم قنات داخل حیاط امامزاده واقع‌شده، اما مسیر آن براثر ریزش مسدود شده است.
وی در ادامه افزود: درگذشته آب این قنات ابتدا وارد سرد آب می‌شد و زائرین آب مصرفی و نوشیدنی خود را از حوضچه آن برداشت می‌کردند و سپس به زمین‌های پایین‌دست سرازیر می‌شد، اما در حال حاضر سرداب به جهت مسائل بهداشتی و تعمیری مسدود و آب حوضچه راکد است.
احیاء و مرمت قنات از شرایط خاصی برخوردار است
با توجه به اینکه بخشی از بودجه قنات‌ها توسط جهاد کشاورزی تأمین می‌شود، گفتگویی با کارشناس مسئول تأمین آب مدیریت آب و خاک و امور فنی مهندسی سازمان جهاد کشاورزی استان گلستان ترتیب دادیم. محمد جباری در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: برای احیا و مرمت قنات امامزاده روشن‌آباد کردکوی پیگیری‌هایی از سوی نمایندگان مجلس شورای اسلامی گرگان و آق‌قلا صورت گرفته و در همین راستا بازدیدهایی از قنات انجام شد.
محمد جباری افزود: احیاء و مرمت قنات از شرایط خاصی برخوردار و اجرای این کار منوط به مشارکت بهره‌برداران قنات است.
وی بابیان اینکه بودجه‌ای از محل اعتبارات ملی برای این قنات در نظر گرفته خواهد شد، افزود: با توجه به محدودیت‌ها نمی‌توانیم برای همه قنات‌ها اعتبار اختصاص دهیم، اما به‌رغم این محدودیت‌ها بودجه‌ای برای روشن‌آباد در نظر گرفته‌شده است. سازمان جهاد کشاورزی گلستان این آمادگی را دارد در صورت مهیا شدن شرایط کار عملیات بازسازی قنات را مجدداً آغاز کن
کارشناس مسئول تأمین آب مدیریت آب و خاک و امور فنی مهندسی سازمان جهاد کشاورزی استان گلستان از تهیه بازسازی طرح قنات خبر داد و افزود: پس از بازدید و گزارش مقنی، برآورد خسارت صورت گرفت و اکنون آب منطقه‌ای گلستان برای صدور مجوز بهسازی قنات به این مسئله ورود پیداکرده و آن را در دستور کار قرار داده است.
اظهار کرد: درگذشته قسمت‌هایی از قنات توسط مقنی لایروبی شد اما به علت پایین بودن سطح آب، این عملیات متوقف شد.
جباری گفت: سازمان جهاد کشاورزی گلستان این آمادگی را دارد در صورت مهیا شدن شرایط کار عملیات بازسازی قنات را مجدداً آغاز کند.
قنات به‌عنوان یک میراث فرهنگی از ارزش بالایی برخوردار است
وی با اشاره به اینکه قنات به‌عنوان یک میراث فرهنگی از ارزش بالایی برخوردار است، تصریح کرد: با توجه به اینکه قنات‌ها یک منبع تامن آب مطمئنی به شمار می‌روند، لذا وزارت جهاد کشاورزی هرساله برای حفظ و نگهداری این قنات‌ها از محل طرح‌های ملی و استانی اعتباراتی در نظر می‌گیرد.
کارشناس مسئول تأمین آب مدیریت آب و خاک و امور فنی مهندسی سازمان جهاد کشاورزی استان گلستان گفت: اگر به هر دلیلی قنات تخریب شده و نیاز به بازسازی دارد، جهاد کشاورزی گلستان تا زمانی که مجوز لایه روبی را دریافت نکند، نمی‌تواند برای بهسازی آن ورود پیدا کند چراکه متولی قنات‌ها و چاه‌ها آب منطقه‌ای است.
اختصاص دو میلیارد ریال اعتبار برای بازسازی قنات روشن‌آباد
وی اظهار کرد: امسال از محل اعتبارات ملی، استانی و حوادث حدود ۴۰ میلیارد ریال برای بازسازی و نوسازی قنات‌ها استان اعتبار در نظر گرفته‌شده که حدود دو میلیارد ریال آن برای بازسازی قنات روشن‌آباد در نظر گرفته‌شده و در صورت کم‌توجهی برای صدور مجوز بهسازی بودجه آن به طرح دیگری اختصاص خواهد یافت.
جباری از بازسازی حدود ۳۰ قنات در سال جاری خبر داد و گفت: در صورت اجرای این طرح‌ها بخشی از مشکلات آب روستائیان و کشاورزان حل خواهد شد.
وی افزود: اگر فکر می‌کنند این قنات احیا و مرمت آن فایده‌ای ندارد ما هیچ اسراری برای بهسازی آن نداریم و انجام نمی‌دهیم.
در همین رابطه، ابراهیم کریمی مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری استان گلستان به خبرنگار مهر اظهار کرد: قنات امامزاده روشن‌آباد کردکوی از قدمت بالایی برخوردار است که اگر همکاری از سوی مسئولان مربوطه صورت گیرد این اداره کل آمادگی دارد تا این قنات را به‌عنوان یک آثار تاریخی ثبت کند.
نظر شما